آیا ایران و آمریکا در آستانه توافق هستند؟
روزنامه انگلیسی ایندیپندنت به نقل از یکی از طرف‌های عالی رتبه حاضر در مذاکرات وین گزارش کرد که توافق در خصوص برنامه هسته‌ای ایران احتمالاً ظرف روز‌های آتی امکانپذیر است. این روزنامه انگلیسی ادامه داد که احیای برجام، مسیر را برای پایان تحریم‌های ایران هموار می‌کند و اجازه افزایش صادرات نفت این کشور به کشور‌های غربی که به دنبال متوقف کردن وابستگی به فراورده‌های انرژی روسیه هستند را صادر می‌کند.
«سایمون کاونی» وزیر خارجه ایرلند که به عنوان تسهیل‌کننده شورای امنیت سازمان ملل در مذاکرات وین عمل می‌کند، گفته است که «سیگنال‌ها برای توافق در آخر هفته (شنبه و یکشنبه و دوشنبه) خوب است».
وی همچنین گفته است که «تردیدی وجود ندارد» که توافق به تجدید صادرات نفت از ایران، کاهش فشار‌های صعودی قیمت انرژی در غرب منجر خواهد شد و به بی‌بی‌سی گفت: «ما بسیار به امضای یک توافق نزدیک شده‌ایم در حقیقت، برخی می‌گویند که به طور بالقوه چشم اندازی برای یک توافق در این آخر هفته وجود دارد».
وزیر خارجه ایرلند با اشاره به این موارد افزود: «تردیدی نیست که کشور‌های دیگر در قاره اروپا به ویژه بخش غربی اروپا هم‌اکنون در حال دور شدن از وابستگی به نفت و گاز و ذغال روسیه هستند. ایران که یک بازیگر بزرگ در بازار بوده است، با حذف تحریم‌ها به بازار بازمی‌گردد و چشم‌انداز بسیار جذابی در خصوص کاهش فشار قیمت نفت وجود دارد.»
همه نشانه‌ها حاکی از احیای برجام است
علی بیگدلی کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه تمامی نشانه‌ها حاکی از احیای برجام است، گفت: آزادی دو تبعه انگلیسی در ازاء دریافت طلب ایران از بریتانیا و همچنین تضمین هسته‌ای آمریکا به روسیه از نشانه‌های جدی‌ای به حساب می‌آید که نشان می‌دهد، برجام در حال احیا شدن است، در این رابطه تضمین به دولت روسیه برای انتقال مازاد اورانیوم غنی‌شده ایران به این کشور، از اهمیت بسزایی برخوردار است.
وی افزود: با توجه به اینکه دو طرف در حال رسیدن به نقطه توافق هستند، باید احیای برجام را تا حدود زیادی محتمل دانست، از سوی دیگر در این شرایط ایران و آمریکا به توافق نیاز مبرم دارند، ایران با توجه به اوضاع اقتصادی می‌خواهد فشار اقتصادی از روی مردم تا حدودی برداشته شود و در طرف مقابل نیز بایدن نیز به دلیل اینکه محبوبیتش به شدت کاهش یافته به دنبال یک پیروزی دیپلماتیک است، در این رابطه احیای برجام آن هم در نزدیکی انتخابات کنگره از اهمیت بسزایی برخودار است.
وی با تاکید بر اینکه در مقطع فعلی احتمال یک توافق جامع وجود ندارد، اظهار داشت: با توجه به مشکلات عمیق، ریشه‌ای و متعددی که بین ایران و آمریکا وجود دارد، به هیچ عنوان نمی‌توان انتظار یک توافق همه‌جانبه و جامع را داشت، بنابراین دو طرف در وهله اول به یک توافق حداقلی خواهند رسید و در گام‌های بعدی مذاکرات بر سر موضوعات دیگر انجام خواهد شد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: آمریکایی‌ها قصد دارند، در سه موضوع موشکی، حقوق‌بشر و همچنین مسائل منطقه‌ای با ایران باب مذاکره را باز کنند، بنابراین احیای برجام تازه اول راه برای بازگشت ایران به معادلات جهانی است، به بیان دیگر امضای این توافق راه را برای حل‌وفصل سایر موضوعات بین دو طرف باز می‌کند، اما راه بسیار پر پیچ و خمی است و موانع زیادی بر سر راه وجود دارد.
برخی خواستار عدم توافق اند
فریدون مجلسی کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد مقدمات احیای برجام چیده شده است، گفت: بعد از اینکه بخشی از هسته سخت قدرت در دولت اصولگرا مستقر شد و سختی اداره کشور را درک کردند، به همین خاطر در دولت فعلی نیز مذاکرات هسته‌ای پیگیری شد، در همین رابطه در بخشی از قدرت در ایران کوتاه آمدند و تن به مذاکرات دادند، زیرا با توجه به فشاری که به مردم از لحاظ اقتصادی آمده، دولت نیز شرایط کشور را درک کرد.
وی افزود: این عده نگران ادامه فشار بر مردم و تبعات بعد از هستند، از سویی با توجه به اتفاقاتی که اخیرا رخ داده، فشار افکار عمومی برای برخی از هزینه‌هایی که در کشور شده، نیز افزایش یافته، بنابراین در چنین شرایطی بخشی از حاکمیت راه برون‌رفت از وضعیت فعلی را در احیای برجام دانست.
مجلسی اظهار داشت: اما همچنان بخش دیگری خواستار بازگشت به وضعیت قبلی و انجام نشدن هرگونه مذاکره است، از سوی دیگر فشار‌های این گروه نیز بر مذاکرات هر روز قابل مشاهده است. در چنین شرایطی رسیدن به تفاهم پایدار با آمریکا به هیچ عنوان دست یافتنی نیست، زیرا برخی در ایران هویت خود را در ستیز و جنگ با آمریکا تعریف کرده‌اند، در چنین وضعیتی نیز بنده نسبت به احیای برجام بدبین هستم و احتمال باقی ماندن تحریم‌ها را بیشتر از رفع آن‌ها استنباط می‌کنم.
