خطر نابودی جنگل‌های بلوط زاگرس به دنبال قاچاق سنجاب‌ها!
همواره انتخاب گونه اشتباه برای نگهداری به عنوان حیوان خانگی موجب آسیب‌های متعددی به زیستگاه‌های طبیعی، گونه‌ها و در نهایت حیات وحش کشور شده است. در سال‌های اخیر نیز نگهداری سنجاب به عنوان حیوان خانگی در کشور رواج پیدا کرده است که این مورد باعث تهدید این گونه ارزشمند و همچنین تهدید جنگل‌های بلوط زاگرس شده است.
سید مهدی مصطفوی در رابطه با قاچاق و نگهداری سنجاب به عنوان حیوان خانگی اظهار کرد: متأسفانه استفاده از سنجاب به عنوان حیوان خانگی از سال‌ها پیش در کشور مشاهده شده و روند این کار هر ساله در حال افزایش است. سنجابی که در کشور ما به عنوان حیوان خانگی استفاده میشود, ساکن جنگل‌های بلوط زاگرس است و این گونه به دنبال رفتار تغذیه‌ای که دارد در روند تکثیر این درختان بسیار مؤثر است.
وی در رابطه با نحوه تأثیرگذاری سنجاب‌ها در روند تکثیر درختان توضیح داد: سنجاب با جمع‌آوری میوه درختان, موجب زایش و رویش این جنگل‌ها میشود. برخی از گونه‌های دیگر سنجاب، مانند سنجاب بلوچی با خوردن حشرات و انتقال گرده‌ها در بارور کردن درختان نقش مؤثری دارند. این گونه‌ها در جایگاه خود, گونه‌ای بسیار تأثیرگذار بر اکوسیستم هستند اما زمانی که وارد محیط نامناسب شود می‌تواند تبدیل به آفتی برای محصول باغات و زمین‌های زراعی و معضلی برای گونه‌های بومی آن منطقه تبدیل شود.
رئیس گروه جانوری دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان محیط زیست بیان کرد: سنجاب در زیستگاه خودش گونه‌ای بسیار پر جنب و جوش است اما زمانی که سودجویان این گونه را از زیستگاه خود خارج می‌کنند و مردم نیز سنجاب را به عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌کنند, این گونه به واسطه نگهداری در محیطی کوچک و تغذیه نامناسب دچار افسردگی میشود و جنب و جوش خود را از دست می‌دهد.
مصطفوی ادامه داد: در نتیجه این تغییر رفتار مردم از نگهداری سنجاب دلزده می‌شوند و متأسفانه آن را در جنگل‌هایی که زیستگاه بومی این سنجاب نیستند رها می‌کنند که در نتیجه آن سنجاب به معضلی برای این زیستگاه جدید تبدیل میشود. در سال‌های اخیر سنجاب‌ها به وفور در سرخه‌حصار, جنگل‌های البرز, باغات منطقه ساوجبلاغ و ..., دیده شده‌اند.
وی در رابطه با انواع تهدیدات این گونه توضیح داد: خشکسالی, قطع و سوزاندن درختان بلوط, قاچاق و شکار دیگر خطراتی هستند که این گونه را تهدید می‌کنند. قاچاقچیان با نابودی زیستگاه سنجاب‌ها, آن‌ها را در همان سن نوزادی می‌گیرند و آن را به سایر مناطق برای فروش منتقل می‌کنند و این گونه ارزشمند به راحتی و حتی در فضای مجازی به فروش می‌رسد.
رئیس گروه جانوری دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان محیط زیست به نابودی زیستگاه سنجاب توسط متخلفان اشاره کرد و گفت: آتش زدن و کندن درختان که برای خارج کردن سنجاب از لانه خود صورت می‌گیرد, به مرور زمان آن زیستگاه را برای سنجاب ناامن می‌کند که این مورد می‌تواند موجب مهاجرت سنجاب‌ها شود و خطر کاهش جمعیت و انقراض محلی آن‌ها را افزایش دهد.
مصطفوی با بیان اینکه قوانینی برای برخورد با متخلفان وجود دارد, تصریح کرد: در حال حاضر جریمه‌ای که برای این مورد وجود دارد, یک میلیون و 200 هزار تومان است اما نکته این جاست که هر چه قدر هم که این رقم افزایش پیدا کند, قاچاق گونه قطع نخواهد شد چرا که همچنان خریدار برای آن وجود دارد. نقش مردم در این امر بسیار مهم است و اگر مردم تقاضایی برای خرید سنجاب نداشته باشند دیگر قاچاق آن برای متخلفان سودی ندارد و انتظار می‌رود که قاچاق و نابودی این گونه متوقف شود.
وی بیان کرد: در صورت عدم توقف خرید و فروش سنجاب و ورود آن به اکوسیستم‌های جدید باغداران و کشاورزان متضرر خواهند شد و به واسطه متضرر شدن این افراد و همچنین افزایش خطر نابودی جنگل‌های بلوطی که این سنجاب‌ها در زایش درختان آن نقش دارند, آسیب جدی به اقتصاد کشور وارد میشود.
رئیس گروه جانوری دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان محیط زیست خاطرنشان کرد: از مردم درخواست می‌کنم تا در انتخاب حیوان خانگی خود دقت کنند و با کاهش تقاضا برای خرید سنجاب به پایان قاچاق این گونه ارزشمند ساکن طبیعت ایران کمک کنند.
