کمبود شیرخشک‌های رژیمی در بازار و دپو در گمرک!

در این راستا سیدحیدر محمدی- مشاور سازمان غذا و دارو - در یک برنامه تلوزیونی درباره علت دپوی شیرخشک رژیمی در انبار‌های گمرک از بهمن ماه ۱۴۰۰ گفت: اصولا چیزی به اسم دپوی دارو در گمرک را در وزارت بهداشت جایز نمی‌دانیم یعنی هر کالایی که از وزارت بهداشت مجوز می‌گیرد اگر مجوزش بر اساس سیاست‌های وزارت بهداشت دربخش‌های مختلف باشد و شرکت وارد کننده را مجاز به ثبت سفارش آن فراورده بداند، محموله مجاز به ورود به کشور است. وقتی این کالا وارد کشور شود در صورتی که ثبت سفارش داشته باشد طبعا گمرکات مختلف مکلف هستند برای ترخیص کالا همکاری کنند.

وی افزود: یکی از انتقاداتی که به همکاران گمرک این است که چرا حجم زیادی از کالا‌های موجود در گمرک فاقد ثبت سفارش است؟ بر اساس مصوبه هیئت وزیران هیچ کالایی نباید بدون ثبت سفارش وارد گمرک شود. اخیرا مجوز واردات حدود یک میلیون قوطی شیرخشک رژیمی و متابولیک را صادر کردیم و هیچوقت اینگونه نبوده که به شرکت‌ها بگوییم به این شیرخشک نیاز نداریم. شرکت‌های وارد کننده شیرخشک مشخص هستند. پنج شرکت وارد کننده هستند و طبق روالی که داشتیم ثبت سفارش را انجام داده و از ما درخواست سیاست می‌کنند و ما این کار را انجام می‌دهیم. بعضا ممکن است اختلافاتی باشد. به عنوان مثال اکنون یکی از مشکلاتی که برای وارد کنندگان متصور است این است که نمی‌دانند ارز دارو، شیرخشک و تجهیزات قرار است دولتی بماند یا نیمایی شود و همین باعث می‌شود بترسند البته شیرخشک ارز بری زیادی ندارد.

محمدی تاکید کرد: این صحبت از سوی گمرک زمانی مطرح شد که شرکت قبل از ثبت سفارش اقدام به واردات به گمرک کرده بود که این موضوع از نظر ما غیرقانونی بود.

مشاور سازمان غذا و دارو ادامه داد: بالغ بر ۵۰ جلسه با همکاران گمرک داشتیم که چیزی به اسم شرکت انبار‌های عمومی یا سازمان بنادر از نظر مسئولیت حقوقی تعریف شده است؟ خیر. شرکت انبار عمومی، نگهدارنده کالا برای گمرک است که بدون اجازه گمرک چیزی را وارد انبار نکرده و چیزی را هم خارج نمی‌کند. شرکت انباردار‌های عمومی هیچ مسئولیتی در قبال کالا ندارند. گمرک از مسئولیت شانه خالی می‌کند. یکی از مشکلات ما این است که درمورد این دپو‌ها از دو دولت قبل هم تفاهم‌نامه‌ای میان وزارت بهداشت و اقتصاد بسته شده که گمرک از طریق سامانه‌هایش به وزارت بهداشت و سایر نهاد‌ها اعلام کند کالا چه زمانی وارد کشور شده و چه زمانی از کشور خارج شده است، اما چرا بعد از این همه سال این اتفاق نیفتاده است؟

محمدی ادامه داد: ما در جلسه‌ای که معاون دادستان کشور از گمرکات بازدید داشتند و دستور تعیین تکلیف را دادند از دوستان توضیحات را خواستیم که تنها یک فایل اکسل به ما دادند و اعلام کردند این موجودی گمرک است. ما با آنالیز این فایل متوجه شدیم تا ۸۰ درصد این اقلام اصلا ثبت سفارش نداشته و این را با گمرکات مطرح کردیم که گفتند الزامی به ثبت سفارش ندارند.

وی افزود: مسئولیت گمرک چیست؟ کل ساختار خلا قانونی ندارد. چرا قبل از ثبت سفارش اصلا اجازه ورود کالا را به گمرک دادند؟ الان چند درصد کالا‌های موجود در گمرک ثبت سفارش دارد و آن‌هایی که فاقد ثبت سفارش است را چرا گمرک بدون مجوز نهاد مربوطه تخلیه کرده است؟. در بحث سِرُم این اتفاق افتاد و برخی شرکت‌ها بدون تشریفات و با کامیون سرم آوردند و به معاون وقت فنی گمرک نامه زدم که این واردات چرا شکل گرفته است؟ بدون مجوز سازمان غذا و دارو ورود و ترخیص این کالا ممنوع است که آن زمان از گمرک بازرگان دیگر اجازه ورود ندادند. اگر مسئولیت با گمرک نیست پس چگونه توانستند آن زمان از گمرک بازرگان جلوی ورود را بگیرند؟ این حرف که مسئولیت با گمرک نیست کاملا نادرست است.

در بخش دیگری از این برنامه تلوزیونی سید روح‌الله لطیفی - سخنگوی گمرک - گفت: سازمان غذا و دارو بهتر از همه ما می‌داند که مرجع تحویل گیرنده کالا گمرک نیست و این مواردی که اعلام می‌کنند اصلا در حوزه اختیارات گمرک نیست. بیش از ۹۰ درصد کالا‌های تحویلی در ورود به کشور قبل از تشریفات گمرکی، سازمان بنادر، شرکت انبار‌های عمومی و شرکت فرودگاه‌ها را رد می‌کنند. زمانی گمرک ورود می‌کند که کالا ثبت سفارش داشته و امکان اظهار کالا فراهم باشد.

سخنگوی گمرک تاکید کرد: ما مرکز تحویل گیرنده کالا نیستیم که قرار باشد ما اجازه چیزی را صادر کنیم. کالا‌ها در سازمان بنادر و شرکت انبار‌های عمومی و شرکت فرودگاه‌ها تخلیه می‌شود و بعد اگر کالا ثبت سفارش داشت صاحب بار به گمرک مراجعه می‌کند. در دولت جدید و اواخر دولت قبل دستورالعملی به همه دستگاه ابلاغ شد که کالای فاقد ثبت سفارش اجازه ورود نداشته باشد. ما تحویل گیرنده نیستیم و مسئول آن نیستیم. ۲۶ دستگاه دخیل هستند در واردات و گمرک بر اساس قانون از زمانی که کالا ثبت سفارش دارد و اظهار کالا صورت می‌گیرد وظایفش آغاز می‌شود. سازمان غذا و دارو از این شیرخشک‌ها مطلع و ثبت سفارش را چند ماه نگه داشته بود. بر اساس اظهارات صاحب کالا آن‌ها کارتابل‌های خود را بررسی نمی‌کنند و بعد از ما انتظار دارند.

وی در ادامه اظهار کرد: مسئولیت حقوقی کالا از زمان اظهار با گمرک است. قبل از آن کالا می‌تواند برگردد و حتی صاحب کالا پشیمان شود. گمرک اعلام کرده که به دلیل شرایط خاص کشور کالا‌هایی که در انبار موجود است را بررسی و تصمیم‌گیری کنیم. قانون مشخص کرده که ترخیص با گمرک است و این یعنی ما به عنوان مجری هستیم و باید تاییدیه همه گرفته شده باشد و اگر کالایی مجوز لازم را نداشته باشد اصلا ترخیص نمی‌شود. برای ترخیص شیرخشک‌های رژیمی نیاز به تاییدیه سامان غذا و دارو داشتیم که تا این اتفاق افتاد، ترخیص انجام شد. سامانه جامع تجارت و وزارت صمت برای اینکه مشکل و خلا قانونی رفع شود آمده شناسه قبض انبار یکتا را برای همه انبار‌های ماقبل از گمرک، گمرک و مقاصد تعیین کرده است و گفته باید کالا از زمان تخلیه و قبل از اظهار شناسه یکتا داشته باشد که قابل رصد باشد.

لطیفی تاکید کرد: این کار در یک سال اخیر انجام شد، ولی این شیرخشک‌ها تا زمانی که ثبت سفارش نداشته باشد، اظهار نمی‌شود. موضوع چند ماه در کارتابل آقایان در وزارت بهداشت مانده و مانند واکسن کرونا یادشان نبوده که شیرخشک آمده است.

وی اظهارکرد: شناسه یکتای قبض انبار در سامانه جامع تجارت مشخص می‌شود که محور اصلی دستگاه‌ها است و گمرک وظیفه قانونی ندارد.

در بخشی از برنامه حسینعلی شهریاری - رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی - در این باره گفت: یکی از اشکالات بزرگ این است که اصلا کالا‌ها بدون ثبت و سفارش غذا و دارو چگونه به گمرک آمده است؟ اگر آمده و آنجا بدون ثبت سفارش تخلیه شده پس چرا به مرجع اصلی که باید مجوز دهد، اطلاع رسانی نشده است؟ این کالا چقدر باید بماند که حتی برخی اوقات تاریخ مصرفش بگذرد؟ این موضوع از طریق کمیسیون اصل ۹۰ قابل پیگیری است. وقتی کالایی وارد گمرک می‌شود باید به مرجع اصلی اطلاع‌رسانی شود.