استفاده از سلول‌های خون قاعدگی برای درمان ناباروری
در روز چهارم پویش حمایت از زوج‌های نابارور که هر ساله از سوی مجموعه درمان ناباروری ابن سینا به مناسبت هفته ملی جمعیت برگزار می‌شود، دکتر سیمین ظفردوست با اشاره به این پویش، گفت: طبق آمارهای موجود، شیوع ناباروری در کشور حدود ۲۰ درصد گزارش شده است و این مسئله اهمیت و ضرورت حمایت از زوج‌های نابارور در تحقق چشم‌انداز جمعیتی کشور را به‌خوبی آشکار می‌کند. پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا نیز همواره در زمینه حمایت از زوج‌های نابارور و آگاهی‌رسانی درباره علل و درمان‌های ناباروری پیشگام بوده است و در همین راستا، هر ساله به‌مناسب روز ملی جمعیت پویش «حمایت از زوج‌های نابارور» را در هفته پایانی اردیبهشت برگزار می‌کند.
وی در ادامه بیان کرد: روز چهارم این پویش با عنوان «روش‌های نوین درمان ناباروری» نامگذاری شده است. خوشبختانه دانش و فناوری‌های درمان ناباروری در ایران هم‌طراز کشورهای پیشرفته جهان است و حتی در برخی حوزه‌ها دستاوردهای منحصر به فرد و خلاقانه داشته است. یکی از این دستاوردها استفاده از سلول‌های بنیادی خون قاعدگی در احیای عملکرد تخمدان است.
این جراح و متخصص زنان و زایمان در توضیح این روش، گفت: سلول‌های بنیادی سلول‌های تمایز نیافته‌اند که قدرت تمایز به سلول‌های بافت‌های مختلف بدن را دارند. در گذشته گمان می‌رفت که این سلول‌ها فقط در دوران جنینی وجود دارند و با تولد نوزاد از بین می‌روند. اما با پیشرفت علم مشخص شد که این سلول‌ها پس از تولد نیز در منابع مختلفی از جمله خون بند ناف، مغز استخوان و بافت چربی یافت می‌شوند. یکی از منابع دیگر سلول‌های بنیادی بافت جدار داخلی رحم است که در دوره خونریزی قاعدگی ریزش می‌کند و در خونریزی قاعدگی خارج می‌شود. این منبع سلول‌های بنیادی امتیازات متعددی دارد؛ به سهولت در دسترس است، هر ماه تجدید می‌شود و نمونه‌گیری آن مستلزم مصرف دارو یا انجام هیچ‌گونه عمل تهاجمی نیست.
ظفردوست، افزود: این منبع سلول‌های بنیادی در سال‌های گذشته در جهان مورد توجه قرار گرفته است و پژوهش‌ها درباره سلول‌های بنیادی خون قاعدگی در حدود ۱۰ سال قبل در پژوهشگاه ابن‌سینا نیز آغاز شد و ما توانستیم به کمک دانش و فناوری‌های پیشرفته کشت، تمایز و ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی موجود در پژوهشگاه ابن‌سینا طرح تزریق سلول‌های بنیادی خون قاعدگی به تخمدان برای احیای بافت تخمدان‌ها را آغاز کنیم. خوشبختانه ایمنی و اثربخشی این روش در فازهای مختلف مطالعات به اثبات رسیده است. پایش وضعیت سلامت خانم‌هایی که تحت این درمان قرار گرفته بودند و همچنین فرزندانی که با کمک این روش به دنیا آمده‌اند در سال‌های اخیر نشان داده که خوشبختانه این روش هیچ عارضه‌ای چه در مادر و چه در نوزاد نداشته است. همچنین، اثربخشی این روش در خانم‌های مبتلا به کاهش ذخیره تخمدان و پاسخ ضعیف تخمدان‌ها به داروهای تحریک تخمک‌گذاری ثابت شده است. البته نتایج این درمان در خانم‌های زیر ۴۲ سال مبتلا به کاهش ذخیره تخمدان که هنوز کاملاً یائسه نشده‌اند و همچنین همسرشان دچار اختلالات اسپرم نیست، به‌مراتب بهتر است.
بنابر اعلام روابط عمومی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا، او در پایان یادآور شد: باید توجه داشت که اثربخشی سلول‌درمانی با استفاده از سلول‌های بنیادی در احیای بافت تخمدان‌ها و درمان ناباروری صددرصد و معجزه‌وار نیست. در واقع، این روش شانس موفقیت درمان ناباروری را در خانم‌های مبتلا به کاهش ذخیره تخمدان از ۵ درصد تا ۴۰ درصد افزایش می‌دهد و این افزایش در علم پزشکی کاملاً معنادار است. بنابراین، روش نوین سلول‌درمانی با استفاده از سلول‌های بنیادی خون قاعدگی که برای نخستین بار در جهان در کلینیک سلول‌درمانی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا ارائه شده است، در کنار دیگر روش‌های کمک‌باروری به‌عنوان یک درمان اثربخش ناباروری در نظر گرفته می‌شود.
