کاهش ۱۷ هزار برابری ارزش پول ملی/ مسئولان پاک دست برای دوره گذار جان بدهند
عباس شاکری در نشست بررسی «سیکل معیوب تورم ایران از کجا نشات می‌گیرد؟» با بیان اینکه باید به مسائل دیدی وسیع‌تری داشته باشیم، اظهار داشت: معتقدم ریلی که از برنامه اول توسعه کار گذاشتیم، اقتضاعاتی دارد که همین سیاست‌ها از دل آن بیرون آمده است. در برنامه اول رشد نقدینگی را ۷ الی ۸ درصد هدف‌گذاری کردند این عدد در برنامه دوم به ۱۲.۵ درصد رسید، اما دولت دید که قابل کنترل نیست و آن را رها کرد.
وی ادامه داد: همین روند را در دولت سازندگی، اصلاحات، مهر و تدبیر هم می‌بینیم. تمام این دولت‌ها نقدینگی را ۷ برابر کردند و رفتند استثنائی در بین دولت‌ها نبود.
این کارشناس اقتصادی افزود: در یکی از تحلیل‌ها دلایل رشد نقدینگی تا سال ۹۳ را مورد ارزیابی قرارداده‌ام و یکی از دلایل انحراف برنامه‌های توسعه، شوک درمانی بوده و بحث درون زایی پول تایید شده است. البته پول به طور کامل درون زا یا برون‌زا نبوده، اما یک وجه قالب را پیدا می‌کند و در سال‌های گذشته پول درون‌زا فعال بوده است.
شاکری با بیان اینکه نقدینگی از طریق قیمت‌ها بر روی نرخ ارز تاثیر می‌گذارد، گفت: می‌گویند برای ارتقای صادرات در شرایط تورمی با ثبات ارز، با مشکل مواجه می‌شویم، اما نمی‌گویند با ارتقای فناوری با ثبات نرخ ارز هم، صادرات از این رو به آن رو می‌شود.
وی به اشاره روند تغییر نقدینگی اظهار داشت: در حالی که در دهه‌های اخیر نقدینگی چیزی حدود ۳۵۵ میلیارد تومان بوده امروز نقدینگی به ۴۶۰ هزار هزار میلیارد تومان رسیده به عبارت دیگر نقدینگی بیش از ۱۲ هزار برابر شده و در عین حال میزان تولید ناخالص ملی با پایه سال ۹۵، ۱.۴۵ برابر افزایش یافته است. اگر این دو شاخص یک دیگر را پوشش دهند می‌توان گفت ۹ هزار برابر نقدینگی آماده برای تورم است، اما شاخص‌های قمیتی ۱۸۰۰ برابر شده‌اند.
این کارشناس اقتصادی درباره تضعیف ارزش دلار آمریکا تاکید کرد: امروز قدرت خرید یک دلار به ۲۵ سنت رسیده است و به همین دلیل این پیشنهاد داده شد که ذخایر نفتی به جای دلار بر پایه یورو به فروش برسد.
شاکری با اشاره به کاهش ارزش پول ملی کشورمان گفت: تمام این عوامل باعث شده که ارزش پولی ملی در طول این سال‌ها ۱۷ هزار برابر کاهش پیدا کند.
وی با بیان اینکه در این موضوعات ما بحث مکاتب را نداریم، ادامه داد: ما درباره هیچ مکاتبی حرف نمی‌زنیم بلکه بحث ما دوره گذار روسیه از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۸ یا دوره گذار کره جنوبی از سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰ است. باید یا مسئولان پاک دست برای دوره گذار جان بدهند نه اینکه محلی برای رانت خواری باشد.
این کارشناس اقتصادی گفت: اقتصاد مجموعه نظریاتی است که با تحول شرایط دچار تحول می‌شود و اقتصاد یک کلیشه نیست یا ۵ صفحه یا یک کتاب نیست که با خواندن ان‌ها به اقتصاددان تبدیل شویم. اگر درباره تورم صبحت می‌کنیم همه مردم می‌دانند پس از تحریم‌های ترامپ در سال ۹۶ دچار تورم شدیم. در حال حاضر ۷۰ تا ۸۰ درصد از منابع ارز متعلق به دولت است و تابع عوامل بیرونی هستند از این رو در این بخش شرایط رقابتی وجود ندارد و اساسا ما بازاری نداریم. آنجایی است که نیروی‌های بی‌نام قیمت تعیین می‌کنند و عرضه و تقاضا تسویه و مساوی شوند.
وی تاکید کرد: بازار در حال حاضر تمام مشکل این است که پول ملی ۱۷ هزار برابر نسبت به دلار آمریکا کاهش پیدا کرده، اما میزان افزایش نقدینگی ۸ هزار و ۷۰۰ برابر بوده است.
شاکری با اشاره به تغییر یارانه حامل‌های انرژی در سال ۸۶ اظهار داشت: در سال ۸۶ قیمت بنزین فوب خلیج فارس بود و همین تغییر باعث تورم و جهش ارزی در سال ۹۱ شد و همین اتفاق در سال‌های ۹۳ و ۹۶ اتفاق افتاد و همه این موضوعات هزینه‌هایی برای اقتصاد تراشید.
