موضوع شفافیت آرای نمایندگان به همان ایام آغاز به کار مجلس یازدهم بر می گردد که به فاصله هفت روز از شروع به کار مجلس، اعلام وصول و در قالب اصلاح آیین نامه داخلی مجلس مطرح شد؛ طرحی که برای تصویب به دوسوم آرای نمایندگان احتیاج نداشت اما نتوانست رای لازم را کسب کند و از دستور مجلس خارج شد.
بعد از آن تلاشهایی برای طرح مجدد موضوع و بازگرداندن آن به صحن صورت گرفت. در نهایت گزارش کمیسیون آئین نامه داخلی مجلس در مورد طرح شفافیت آرای نمایندگان در اجرای ماده (۱۳۰) آئین نامه داخلی مجلس در دستور هفتگی مجلس قرار گرفت منتها هنوز نوبت به رسیدگی آن نرسیده است.
شفافیت قوای سه گانه و دستگاه های اجرایی و سایر نهادها
در شرایطی که در طول چندین هفته طرح شفافیت آرای نمایندگان در دستورات هفتگی مجلس قرار می گیرد، هفته گذشته طرحی با عنوان «شفافیت قوای سه گانه و دستگاه های اجرایی و سایر نهادها» با قید دو فوریت تهیه شد، امروز در دستور کار مجلس قرار گرفت و دو فوریت آن با ۱۹۳ رأی موافق، ۵۳ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع از مجموع ۲۶۲ رای ماخوذه به تصویب رسید.
احتمالا کلیات این طرح در دستور سه شنبه هفته جاری پارلمان قرار می گیرد تا در صورت تصویب، جزییات آن مورد بررسی قرار گیرد. طرحی که با تصویب نهایی آن، قوای سهگانه و سایر نهادهای مطرح در آن باید آراء و اطلاعات مربوط به حوزه فعالیت دستگاههای متبوع خود را به همراه مذاکرات و تصمیمات اتخاذ شده را در اختیار عموم مردم قرار دهند تا امکان داوری برای مردم درباره این اطلاعات و آراء فراهم شود.
شفافیت؛ فرار از مطالبه مردم یا تحقق آن
اما این همه ماجرا نیست؛ روی دیگر سکه عده ای از نمایندگان هستند که این طرح را به نوعی «فرار» از مطالبه به حق مردم برای شفافیت آراء می دانند؛ در این باره بیژن نوباوه نماینده تهران به ایسنا گفت: باید ابتدا طرح شفافیت آراء نمایندگان تعیین تکلیف و در مجلس به رای گذاشته شود و سپس طرح جدیدی که تحت عنوان شفافیت قوای سه گانه، نهادها و سازمانها در جلسه بررسی می شد.
وی مجددا گفت که در ابتدا طرح اولیه یعنی طرح شفافیت آراء نمایندگان باید تعیین تکلیف و در صحن مجلس درباره آن رای گیری کنند و در صورتی که رای نیاورد طرح بعدی مورد رسیدگی قرار گیرد؛ این تخلف است و هیات رئیسه باید در این زمینه پاسخگو باشد.
محمود احمدی بیغش نماینده شازند نیز در زمان بررسی کلیات این طرح در مقام مخالف به نوعی با تکرار صحبت های نوباوه بیان کرد: ما یک طرح شفافیت دیگر داشتیم و حدود دو سال به مردم با آن طرح وعده شفافیت را دادیم. چرا یک باره آن طرح شفافیت آراء نمایندگان کنار رفت و دو فوریت طرحی روی میز آمد؟ ما ۲۵ طرح دو فوریتی دیگر در نوبت داریم چه شد که به یک باره این طرح در دستور قرار گرفت. این طرح باید پخته تر شود اما سوال اصلی این است که طرح قبلی چه شد؟ باید با مردم صداقت داشته باشیم. ما دو سال به آنها شعار شفافیت را دادیم. شفافیت فقط این نیست که مردم بدانند که نماینده به یک طرح چه رأیی داده است بلکه مردم باید در جریان مسائل پشت پرده قرار بگیرند.
علی خضریان نماینده تهران در مطلبی در صفحه توییتر خود نوشت: «درحالی که طرح شفافیت آرای نمایندگان به دنبال ایجاد ساز و کاری برای پاسخ به یک مطالبه اجتماعی در مجلس است، خروج این طرح از دستور با شعار شفافیت برای قوای سهگانه با عنایت به اصل ۶۹ قانون اساسی که مجلس مکلف به انتشار علنی مذاکرات است، را بیصداقتی با مردم میدانم و رای ندادم. »
وی همچنین گفت که بیش از یک و تیم سال است طرح شفافیت آراء نمایندگان که مطالبهای مشخص و واضح است در پیچ و خم در دستور قرار گرفتن مجلس گیر کرده و حالا طرحی با بیان یکسری حرفهای کلی و مبهم، در کمتر از یک هفته از ثبت در قالب دو فوریت به صحن مجلس میآید تا از مطالبه به حق مردم به نوعی فرار شود.
در مقابل عبدالعلی رحیمی مظفری نماینده سروستان در مقام موافقت با کلیات طرح بیان کرد: مجلس باید شفافیت افزایش یابد و هم این شفافیت باید در سایر ارگان ها و نهادها نیز دنبال شود. ما باید در جلسات ادارات و سازمان ها ببینیم چه اتفاقی می افتد که نتیجه مطلوبی به نفع مردم حاصل نمی شود. این طرح نسبت به طرح قبلی کامل تر است و اگر مواردی در آنجا افتاده باشد می توان به آن اضافه کرد.
علی حدادی نماینده ساوجبلاغ نیز در توییتر خود نوشت: «تصویب دوفویت طرح شفافیت قوای سهگانه در مجلس یازدهم، گام تاریخی و مهمی محسوب میشود برای رسیدن به شفافیت اصولی و بهدور از احساس. در این طرح قوای سهگانه و سایر نهادهای مطرح در آن، باید آراء، مصوبات و اطلاعات حوزه فعالیت خود را به طور شفاف به مردم ارائه کنند.»
احمد نادری نماینده تهران نیز در توییتی توضیح داد که بسیاری از دستگاهها و آنهایی که سالها از عدم شفافیت سوءاستفاده کردهاند، در صورت تصویب نهایی طرح شفافیت امروز مجبور به اصلاح رویه های خود خواهند شد. زیر سوال بردن این طرح و دوگانهسازی بیهوده شفافیت قوای سهگانه و یا شفافیت آراء، برای انحراف افکار عمومی وبازی در زمین دلخواه آنهاست
حال سوال این است که آیا مجلس شفافیت آراء را به شفافیت همه قوا گره زده و عملا طرح شفافیت آراء از حیض انتفاع خارج میشود؟