موضع علی مطهری درباره پیامدهای حذف ارز ترجیحی از سوی دولت رئیسی چیست؟ نائب رئیس مجلس دهم گفت: سود ارز ترجیحی به جیب دلالان سرازیر میشد و دولت شجاعت به خرج داد که وارد اجرای آن شد اکنون همه کمک کنند تا آثار مثبت آن نمایان شود. البته دلایل دیگری هم وجود داشته که دولت مجبور شده در وضعیتی که ثبات اقتصادی نداریم کار را شروع کند.
وی در رابطه با دلایل اجرای طرح اظهار داشت: یکی از دلایل این که مجلس در قانون بودجه ۱۴۰۱، ارز ۴۲۰۰ تومانی برای خرید کالاهای اساسی در نظر نگرفته است. لذا دولت چنین ارزی در اختیار نداشته و مجبور بوده ارز را تک نرخی کرده و طرح را شروع کند. دلیل دیگر این که قیمتهای جهانی مواد غذایی مثل گندم و آرد و روغن در اثر تجاوز روسیه به اوکراین افزایش قابل توجهی داشته که به کشور ما هم سرایت کرده است. همچنین قاچاق این مواد غذایی که در کشور ما خیلی ارزان بود، افزایش چشمگیری داشت. شاید کسری بودجه دولت هم در اجرای طرح موثر بوده است.
نائب رئیس سابق مجلس افزود: البته فشاری که بر مردم وارد شده قابل انکار نیست. چرا که افزایش شدید قیمت چند کالای اساسی منحصر به این کالاها نخواهد بود و در سایر کالاها و خدمات اثر میگذارد. این روزها دیده میشود که یک افزایش قیمتی در همه کالاها و خدمات رخ داده است. اما چون این اصلاح ضروری بوده، باید این کار به سرانجام برسد. اصل کار درست است گرچه زمان آن مناسب نبود. البته با توجه به دلایلی که عرض کردم «دولت مجبور به اجرای این طرح بوده است».
مطهری در رابطه با افزایش قیمت کالاهای اساسی در کشورهای همسایه بعد از حذف ارز ترجیحی در ایران خاطرنشان کرد: یکی از دلایل افزایش قیمت اخیر مواد غذایی در کشورهای همسایه، کاهش قابل توجه قاچاق این کالاها از ایران بوده است. دلیل دیگر آن جنگ روسیه و اوکراین است که باعث شده قیمت غلات و مواد غذایی در کل دنیا افزایش پیدا کند و قطعا در کشورهای همسایه ما هم مؤثر بوده است. مسئله قاچاق کالا مسئله مهمی است. زمانی که روغن در اینجا کیلویی مثلا ۱۳ هزار تومان و در کشور همسایه کیلویی ۴۰۰ هزار تومان است، طبیعی است که قاچاق افزایش پیدا میکند. لذا یکی از آثار اجرای این طرح این است که جلوی قاچاق تا حد زیادی گرفته میشود. به هرحال همه باید کمک کنیم که این طرح به سرانجام برسد، چرا که آثار مثبت آن روشن است. زمانی که مجلس در قانون بودجه ۱۴۰۱ هیچ ارز ترجیحی در نظر نگرفته است، دولت نمیتواند مستقلا ارز ترجیحی اختصاص بدهد. البته بهتر بود که مجلس این کار را به بعد از رفع تحریمها موکول میکرد، اما در شرایط موجود، دولت برای تهیه کالاهای اساسی مردم مجبور بوده که این راه را آغاز کند. انتقادها به دولت چندان وارد نیست و اگر انتقادی باشد به خاطر این است که افزایش قیمتها یک مقدار ناگهانی انجام شد. شاید بهتر بود قبلش با مردم صحبت میشد و یارانهها قبلا واریز و سپس طرح آغاز میشد.
وی خاطرنشان کرد: اشکالات جزئی وجود داشته است، اما اصل کار یک اصلاح ضروری اقتصادی است. «همه باید کمک کنیم تا آثار مثبت آن نمایان شود». قطعا از رانت و فساد و قاچاق کالا تا حد مطلوبی جلوگیری خواهد شد. توزیع یارانه این کالاها عادلانهتر خواهد بود. البته بهتر است که قانون مجلس مبنی بر کالابرگ الکترونیکی هرچه زودتر اجرا شود، تا توزیع یارانه به شکل بهتری صورت بگیرد.
مطهری با اشاره به فسادزا بودن دو نرخی بودن ارز اظهار داشت: زیان ارز ترجیحی این بود که سودش به جیب دلالان سرازیر میشد و کالاهای خریداری شده با این ارز به قیمت متناسب با آن به دست مردم نمیرسید. ارز ترجیحی برای مدتی در دوره فشار سنگین تحریمی ترامپ، که واقعا وحشتناک بود، لازم بوده است. اما ادامه آن به صلاح کشور نبوده و معمولا ارز دو نرخی موجب فساد و رانت است. پس باید به سمت ارز تک نرخی رفت. لذا معتقدم باید این کار صورت میگرفت و دولت هم شجاعت به خرج داد که وارد اجرای این طرح شد. اکنون همه وظیفه داریم که کمک کنیم تا ان شاءالله آثار خوب این طرح نمایان شود.