بازگرداندن سنگ‌های مریخی به زمین؛ دانشمندان نگران انتقال «میکروب‌های بیگانه»
ناسا در نظر دارد نظرات مردم را درباره طرح خود برای بازگرداندن نمونه‌های کاوشگر «پشتکار» به زمین جمع‌آوری کند. انتقال این نمونه‌ها به زمین می‌تواند لحظه‌ای تاریخی در تلاش برای کشف سیاره سرخ باشد. با این حال علیرغم هیجانی که در اطراف این موضوع هست، یک نگرانی درباره میکروب‌های بیگانه نیز وجود دارد.
ناسا در نظر دارد این هفته با برگزاری جلساتی، درباره طرح‌های بازگرداندن نمونه‌های مریخ بررسی بیشتری انجام دهد و نظرات عمومی را گردآوری کند. با این حال برنامه فعلی ناسا این است که در اوایل دهه ۲۰۳۰ یک سفینه فضایی با نمونه‌های مریخی در پایگاه نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا فرود آید. اما برخی از دانشمندان هشدار می‌دهند که ناسا باید اطمینان حاصل کند که از زمین در برابر هرگونه میکروب بیگانه‌ای محافظت می‌کند.
پیتر دوران، زمین شناس در دانشگاه ایالتی لوئیزیانا می‌گوید: «فکر می‌کنم احتمال اندکی وجود دارد که در سطح مریخ موجود زنده‌ای وجود داشته باشد، اما این احتمال وجود دارد.»
داشتن یک نمونه سنگ از مریخ در روی زمین به دانشمندان اجازه می‌دهد تا آزمایش‌های جامعی را انجام دهند و شواهدی را بررسی کنند که آیا این جهان سرد، خشن و صخره‌ای پیش از این قابل سکونت بوده است؟
صحبت از چنین ماموریتی برای چندین دهه جریان و انجام آن میلیارد‌ها دلار هزینه داشته است با این حال پیتر دوران می‌گوید: «هیچ کسی دقیقا به نحوه برخورد با نمونه‌های مریخی فکر نکرده است. سوالاتی درباره نحوه مهار هر گونه میکروب بالقوه وجود دارد یا آزمایشگاه ایمن مورد نیاز برای این سنگ‌ها باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند.»
کاوشگر «پشتکار» سال گذشته نمونه‌هایی از سنگ‌های مریخ را حفاری کرد و در داخل لوله‌های فلزی مخصوص گذاشت. طبق گفته مسئولان ناسا، در حال حاضر هشت نمونه در کاوشگر موجود است.
طرح فعلی ناسا برای بازگرداندن نمونه‌های مریخی اینگونه است: فضاپیمایی روی مریخ فرود می‌آید و ظرفی پر از نمونه‌های سنگی از قبل جمع‌آوری شده را به مدار مریخ می‌فرستد. از مدار مریخ ظرف دیگری نمونه‌ها را به زمین منتقل می‌کند. اگر این اقدام طبق برنامه انجام شود یک حرکت تاریخی خواهد بود.
برایان کلمنت، کارشناس حفاظت سیاره‌ای در ناسا که در حال کار روی این ماموریت است می‌گوید که نمونه‌ها پس از آن مهر و موم می‌شوند و مهر و موم با حرارت، استریل خواهد شد. او می‌گوید: «ما حرارت بسیار بالایی را اعمال می‌کنیم. دما بیش از ۹۰۰ درجه فارنهایت خواهد بود. ما می‌خواهیم هر بیومولکولی که ممکن است فعالیت‌های نگران‌کننده‌ای داشته باشد مهار کنیم.»
اگر نمونه‌ها، میکروب‌های بیگانه را داشته باشند چه اتفاقی می‌افتد؟
جیم بل، محقق علوم سیاره‌ای در دانشگاه ایالتی آریزونا می‌گوید که هرگونه حیات در مریخ برای بقای روی زمین مناسب نیست.
وی اضافه می‌کند: «ما درباره یک اکوسیستم کاملا متفاوت، یک بیوسفر کاملا متفاوت صحبت می‌کنیم و البته نمی‌دانیم که اصلا زیست کره‌ای در مریخ وجود دارد یا نه.»
به عقیده او، خطر اصلی نشت آلودگی نمونه‌های مریخی با مواد زمین است. به همین دلیل احتمالا این نمونه‌ها باید در مکانی با تجهیزات پیشرفته از مهر و موم خارج شوند به طوری که محیط و جو اولیه در مریخ بازسازی شود.
ناسا قصد دارد رویکردی محافظه‌کارانه را برای آوردن نمونه‌ها به زمین داشته باشد. به این منظور هر چیزی را که مستقیما با مریخ تماس داشته باشد استریل می‌کند.
البته نحوه برنامه‌ریزی ناسا برای اجرای این طرح ممکن است تغییر کند. ناسا در ماه‌های آینده برنامه‌ریزی دقیق‌تر خود را برای مقابله با «میکروب‌های بیگانه» اعلام می‌کند.
یکی از معدود تلاش‌ها برای بررسی افکار عمومی درباره آورده سنگ‌های مریخی به زمین در دهه ۱۹۹۰ انجام شد. در مطالعه‌ای در آن دوره مشخص شد که «ادراک عمومی از خطرات بیولوژیکی مرتبط با ماموریت بازگشت نمونه مریخی به‌عنوان یک خطر بزرگ نسبت به سایر خطرات دیده نمی‌شود.»
مارگارت ریس، یکی از محققانی که در مطالعه دهه ۱۹۹۰ شرکت داشت می‌گوید: «اما ممکن است درک عمومی تا حدی به دلیل همه‌گیری کرونا متفاوت شده باشد.»
