پیشنهاد میرلوحی درباره اصلاح ساختار انتخاباتی و تغییر قانون اساسی

محمود میرلوحی فعال سیاسی اصلاح‌طلب، درباره ضرورت تغییر قانون اساسی و احیای پست نخست وزیری که این روزها برخی بر آن اصرار دارند، گفت: قانون اساسی در بعضی کشورها متفاوت و به شکل مرتب تغییر می‌کند. اما بعضی کشورها مثل ژاپن، از جنگ جهانی تا به امروز درباره تغییر قانون اساسی تصمیمی نگرفته‌اند. اما در جمهوری اسلامی سعی کردند با اقتباس از قانون اساسی کشورهای پیشرفته دنیا، البته به جز در مواردی مانند احزاب، محیط‌زیست و زنان که مسائل به روز نیست، قانون اساسی جامعی تنظیم شود.

وی افزود:‌ امام (ره) هم قبل از ۱۰ سالگی انقلاب هیئت بازنگری را برای قانون اساسی معرفی کردند و در نهایت تغییراتی انجام شد. اگر بخواهیم به آن روال نگاه‌ کنیم، اگر قانون اساسی کشور را با تحولاتی که در دنیا رخ داده هر ده سال یک بار با تنگناهایی که وجود دارد تغییر دهیم، اتفاق بدی نیست. به طور مثال چهل سال پیش درباره احزاب قانون درستی نداشتیم اما با توجه به نقش مهمی که در اداره کشور دارند، باید تغییراتی صورت بگیرد. موضوع دیگر مربوط به اعتراضات می‌شود. درست است که گفتیم اعتراضات بدون اسلحه باشد اشکالی ندارد اما امروز می‌توان گفت به طور جدی درباره این موضوع مشکل داریم.

میرلوحی افزود: در موضوع نظارت بر انتخابات، چالش جدی مطرح است و مسیر به جایی رسیده است که امروز در هر انتخابات در مورد بررسی صلاحیت‌ها کشمکش سنگینی در کشور وجود دارد. آقای روحانی هم سعی داشت بعد از انتخابات ۹۸ رفراندومی برگزار شود که تلاش‌هایش به جایی نرسید.

وی در ادامه گفت: اگر از منظر تغییر نگاه کنیم، می‌گوییم در طول چهل سال گذشته با تحولات سیاسی و اجرایی که در دنیا رخ داده این اتفاق خوب است. اما به نظر می‌آید جریان اصولگرا با اصلاح یا تغییر قانون اساسی به دنبال حذف ریاست جمهوری و احیای نخست وزیری هستند که در آن مقام ریاست جمهوری حذف شده و با تغییر نظام سیاسی به پارلمانی، مجلس نخست‌وزیر را تعیین کند. متاسفانه امروز می‌بینیم یک جریانی با قرائتی که از قانون اساسی انجام می‌دهد، تقریبا به سمت حذف فکرها، اندیشه‌ها، نظرها و جناح‌ها راه افتاده است.

میرلوحی در ادامه گفت: اگر یک مرکز ملی از همه اندیشه‌ها و نظرات تشکیل شده و آسیب‌شناسی کنند تا ببینند چگونه می‌شود مسیر مشارکت مردم را هموار کرد و اشکالات ساختاری که امروز به ویژه در انتخابات است را حل و فصل کند، می‌تواند خوب باشد. جریان غیراصولگرایی در زمینه محیط زیست، زنان، انتخابات و نظارت بر آن پیشنهادهایی داده که اگر اتفاق بیفتد، خوب است. اما بسیاری از دوستان معتقدند که اگر از ظرفیت قانون اساسی فعلی استفاده کنیم، بهتر است. زیرا ممکن است زمانی بخواهیم ابروی آن را درست کنیم، اما چشم آن هم آسیب ببیند.

وی افزود: دوستان غیراصولگرا نگران این موضوع هستند که امروز که همه چیز یکدست بوده و در اختیار یک جریان است، به دنبال اینکه مشارکت را افزایش دهند، نخواهند بود. بنابراین خیلی از دوستان می‌گویند ظرفیت‌های قانون اساسی به فعل دربیاید بهتر است و سراغ تغییر قانون اساسی نرویم. چون ممکن است وضعیت موجود را هم تضعیف کرده و دست جریان یکدست را تقویت کند.

محمود میرلوحی درباره اینکه اگر پست نخست وزیری احیا شود آینده سیاسی کشور به چه سمتی خواهد رفت، گفت: کسانی که نخست‌وزیری را پیشنهاد می‌کنند، به دنبال نظام پارلمانی هستند و با این میزان مشارکت اگر همین الان انتخابات رخ دهد و همین افراد انتخاب شوند، معلوم است چه کسی نخست وزیر خواهد شد. امروز در بعضی از کشورها نظام پارلمانی وجود دارد و در آنجا حزبی که اکثریت مجلس را بر دست بگیرد می‌تواند، دولت، دادستان و رئیس دیوان را انتخاب کند. اما مجلس آن‌ها با مجلس ما تفاوت زیادی دارد.

وی افزود: ما ابتدا باید ساختار انتخاباتی خود را اصلاح کنیم و زمینه مشارکت حداکثری ملت را فراهم کنیم. بعدا اشکالی ندارد که در انتخاباتی یک حزب بیاید مجلس تشکیل دهد و بعد از آن دولت و بقیه ارکان را انتخاب کند. بالاخره ملت هم احساس می‌کند رای داده، حزب و مجلس هم کارها را مدیریت می‌کند. اما با شرایط کنونی، انتخاب شدن نخست وزیر از چنین مجلس و انتخاباتی توصیه نمی‌شود.

میرلوحی در پاسخ به این سوال که به غیر از تغییر نظام ریاستی و احیای پست نخست وزیری جاهایی که باید در قانون اساسی تغییر کند کجاست، گفت: انتخابات باید به روز شود. دنیا تحولات زیادی را به چشم خود دیده است اما ما همچنان در ۴۰ سال پیش خود مانده‌ایم. هنوز ماندیم که درباره احزاب چه کاری انجام دهیم. امروز احزاب در دنیا نقش مهم و موثری در انتخابات دارند. امروز احزاب در انتخابات جز کار تبلیغات و پوسترچسبانی چه سمتی دارند؟ با تحولاتی که در مدت اخیر رخ داده جایگاه زنان می‌تواند در قانون اساسی تقویت شود. در موضوع تلویزیون و رسانه اگر به ۴۳ سال قبل برگردید می‌بینید رسانه چه جایگاهی داشت اما امروز ببینید انحصار تلویزیون در کجای دنیا به این شکل است؟ زمانی مهندس موسوی و آقای خاتمی می‌گفتند دولت یک شبکه داشته باشد اما هنوز اتفاق نیافتاده است. اما با توجه به مجموعه قضایایی که وجود دارد احساس می‌شود که باید همین قانون اساسی که وجود دارد را حفظ کرد تا مشکلاتی که امروز وجود دارد، بیشتر از قبل نشود.

وی گفت: قانون اساسی می‌تواند اصلاح، به روز و مدرن شود. اما با توجه به شرایط موجود، به نظر می‌آید که اولویت باید فعال کردن همین قانون اساسی موجود باشد تا شرایط مورد نظر فراهم شده و اصلاحات مورد نظر را انجام دهیم. در حال حاضر شرایط مساعدی برای تغییر قانون اساسی فراهم نیست.