دخترانی که شرایط ازدواج ندارند، بخوانند

دکتر مرضیه فریمانی درباره "فریز تخمک" دختران و زنان اظهار کرد: یکی از مراحل "فریز تخمک" تجویز داروهای تحریک تخمدان به تناسب هر فرد است چراکه هر ماه تعدادی تخمک وارد چرخه تخمک گذاری می‌شود اما در نهایت یک تخمک به بلوغ می رسد و مابقی وارد مراحل تحلیل می شود.

وی با اشاره به اینکه با افزایش سن، تمام اعضای بدن پیر می شوند اما تخمدان مظلوم ترین عضو است چراکه حتی در زمان تولد یک نوزاد دختر دو سوم تخمک هایی که در بدنش در ماه پنجم بارداری تولید شده را از دست می رود، افزود: جنین دختر در پنج ماهگی در شکم مادر شش تا هفت میلیون تخمک دارد اما وقتی متولد می شود دو میلیون آن باقی می ماند و زمانی که به سن بلوغ می رسد تنها به ۳۰۰ هزار تخمک باقی مانده است.

فریمانی خاطرنشان کرد: اگر سن باروری را از ۱۵ سال تا ۴۰ سال درنظر بگیرم، یک خانم یک سوم یا یک چهارم زندگی اش قدرت باروری دارد و پنجره باروری زنان بسیار کوتاه است.

وی ادامه داد: حداکثر قدرت باروری افراد به طور طبیعی در سن ۲۵ سالگی در هر ماه تنها ۲۵ درصد است و شانس باروری از سن ۳۰ سالگی به مرور کاهش پیدا می کند اما این شیب نزولی از ۳۵ سالگی سرعت می گیرد و در سن ۴۰ سالگی به حدود ۱۰ درصد در هر سیکل می رسد.

این متخصص زنان و درمان ناباروری با تأکید بر اینکه در یک خانم ۴۰ ساله احتمال باروری در سیکل تخمگ گذاری فقط ۱۰ درصد است، یادآور شد: بعد از ۴۱ سالگی چون باروری با تشکیل جنین و کروموزم های نرمال باید انجام شود، ممکن است فرد در تخمک گذاری و تقسیم سلولی دچار مشکل شده و در نتیجه اغلب جنین ها دچار ناهنجاری می‌شوند و این امر منجر به ناباروری نسبی می‌شود یا اگر بارداری اتفاق بیفتد، احتمال سقط در حدود ۵۰ درصد است و همزمان ریسک ناهنجاری های جنین افزایش می یابد.

وی با اعلام اینکه شانس باروری زنان تا یک سال بعد از یائسگی هم وجود دارد، تأکید کرد: گرچه احتمال بارداری خود بخودی در سنین بالا و افراد با تخمدان ضعیف وجود دارد اما درصد باروری در این افراد حدود یک در ۹۶۰۰ مورد است بنابراین نمی‌توان معطل بارداری یک نفر بود، در واقع این موضوع مانند قرعه کشی بانک می ماند که فقط یک نفر احتمال برنده شدن آپارتمانی را دارد بنابراین کسی نمی تواند برای تشکیل خانه و زندگی منتظر قرعه کشی باشد.

فریمانی در ادامه درباره "فریز تخمک" مطرح کرد: "فریز تخمک" در ابتدا برای افرادی پیشنهاد شد که به علت ابتلا به سرطان مجبور به استفاده از داروهایی بودند که توان باروری را کاهش می داد اما بعدها استفاده از این روش به دلایل اجتماعی هم با افزایش سن ازدواج و فرزندآوری مطرح شد.

وی اضافه کرد: بعضی از داروهای محرک تخمدان روی بیماری سرطان اولیه تأثیر دارد بنابراین در اینگونه موارد از روش هایی استفاده می شود که شیمی درمانی فرد عقب نیفتد و تداخل دارویی نداشته باشد و روی بیماری اولیه تأثیر نداشته باشد.

این متخصص زنان و درمان ناباروری مطرح کرد: سن باروری نه تنها در ایران به طور ویژه به علت شرایط اقتصادی و اجتماعی افزایش یافته بلکه در کل دنیا سن باروری در خانم ها رشد فزاینده ای داشته است به طوریکه تمایل افراد به تشکیل خانواده و فرزندآوری در سنین بالا رخ می دهد اما به قول شاعر "دائم گل این بستان، شاداب نمی ماند"، در واقع افراد زمانی به تمایل می رسند که بدنشان کشش ندارد بنابراین "فریز تخمک" در این افراد پیشنهاد می شود.

وی افزود: افرادی که شرایط ازدواج و فرزندآوری ندارند می توانند "فریز تخمک" انجام دهند و بهترین زمان برای "فریز تخمک" زیر ۳۵ سالگی است البته زیر ۳۰ سال معمولاً تشویق به ازدواج و فرزندآوری می شود.

فریمانی خاطرنشان کرد: همچنین افرادی که سابقه یائسگی زودرس دارند، یعنی افرادی در خانواده زودتر از حد موعد یائسه شده اند، می توانند زودتر از موعد اقدام به "فریز تخمک" کنند.

وی یادآور شد: افراد بالای ۳۵ سال هم می توانند این کار را انجام دهند اما با توجه به کاهش تعداد تخمک های سالم و کاهش قابلیت باروری باید تعداد تخمک های فریز افزایش یابد و گاهی مجبورند چند نوبت اقدام تحریک تخمک گذاری و "فریز تخمک" کنند.

وی تصریح کرد: طبق آمار در یک خانم ۲۵ ساله از هر دو جنین پنج روزه ای که به وجود می آید، یک مورد منجر به تولد زنده می شود اما این روند در خانم ۴۰ ساله یک مورد از هر ۲۸ تا ۳۰ جنین است، در واقع با افزایش سن ریسک تقسیمات غیرعادی در تخمک افزایش پیدا می کند.

فریمانی مطرح کرد: در یک خانم کمتر از ۳۵ سال برای احتمال بیش از ۷۰ درصد موفقیت در بارداری با تخمک فریز باید حدود ۱۵ تا ۱۸ تخمک فریز شود اما با افزایش سن هم تعداد تخمک فریزی باید افزایش یابد و همزمان تعداد تخمکی که از هر بار تحریک تخمدان به دست می آید، کاهش می یابد.

وی در ادامه درباره فریز اسپرم نیز خاطرنشان کرد: فریز اسپرم مردان معمولاً در افراد کاندیدای شیمی درمانی یا جراحی بیضه پیشنهاد می شود گرچه افزایش بعضی بیماری ها در فرزندان با افزایش سن پدران نیز دیده می شود اما این ارتباط به شدت مادران نیست.

وی در پاسخ به این سوال که خانم ها تا چه سنی می توانند از تخمک های فریزشان استفاده کنند؟ گفت: باروری در بعد از دهه پنجم زندگی بی خطر نیست و نیاز به بررسی شرایط طبی مادر دارد گرچه مسن ترین زنی که با استفاده از تخمک اهدایی باردار شده، ۶۵ سال سن داشته است اما این اختلاف سن بین مادر و فرزند از نظر اخلاقی مورد چالش است بنابراین توصیه می شود افراد تا قبل از ۴۷-۴۸ سالگی نسبت به دریافت تخمک های فریز شده اقدام کنند.

این متخصص زنان و درمان ناباروری با اشاره به جنین های فریز شده نیز اعلام کرد: در همدان افرادی بوده اند که از جنین فریز شده بعد از ۷-۹ سال استفاده کرده و بارداری خوب و سالمی داشتند.

وی با اشاره به اینکه مردم براساس آگاهی مسئله "فریز تخمک" را دنبال می کنند، مطرح کرد: متأسفانه بعضی از خانم ها در سنین بالا و با ذخایر تخمدانی ناچیز برای این امر مراجعه می کنند اما به طور کلی در فریز تخمدان باید شرایط هر فرد به طور ویژه بررسی شود، افرادی هستند که در سنین پایین مثلاً ۲۰ سالگی یائسه شده اند و در مقابل زنانی هستند که در سنین بالای ۴۰ سال همچنان قدرت باروری خود را حفظ کرده اند.

فریمانی افزود: برای دریافت تخمک دو روش وجود دارد؛ روش ارجح استفاده از سونوگرافی واژینال است چراکه با سونوگرافی قدرت دیدن داخل تخمدان را هم داریم و در عمل تعداد بیشتری تخمک می توانیم به دست آوریم، از طرفی عمل کوتاه، کم عارضه و ارزان‌تری است. روش دیگر لاپاراسکوپی است، در این شیوه نیاز به جراحی لاپاراسکوپی بوده و در نهایت تخمک های سطحی قابل مشاهده هستند بنابراین این روش بسیار کمتر استفاده می شود.

وی یادآور شد: برای اطمینان از اینکه دختران مجرد با انجام عمل تخمک کشی واژینال بعدها دچار مشکل نشوند ما معمولاً روز قبل و همچنین دو روز بعد از پروسه درمان بیمار را به پزشکی قانونی برای معاینه معرفی می کنیم تا گواهینامه ای مبنی بر وجود آسیب های احتمالی وارده به پرده بکارت دریافت کنند، گرچه به علت ظرافت وسایل به کار رفته معمولاً آسیب چندانی وارد نمی شود.

این متخصص زنان و درمان ناباروری هزینه های "فریز تخمک" را نسبت به انجام آی وی اف و میکرو کمتر دانست و اعلام کرد: حدود سه تا چهار میلیون تومان هزینه "فریز تخمک" بوده و هزینه نگهداری از آن مبلغ ناچیزی است که به صورت سالانه دریافت می شود.

وی در پایان گفت: خطرات و هزینه های "فریز تخمک" نسبت به اینکه بخواهند در سنین بالاتر اقدام به آی وی اف کنند، بسیار کمتر است و احتمال موفقیت دارد. گرچه با ازدواج و فرزندآوری به‌هنگام شاید نیازی به این روش ها نباشد اما همیشه افرادی هستند که به دلایلی نمی توانند یا نمی خواهند در سنین مناسب اقدام به بارداری کنند و باید بتوان راهکار مناسبی به این افراد ارائه داد.