افزایش خطرات بازی بایدن در اوکراین!

چنین وضعیتی در درجه اول معلول مقاومت خیره کننده مردم اوکراین بوده است. اما از سوی دیگر حمایتهای گسترده سیاسی، نظامی و اطلاعاتی غرب از اوکراین نیز سهم قابل توجهی در این ماجرا داشته است. با این وجود به نظر می رسد طی روزهای اخیر سیاست متفاوتی را در قبال جنگ در اوکراین در پیش گرفته که با واکنش های مختلفی در میان سیاستمداران، کارشناسان امور نظامی و تحلیلگران سیاسی مواجه شده است.

مایکل هرش، تحلیلگر مسائل بین المللی مجله فارن پالیسی که از منتقدان سرسخت در پیش گرفت چنین رویه ای از جانب غرب و بالاخص آمریکا در قبال جنگ اوکراین است، با انتشار یادداشتی با عنوان «پایان بازی خطرناک بایدن در اوکراین: بی پایان» در این مجله نسبت به پیامدهای چنین سیاستی هشدار داده است. اقتصادنیوز این مقاله را در دو بخش ترجمه کرده که بخش اول آن با عنوان «خطرات جهانی تغییر سیاست بایدن در قبال جنگ اوکراین» منتشر شده و در ادامه بخش دوم و پایانی آن منتشر می شود:

نگران‌کننده‌ترین موضوع

شاید نگران‌کننده‌ترین مسئله در چرخش رویدادهای اخیر این باشد که -به‌رغم اظهارات پوتین در دیدار با دبیرکل سازمان ملل مبنی بر اینکه او همچنان به راه‌حلی برای حل بحران امیدوار است- دیگر هیچ امکانی برای خروج از جنگ از طریق مذاکره وجود ندارد.

به گفته یک دیپلمات ارشد اروپایی که نخواست نامش فاش شود: «پیگیری سیاست تضعیف پوتین یک چیز است و با صدای بلند گفتن آن چیز دیگری است. یک دیپلمات ارشد اروپایی که خواست نامش فاش نشود. ما باید راهی برای پوتین برای دستیابی به یک راه حل سیاسی پیدا کنیم، بنابراین شاید عاقلانه نباشد که چنین مسائلی را بیان کنیم».

شرایط در حال خطرناک‌تر شدن است؛ به فراتر از جاولین فکر کنید

به گفته چارلز کوپچان، یکی از مقامات ارشد سابق ایالات متحده و پژوهشگر کنونی روابط بین‌الملل در دانشگاه جورج تاون: «شرایط در حال خطرناک‌تر شدن است. ما باید فراتر از موشک های جاولین و ضد تانک حرکت کنیم و در مورد یک بازی پایانی سیاسی صحبت کنیم». یا، همانطور که بیبی می گوید، «ما باید راهی پیدا کنیم تا به نحوی محتاطانه به روس ها منتقل کنیم که مایلیم تحریم ها را در چارچوب یک توافق بین المللی کاهش دهیم. کمک های نظامی به اوکراین نیز می تواند به عنوان اهرمی مورد استفاده قرار گیرد».

با این حال، چنین مذاکره ای کمتر از همیشه محتمل به نظر می رسد. به نظر می رسد که هر دو طرف درگیر یک جنگ طولانی هستند. پس از دیدار با پوتین و لاوروف در روز سه‌شنبه، آنتونی گوترش اذعان کرد که آتش‌بس قریب‌الوقوع در برنامه نیست و جنگ «با ملاقات‌ها پایان نخواهد یافت».

ضربه ویرانگر به روسیه

تنها یک ماه پیش زلنسکی ایده اوکراین بی طرفی را مطرح کرد که به ناتو نپیوندد و پیشنهاد کرد که نیروهای جدایی طلب در شرق اوکراین باید به رسمیت شناخته شوند. اما پس از آن زلنسکی به رئیس شورای اروپا، شارل میشل، گفت که با توجه به جنایات روسیه، افکار عمومی اوکراین مخالف مذاکرات و طرفدار ادامه جنگ هستند.

در همین حال، فنلاند و سوئد اعلام کرده‌اند که خواهان پیوستن به ائتلاف ناتو هستند و قصد دارند از سیاست دیرینه خود مبنی بر عدم تعهد دست کشیده و تمایل دارند یک محیط جدید در امتداد مرز شمالی روسیه ایجاد کنند. این یک ضربه ویرانگر به پوتین خواهد بود که اغلب از گسترش ناتو به سمت شرق به عنوان عاملی برای تهاجم تمام عیار خود به اوکراین یاد می کند.

فقدان قانون هسته ای پس از جنگ سرد

اکنون دورنمای کوچکی برای کاستن از این تنش ها در کوتاه مدت وجود دارد. آستین هفته گذشته یک «گروه تماس با اوکراین» متشکل از 40 کشور تشکیل داد که خود را برای آنچه که رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، مارک میلی، یک «درگیری طولانی» که «حداقل سال‌ها طول می کشد» آماده می‌کند.

این در حالی است که بایدن نگفته که در صورت استقرار تسلیحات هسته ای تاکتیکی یا استراتژیک پوتین، واکنش ایالات متحده چه خواهد بود. علاوه بر این، هیچ یک از طرفین در محیط پس از جنگ سرد هیچ قانون روشنی برای استقرار سلاح‌های هسته‌ای تعیین نکرده‌اند -به‌ویژه زمانی که توافق‌های تسلیحاتی دوران جنگ سرد مانند پیمان نیروهای هسته‌ای میان‌برد لغو شده‌ و سیستم‌های پرتاب سلاحهای هسته‌ای سریع‌تر شده و توسط سیستم‌های دیجیتالی خودکار کنترل می‌شوند.

تنش زایی برای کاهش تنش

تحت سیاست «تنش زایی برای کاهش تنش» کرملین - تهدید به هسته ای شدن در صورت تلاش غرب برای مهار او- پوتین سال به سال سلاح های هسته ای را در محاسبات جنگی متعارف خود وارد کرده است. او در طول دو دهه زمامداری خود، ساخت موشک‌های کروز هسته‌ای، زیردریایی های مجهز به سلاح هسته‌ای فرا اقیانوسی، موشکهای پرسرعت مافوق صوت و سلاح‌های هسته‌ای کوتاه بردی که قاره اروپا را در می نوردد، توسعه داده است.

با این حال پوتین هرگز تا این حد به تهدید به استفاده از آنها نزدیک نشده و روشن نکرده که آیا و چگونه ممکن است این کار را انجام دهد. تا قبل از بحران اوکراین، استراتژیست های ایالات متحده استقرار آنها را یک تهدید معتبر نمی دانستند. بسیاری از آنها همچنان معتقدند پوتین ابتدا با استفاده از حملات سایبری یا سایر قابلیت‌های غیرهسته‌ای تنشها را تشدید خواهد کرد.

همسان با سلاحهای کشتار جمعی

بسیاری از کارشناسان همچنین معتقدند که رئیس جمهور روسیه در استفاده از سلاح های هسته ای تاکتیکی در داخل اوکراین سود چندانی کسب نمی کند – بدین ترتیب او به عنوان بازیگر منطقی در نظر گرفته می شود که هرگز به پرتاب موشک های بالستیک قاره پیما با سلاح هسته ای به سمت ایالات متحده فکر نمی کند. اما باید به خاطر داشت که پوتین قبلاً اشاره کرده بود که نمی‌تواند جدایی اوکراین مستقل خارج از کنترل روسیه را بپذیرد و در مقاله‌ای در جولای 2021 نوشت که چنین تحولی «از نظر پیامدهایش با استفاده از سلاح های کشتار جمعی علیه ما قابل مقایسه است».

به گفته رابرت گالوچی، مذاکره‌کننده ارشد سابق تسلیحات هسته‌ای آمریکا: «تهدیدات هسته‌ای روسیه تاکتیک جدیدی است و اگر نمی‌خواهیم مستقیماً وارد درگیری با نیروهای روسی در اوکراین یا اطراف آن شویم، باید جدی گرفته شود».

بن بست ناپایدار

به اعتقاد بیبی که در حال حاضر مدیر استراتژی بزرگ در موسسه کوئینسی است، نتیجه به احتمال زیاد به یک بن بست ناپایدار کشیده می شود - اما می تواند ناپایدارتر و خطرناک تر از بسیاری از دوره های جنگ سرد باشد. او گفت: «به احتمال زیاد ما در نهایت به نوعی رویارویی طولانی مدت بی‌ثبات خواهیم رسید که باعث جدایی بخشهایی از اوکراین می شود و اروپا را دچار تفرقه تی می کند که در آن قوانین بازی وجود ندارد. این یک جنگ سرد جدید نیست، بلکه زخمی است در اروپا».

همانطور که لیز تراس، وزیر امور خارجه بریتانیا در سخنرانی هفته گذشته پیشنهاد کرد، اگر غرب و ناتو که به تازگی جسور شده اند، دامنه خود را به فراتر از اروپا، آسیای مرکزی و خاورمیانه به هند و اقیانوس آرام گسترش دهند، ممکن است مسائل دشوارتر شود. تراس گفت: «ناتو باید دیدگاهی جهانی داشته باشد و آماده مقابله با تهدیدات جهانی باشد. ما باید از تهدیدات در اقیانوس هند و اقیانوس آرام جلوگیری کنیم و با متحدان خود مانند ژاپن و استرالیا همکاری کنیم تا اطمینان حاصل کنیم که اقیانوس آرام محافظت می شود. و ما باید اطمینان حاصل کنیم که دموکراسی هایی مانند تایوان قادر به دفاع از خود هستند».

این به نوبه خود چشم انداز یک جنگ سرد جهانی طولانی را نه تنها با روسیه بلکه با چین نیز افزایش می دهد. به گفته بیبی، این یکی از مواردی است که به راحتی می تواند شعله ور شود، زیرا ایالات متحده و متحدانش در برابر اتحاد »روسیه غنی از منابع و چین قدرتمنددر فن آوری و اقتصاد» قرار می گیرند.