مروری بر قرعه تیم ملی در پنج دوره جام جهانی/ پرتغال حریف پرتکرار ایران
تیم ملی فوتبال ایران تا کنون پنج دوره حضور در جام جهانی فوتبال را تجربه کرده و جام جهانی ۲۰۲۲ قطر برای یوزهای ایرانی ششمین آوردگاه بزرگ جهانی است. حاصل پنج دوره حضور ایران در بزرگترین جشنواره فوتبال جهان ۲ پیروزی، چهار تساوی و ۹ شکست بود و بهترین عنوان این تیم کسب چهار امتیاز از جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه با هدایت کارلوس کی‌روش پرتغالی بود. در آن دوره از مسابقات ایران موفق شد تیم ملی مراکش را شکست دهد و برابر تیم پر ستاره پرتغال به تساوی برسد.
ایران در نخستین حضور خود در جام جهانی (۱۹۷۸ آرژانتین) با تیم‌های فوتبال هلند، اسکاتلند و پرو همگروه شد. در آن دوره از رقابت‌ها ایران به عنوان تنها نماینده قاره آسیا، با کسب یک تساوی و ۲ شکست به کار خود پایان داد. تیم ملی فوتبال ایران ابتدا با نتیجه سه بر صفر مغلوب هلند شد و در ادامه برابر تیم اسکاتلند به تساوی یک بر یک رسید.
نخستین گل ایران در جام جهانی فوتبال را ایرج دانایی‌فرد وارد دوازه اسکاتلند کرد.
ایران در دیدار سوم خود با نتیجه چهار بر یک بازی را به پرو واگذار کرد. حسن روشن تک گل ایران را در این دیدار به ثمر رساند. حاصل حضور ایران در آن دوره از جام جهانی یک امتیاز بود. آن تیم با هشت گل خورده و ۲ گل زده آرژانتین را به مقصد ایران ترک کرد.
برای حضور مجدد ایران در جام جهانی فوتبال ۲۰ سال زمان لازم بود. تیم ملی ایران که با خلق حماسه ملبورن مسافر جام جهانی ۱۹۹۸فرانسه شده بود یکی از چهار نماینده آسیا در آن دوره از مسابقات به شمار می‌رفت. در فرانسه، تیم ملی ایران، عربستان، ژاپن و کره‌جنوبی نماینده قاره کهن بودند.
در این دوره از بازی‌ها ایران با تیم‌های آلمان، یوگسلاوی سابق و آمریکا همگروه شد و یکی از نتایج تاریخی کشورمان در بزرگترین جشنواره ورزشی جهان رقم خورد.
تیم ایران که با وجود بازی درخشان برابر یوگسلاوی مغلوب ضربه کاشته استثنایی سینیشا میهایلوویچ نامدار شده بود در دیدار دوم خود که به بازی قرن معروف شد تیم ملی فوتبال آمریکا را با نتیجه ۲ بر یک شکست داد. گل‌های ایران در آن دیدار را حمید استیلی و مهدی مهدوی‌کیا به ثمر رساندند.
ایران در بازی سوم نتیجه را به تیم پرتجربه و البته پیر آلمان واگذار کرد تا با چهار گل خورده و ۲ گل زده فرانسه را ترک کند.
تیم ملی فوتبال ایران هر چند موفق به حضور در جام جهانی ۲۰۰۲ کره و ژاپن نشد اما با هدایت برانکو ایوانکویچ برای حضور در جام جهانی ۲۰۰۶ راهی سرزمین ژرمن‌ها شد. ایران در جام جهانی ۲۰۰۶ با تیم‌های مکزیک، پرتغال و آنگولا همگروه شد. حاصل کار شاگردان برانکو در آن مسابقات تنها یک تساوی بود.
ایران با نتیجه سه بر یک بازی را به مکزیک واگذار کرد و با نتیجه ۲ بر صفر مغلوب پرتغال با بازیکنان نامدارش شد. دیدار آخر تیم ملی فوتبال ایران برابر آنگولا نماینده آفریقا بود که با تساوی یک بر یک به پایان رسید. تیم ایران با ۶ گل خورده و ۲ گل زده بدون برانکو ایوانکویچ آلمان را به مقصد ایران ترک کرد. یحیی گل‌محمدی و سهراب بختیاری‌زاده گلزنان ایران در آلمان بودند.
حضور کارلوس کی‌روش در راس کادر فنی تیم ملی ایران، امید به صعود این تیم به جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل را افزایش داد، اما باخت به لبنان و ازبکستان در مقدماتی جام جهانی، صعود تیم ملی را به اما و اگر کشاند تا تیم ملی با تک گل رضا قوچان‌نژاد برابر کره‌جنوبی جشن صعود را در سئول برگزار کند.
تیم ملی ایران در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل با آرژانتین، بوسنی و نیجریه همگره بود. در دیدار نخست برابر نیجریه نماینده آفریقا به تساوی بدون گل رسید و در دیدار دوم با وجود نمایش زیبا برابر آرژانتین مغلوب ضربه استثنایی لیونل مسی شد. شاگردان کی‌روش با باخت سه بر یک برابر بوسنی پایان تلخی در سرزمین قهوه را تجربه کردند.
در آن دوره تیم ملی ایران با چهار گل خورده و یک گل زده به کار خود پایان داد و این کمترین میزان گل زده در ادوار جام جهانی برای ایران به شمار می‌رود. تک گل ایران را قوچان‌نژاد برابر بوسنی به ثمر رساند. کی‌روش بعد از جام جهانی برزیل برخلاف برانکو به همراه تیم ملی به ایران برگشت و توانست چهار سال دیگر در راس کادر فنی قرار گیرد.
اما تاریخی‌ترین نتیجه ایران در ادوار جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه رقم خورد. جایی که شاگردان کارلوس کی‌روش در یکی از سخت‌ترین گروه‌های جام جهانی قرار گرفتند و حاصل کار آنان چهار امتیاز بود.
در این دوره ایران با پرتغال، اسپانیا و مراکش همگروه بود. در این مسابقات ایران تنها بازی برابر تیم ملی فوتبال اسپانیا را با یک گل به حریف واگذار کرد.
حاصل کار یوزهای ایران در سرزمین تزارها چهار امتیاز بود که با برد برابر مراکش و تساوی برابر پرتغال به دست آمد. در این دوره ایران با سه گل خورده و ۲ گل زده به کار خود پایان داد و این بهترین عملکرد دفاعی ملی‌پوشان فوتبال در ادوار جام جهانی بود.
رقیبان ایران در ادوار جام جهانی
جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین: هلند، اسکاتلند و پرو
جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه: آلمان، یوگسلاوی سابق و آمریکا
جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان: پرتغال، مکزیک و آنگولا
جام جهانی ۲۰۱۴ بزریل: آرژانتین، بوسنی و نیجریه
جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه: اسپانیا، پرتغال و مراکش
بهترین و بدترین‌ها
بهترین نتیجه: جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه با کسب چهار امتیاز
بهترین خط دفاع: جام جهانی روسیه ۲ گل خورده
بدترین خط دفاع: جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین با هشت گل خورده
بدترین خط حمله: جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل با یک گل زده
بهترین مربی: کارلوس کی‌روش با کسب چهار امتیاز
گلزنان ایران: ایرج دانایی فرد، حسن روشن، حمید استیلی، مهدی مهدوی‌کیا، یحیی گل‌محمدی، سهراب بختیاری‌زاده، رضا قوچان‌نژاد، کریم انصاری‌فرد و گل به خودی بازیکن مراکش (عزیر بوهَدّوز).
ایران در ادوار جام جهانی بیشترین امتیاز ممکن را از تیم‌های آفریقایی کسب کرده است. این تیم تا کنون توانسته پنج امتیاز از تیم‌های نیجریه، آنگولا و مراکش بگیرد. تیم ملی در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه مراکش را شکست داد و در جام‌های جهانی ۲۰۱۴ برزیل و ۲۰۰۶ آلمان برابر تیم‌های نیجریه و آنگولا به تساوی رسید.
