چند سالی هست که داستان زایمانهای لاکچری به راه افتاده و بعضاً شاهد هستیم که برخی از والدین، بدون هیچ استدلالی، فقط به دنبال این هستند که نوزاد خود را در همان تاریخ خاص به دنیا بیاورند. غافل از اینکه، چنین زایمانهایی، خالی از خطر و ریسک مرگ نیست.
در این سالها، وقتی به تاریخهای خاص در تقویم نگاه میکنیم، میبینیم در آن روزها، تولدهایی داشتهایم که شاید برخی از آنها با دخالت در زمان زایمان انجام شده است. این در حالی است که جدا از آسیبهایی که سلامت نوزاد و مادر را تهدید میکند و میتواند زندگی هر دو را به خطر بیاندازد، بعضاً خسارات جبران ناپذیری هم برای نظام سلامت کشور به دنبال دارد. در این بین، فقط برای برخی بیمارستانها و البته پزشکانی که اقدام به انجام عمل سزارین کردهاند، درآمدزایی حاصل شده است.
ناهید خداکرمی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس انجمن علمی مامایی ایران، با اشاره به اصرار برخی والدین برای تاریخ تولد لاکچری، گفت: طول یک مادری طبیعی معمولاً بین ۳۸ تا ۴۱ یا ۴۲ هفته است. غافل از اینکه، متوجه تبعات تاریخ تولد لاکچری نیستیم.
وی افزود: بارداری یک روند فیزیولوژیک است که وقتی به پایان برسد، خود بچه به مغز مادر علامت میدهد که من رسیدهایم و فرمان تولد را مغز مادر صادر میکند. بنابراین، هر تولدی بدون فرمان مغز مادر و بدون دلیل پزشکی بخواهیم به آن خاتمه بدهیم، ظلم به مادر و بچه است.
خداکرمی ادامه داد: وقتی بارداری به پایان میرسد، حدود ۸ تا ۱۲ ساعت و گاهی تا ۲۰ ساعت زمان میخواهد که نوزاد متولد شود و بدن مادر آماده تولد فرزند شده است.
وی افزود: این زمان را خداوند و علم پزشکی هم تأیید کردهاند و این پروسه خود به خود شروع میشود و این طور نیست که بخواهیم در آن دخالت کنیم.
رئیس انجمن علمی مامایی ایران تاکید کرد: با دخالت در تعیین زمان تولد، بخشی از زندگی بچه را گرفتهایم و او آماده تطابق با زندگی بیرون از رحم نیست.
خداکرمی افزود: پروتکل اخلاقی به ما اجازه نمیدهد بدون دلیل پزشکی، بچه را متولد کنیم. در واقع، نمیتوان به خاطر یک «تاریخ»، بدون اینکه بدن مادر آماده زایمان باشد، بخواهیم در تولد بچه دست ببریم.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اشاره به آسیبهای دخالت در زمان تولد نوزاد، گفت: بچهای که هنوز زندگی داخل رحمی را تکمیل نکرده است، نمیتواند پای به دنیا بگذارد. به طوری که ۵۰ درصد این قبیل نوزادان درگیر آسم و آلرژی شده و ۲۰ الی ۲۵ درصد، دیابتی و احتمال بروز بیش فعالی و اوتیسم در این بچهها وجود دارد.
خداکرمی افزود: در واقع ما با دخالت در تولد نوزاد، برای بچه تولید بیماری میکنیم.
رئیس انجمن علمی مامایی ایران تاکید کرد: نظام سلامت کشوری که بچهها در اتاق عمل به دنیا میآیند، ضعف دارد.
وی افزود: آمارها نشان میدهد که ۵۴ درصد زایمانها در کشور به روش سزارین است، به طوری که بیش از ۶۰۰ هزار بچه را از زندگی کامل داخل رحمی محروم میکنیم.
خداکرمی اظهار داشت: البته سزارین برای بچههایی که شرایط تولد طبیعی را ندارند، لازم است. به عنوان مثال، برای بچههایی که تطابق با لگن مادر ندارند و یا اینکه خطر مرگ داخل رحمی برای نوزاد وجود دارد.
رئیس انجمن علمی مامایی ایران، با عنوان این مطلب که بارداری بیماری نیست، افزود: بارداری یک پتانسیل قوی برای آدم سالم است.
علی سالاریان معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی ایران، اظهار داشت: سازمان نظام پزشکی هیچ گونه ابزار نظارتی برای برخورد با چنین رفتارهایی در بیمارستانهای خصوصی ندارد و بازرسی و نظارت بر بیمارستانها، بر عهده معاونت درمان وزارت بهداشت است.
وی با تاکید بر فرهنگ سازی برای مقابله با چنین رفتارهای غیر علمی و غیر منطقی برخی از والدین، گفت: تا زمانی که شاکی خصوصی وجود نداشته باشد، امکان برخورد با چنین رفتارهایی وجود ندارد.
سالاریان، این مسئولیت در سازمان نظام پزشکی را متوجه معاونت انتظامی سازمان دانست و افزود: برخورد با تخلفات حرفهای و صنفی، در حیطه وظایف معاونت انتظامی سازمان نظام پزشکی است.
معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی ایران، خواستار برخورد پزشک با این قبیل کج سلیقگیهای برخی از والدین شد و گفت: باید این دغدغه در جامعه ایجاد شود که سلامت مادر و فرزند نباید به خاطر این قبیل رفتارهای غیر علمی و غیر منطقی، به خطر بیافتد.
وی ادامه داد: قطعاً تغییر تاریخ زایمان، بالقوه سلامت مادر و جنین را به خطر میاندازد و اگر تخلف پزشک در این کار ثابت شود، جرم تلقی شده و قابلیت رسیدگی در معاونت انتظامی سازمان و مراجع بالاتر را دارد.
در همین حال، سعید کریمی معاون درمان وزارت بهداشت گفت: طبق بیانیه سازمان جهانی بهداشت انجام سزارین به عنوان یک روش تولد برای نجات مادر و نوزاد در حد ۱۰ تا ۱۵ درصد منطقی بوده و بیش از این میزان نه تنها منفعتی برای مادر و نوزاد ندارد بلکه بر عکس مادر و نوزاد را در معرض مخاطرات قرار میدهد.
وی افزود: عوارض مادری سزارین نه تنها در بارداری فعلی بلکه در بارداریهای بعدی، احتمال ایجاد عارضه و یا مرگ و میر را افزایش میدهد که این امر یک تهدید برای افزایش جمعیت نیز محسوب میگردد.
معاون درمان وزارت بهداشت گفت: زایمان زودرس یا دیررس برای درج تاریخ تولد خاص باعث به خطر افتادن سلامت مادر و جنین میشود و این اقدام نه تنها نشان از خاص بودن و تمایز فرهنگی خانواده ندارد بلکه بهانه درج این تاریخ ویژه در شناسنامه ممکن است برای یک عمر سلامت جنین را به خطر بیندازد.
وی تاکید کرد: شواهد علمی روز دنیا، موید اهمیت تکمیل مدت طبیعی بارداری است، به نحوی که تولد نوزاد قبل از کامل شدن دوره بارداری، بر روی تکامل ارگانهای مختلف نوزاد تأثیر منفی خواهد داشت.
کریمی افزود: در سالهای اخیر متأسفانه شاهد افزایش معنادار سزارینهای غیر ضروری (پیش از موعد) تاریخهای مناسبتی و تقویمی در برخی بیمارستانهای کشور هستیم که این امر میتواند علاوه بر تحمیل هزینه اضافی به خانوادهها و بخش درمان، عوارض جسمانی و حتی خطرناک برای مادر و جنین داشته باشد.
وی ادامه داد: این موضوع بر خلاف سیاستهای وزارت بهداشت در حوزه ترویج زایمان طبیعی ایمن و حفظ سلامت مادر و نوزاد است. بر این اساس، با بیمارستانها و پزشکانی که سابقه آمار بالای سزارین مدیریت نشده در تاریخهای خاصی داشته باشند، برخورد خواهد شد.