ما که هوا نداریم
در انتخابات سال ۹۶، مردم اهواز خطاب به حسن روحانی یکی از نامزد‌های این انتخابات شعار دادند «ما که هوا نداریم، اما هواتو داریم»، اما حالا پس از پنج سال دیگر همه هوا ندارند. شدت آلودگی ناشی از ریزگردها آنقدر زیاد شده است که حتی استان‌های مرکزی و شمالی کشور را هم در برگرفته است.
اکنون این پدیده نفس گیر به معضلی جدی برای کل منطقه تبدیل شده است. خاورمیانه هم این سال‌ها آنقدر درگیر جنگ، تنش و اختلاف‌های سیاسی بوده که به تهدید جدید علیه خود توجه نکند تا در سایه تغیرات اقلیمی و خشکسالی، بیابان زایی و فرصت طلبی ترکیه در ایجاد سد در بالادست، همه درگیر ریزگرد‌هایی شویم که به گفته علی سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست «جزای عملکرد خودمان است.» بله ریزگردها حاصل استفاده نادرست از محیط زیست است و ما مقصریم.
حالا با گسترش پدیده ریزگردها، دستورات هم برای مقابله با آن رسید گویا این پدیده یک شبه ایجاد شده است که با یک دستور هم یک شبه حل شود.
محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور در نامه‌ای به علی اکبر محرابیان وزیر نیرو با توجه به گسترش ریزگردها در مناطق غربی و جنوبی دستور داد تا موضوع احقاق حقوق مکتسب حقابه ایران از رودخانه مرزی ارس را مستمرا و با جدیت پیگیری کنند. وی در این نامه با توجه به اقدامات دولت ترکیه در بالا دست رودخانه مرزی ارس، تاکید کرد: «اقدام کشور ترکیه به با احداث سد‌های متعدد در بالا دست رودخانه مرزی ارس و دیوارکشی در نقطه صفر مرزی، باعث کاهش دبی رودخانه مذکور و مسدود شدن کلیه مسیل‌ها و گذرگاه‌های آب روان در منطقه و متعاقبا گسترش ریزگردها از مناطق غربی و جنوبی کشور شده است.»
منتظری تاکید کرد: «ضروری است دستگاه‌های متولی از جمله وزارت نیرو و امور خارجه موضوع احقاق حقوق مکتسب حقابه ایران از رودخانه مرزی ارس را مستمرا و با جدیت پیگیری کنند تا شاهد ضرر‌های جبران ناپذیر برای اقتصاد، کشاورزی، حیات آبزیان و شرب هموطنان عزیز ساکن در پایین دست نباشیم.»
از سویی رئیس جمهور هم به وزارت خارجه دستور داده است تا با تعامل با کشور‌های همسایه، حل این مشکل را در دستور کار قرار دهد. وزیر کشور گفته بود که رئیس جمهور در این زمینه دستور ویژه داده است. پبش از این ایران با کشور‌های همسایه تفاهم نامه‌هایی در زمینه محیط زیست داشته است که هیچ کدام ازآن‌ها اجرایی نشده است. این خبر بد را علی محمد طهماسبی بیرگانی دبیر ستاد ملی سیاست گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار داده بود.
حالا وزارت خارجه برای اجرای دستور رئیس جمهور تعامل با همسایگان از جمله عراق که کانون اصلی ورودگرد و غبار به ایران است را آغاز کرده است. سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امورخارجه گفته است که «وزارت امور خارجه همکاری با کشور‌های همسایه را به منظور بسط مشارکت منطقه‌ای و نهایتا پیاده کردن ترتیبات منطقه‌ای برای مقابله با گرد و غبار در دستورکار خود قرار داده است. ما این مسیر را با عراق شروع کرده ایم و درنظر داریم در گام بعدی سوریه و تدریجا سایر کشور‌های منطقه را به تشریک مساعی در این ترتیبات منطقه‌ای ترغیب کنیم.
در این چارچوب به طرف عراقی پیشنهاد شده است در قالب همکاری‌های دوجانبه برای کنترل کانون‌های غبارخیز، میزبان هیئت ایران باشد و یا اعزام هیات عراقی به کشورمان را داشته باشیم تا نقشه راه همکاری‌های دو کشور در زمینه موضوعات زیست محیطی، از جمله مقابله با گرد و غبار مورد بحث دو کشور قرار گیرد.
وی تاکید کرد: «با ایجاد همگرایی در بین کشور‌های منطقه، این امیدواری وجود دارد که در میان مدت بتوان به یکسری از ترتیبات منطقه‌ای دست یافت تا مقابله با معضلات گرد و غبار در چارچوب همکاری و مشارکت کشور‌های منطقه پیش برده شود.»
بنابراین اگر سایر کشور‌های منطقه اهمیت خطر ریزگردها را درک کرده و اختلافات سیاسی خود را کنار بگذارند و پای کار بیایند، شاید در میان مدت این مشکل کم شود پس فعلا باید با این پدیده و تعطیلی ادارت و مدارس کنار بیاییم به این امید که با همکاری منطقه‌ای این مشکل در میان مدت مدیریت شود.
