اگرچه سالهاست آلودگی هوا در صدر مشکلات تهران و تهرانیها جا خوش کرده و نسخههای مسئولان برای حل این معضل نتوانسته سایه آلودگی را از سر مردم کم کند، اما تهرانیها روز گذشته آلودگی شدیدی را تجربه کردند که منجر به قرارگیری نام این شهر در صدر فهرست شهرهای آلوده جهان شد!
آغاز آلودگی از پنجشنبه ۱۸ فروردین آغاز شد و در روز جمعه به اوج خود رسید؛ ایستگاههای سنجش آلودگی هوا نشان میداد همه مناطق در وضعیت «خطرناک» و بسیاری از آنها دارای شاخص ۵۰۰ که بدترین و بالاترین شاخص کیفیت است، قرار دارند.
منشأ این آلودگی کشورهای غرب و شمال غربی ایران و ناشی از پدیده تغییر اقلیم، خشکسالی و بیابانزایی اعلام شد که استانهای آذربایجان غربی، کرمانشاه، مرکزی، البرز، زنجان، قم، تهران و قزوین را تحت تاثیر قرار داد.
با وخیم شدن وضعیت آلودگی، کمیته اضطرار آلودگی هوا به ریاست استاندار تهران تشکیل جلسه داد و در گام نخست چند مصوبه شامل منع برگزاری مسابقات در فضای باز، لغو بازی تیمهای پرسپولیس و آلومینیوم، منع تردد بیماران تنفسی، سالمندان و کودکان و همچنین استقرار دستگاههای خدمترسان در سطح شهر را تعیین کرد.
در این بین کارشناس سازمان هواشناسی اعلام کرده بود از آخر وقت جمعه از سمت شمال غربی جبهه هوایی وارد کشور خواهد شد که سبب بارش میشود و تا روز یکشنبه استانهای زنجان، تهران، قم، مرکزی، همدان، البرز، مرکزی و استانهای شمال شرق و آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، تهران، البرز، قم، همدان و اردبیل را تحت تأثیر قرار خواهد داد و باعث میشود که گردوخاک شسته شود.
معنای این پیشبینی تداوم آلودگی هوا در روز شنبه بود، اما در حالی که همه در انتظار تصمیم کمیته اضطرار درباره تعطیلی مدارس و ادارات بودند، استاندار تهران با استدلالی عجیب اعلام کرد: در ساعات گذشته، شاخص آلودگی شهر تهران به شدت کاهش پیدا کرده و به مرز ۲۵۰ رسیده است، این وضعیت در ساعات آینده نیز ادامه خواهد داشت و وضعیت بهبود خواهد یافت!
وی ادامه داد: تصمیم کمیته اضطرار آلودگی هوا این است که ادارات و مدارس تعطیل نشود؛ ملاحظات و حساسیتها باید لحاظ شود و کسانی که بیماری تنفسی دارند در معابر حاضر نشوند.
استاندار تهران همچنین از مردم خواست از سفرهای غیرضرور خودداری کنند!
تصمیم ناباورانه کمیته که استاندار تهران در رأس آن قرار دارد از آنجایی موجب تعجب بسیاری از مردم شد که کاهش آلودگی تا رسیدن به محدوده ۲۰۱-۳۰۰ نشاندهنده وضعیت بسیار ناسالم و رسیدن به محدوده ۱۵۱ تا ۲۰۰ نیز نشاندهنده وضعیت ناسالم برای همه گروههاست که در مقاطع و دولتهای گذشته پیش از رسیدن به چنین شرایطی نسبت به تعطیلی مدارس و ادارات اقدام میشد!
این در حالی بود که بسیاری از شهروندان و مسئولان نیز بر این باور بودند که بدون شک تصمیم کمیته اضطرار تعطیلی مدارس و ادارات است؛ سید جعفر تشکری هاشمی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران یکی از افرادی بود که پیش از تصمیم کمیته اضطرار در صفحه شخصی خود نوشت: این بار هم به دلیل حفظ جان و سلامت شهروندان، باید تعطیلی تهران، مدارس و ادارات را پیشه گرفت، اما هنوز برای اجرای اقدامات کارشناسی با عزم و اراده ملی دیر نیست.
نکته دیگر تصمیم اخذ شده این بود که محسن فرهادی معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت نیز بعد از اعلام تصمیم کمیته اضطرار اعلام کرد: بار اصلی حوادث اینچنینی روی سلامت جدی است و ما اولویت را همیشه سلامت میدانیم؛ به همین علت نظر ما این بود که اگر مدارس فردا به صورت مجازی فعالیت میکردند و ادارات دورکار میشدند، حالا که تصمیم جمعی مبنی بر باز بودن است، ما هم احترام میگذاریم و تأکید میکنیم مردم مراقب خودشان باشند!
فرهادی گفت: ایستگاههای اورژانس و همچنین بیمارستانها در آمادهباش کامل هستند. امیدواریم بیماران قلبی و تنفسی، سالمندان، بانوان باردار و کودکان و به طور کلی کسانی که بیماری زمینهای دارند، حتیالامکان از منزل خارج نشوند.
وی افزود: متأسفانه در چنین مواقعی آمار ورود به بیمارستانها افزایش مییابد و در مواقعی حدود ۴ برابر مراجعه به اورژانسهای بیمارستانی و ایستگاههای سیار افزایش مییابد. این بدیهی و یک حقیقت علمی است که وقتی هوا به چنین شرایطی میرسد عزیزانی که بیماری زمینهای و تنفسی دارند، جزو خط مقدمی هستند که آسیب میبینند.
به هر ترتیب تهرانیها با تصمیم عجیب کمیته اضطرار و علیرغم پیشنهاداتی مانند دورکاری کارکنان و آموزش مجازی دانشآموزان، در هوایی با شاخص کیفیت خطرناک ۱۷۷ که نشاندهنده وضعیت ناسالم برای همه گروههاست، مجبور به حضور در مدارس و محل کار خود شدند! اما این پرسش مطرح است که آیا کاهش شاخص آلودگی برای اخذ این تصمیم درست بود؟ آن هم در حالی که کاهش آلودگی، وضعیت هوا را به حالت قابل قبول یا حتی ناسالم برای گروههای حساس هم نمیرساند.
اگر قوانین اجرا نشده و بر زمین ماندهای که در حوزه آلودگی هوا داریم را در وضعیت آلودگی امروز و دیروز تهران نادیده بگیریم و بگوییم منشأ خارجی باعث بروز آن شده است، آیا سلامت مردم نباید نه فقط در حرف بلکه در عمل هم در اولویت تصمیمگیری مسئولان مربوطه قرار میگرفت؟!
آیا در شرایطی که ماهها دورکاری کارکنان و آموزش غیرحضوری مدارس برقرار بود، امکان برقراری یک روز دورکاری و آموزش مجازی لطمه جبرانناپذیری به اقتصاد یا نظام آموزشی وارد میکرد؟!
بسیاری از شهروندان در انتظار شنیدن دلیلی منطقی برای تصمیم اخذ شده هستند و ما هم امیدواریم ضمن پاسخگویی استاندار تهران به این پرسشها، دیگر شاهد اخذ تصمیماتی که سلامت مردم را نشانه میگیرد، نباشیم!