اظهارات صالح‌آبادی درباره بازار ارز، تورم، تنخواه دولت و نقدیندگی
«علی صالح‌آبادی» روز دوشنبه در بیست و نهمین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی اظهارداشت:رییس کل بانک مرکزی تأکید کرد: بحث استقراض مستقیم دولت از بانک مرکزی از خطوط قرمز است. در عین‌حال موضوع اصلاح قانون بانک مرکزی نیز در مجلس دنبال می‌شود. محور این قانون حرکت به سمت اقتدار و تقویت ساختار‌های بانک مرکزی است و امیدوارم در مجلس به تصویب برسد.
انتشار اوراق ارزی
یکی از برنامه‌های بانک مرکزی انتشار اوراق ارزی است، هم اکنون این اوراق طراحی می‌شود تا افرادی که ارز در اختیار دارند از آن بهره‌مند شوند.
وی افزود: افرادی می‌توانند در این طرح شرکت کنند که درآمد ارزی داشته باشند و در پروژه‌های با بازدهی بالا سرمایه‌گذاری کنند و اوراق منتشر شود.
سیاست‌های خوبی برای کنترل تورم در نظر گرفته شده است
رییس کل بانک مرکزی در ادامه گفت: برای کنترل تورم سیاست‌های خوبی در دولت در نظر گرفته شده که بخشی از آن به سیستم بانکی و بخشی هم به بودجه دولت مرتبط می‌شود.
وی اظهارداشت: برنامه‌های بانک مرکزی در زمینه اصلاح سیاست‌های پولی شامل سه بخش «اصلاح رابطه دولت با بانک مرکزی و بانک‌ها»، «اصلاح رابطه بانک مرکزی و بانک‌ها» و «اصلاح رابطه بانک مرکزی و مشتریان» و همچنین ارتقای سازوکار‌های سیاست‌های پولی و سیاست‌های مرتبط با ارز و مسائل بین‌المللی می‌شود.
اصلاح تکلایف شبکه بانکی
رییس شورای پول و اعتبار در توضیح محور‌های مهم اصلاح رابطه دولت با بانک مرکزی و بانک‌ها عنوان کرد: نخستین محور، سازو کار تکالیف بودجه‌ای است که بر نظام بانکی بار می‌شود. در بودجه ۱۴۰۱ تکالیفی در یک ماده ذکر شد، اما در مجلس این تکالیف بسط داده شد که این موضوع باید اصلاح شود. البته با نامه‌نگاری بنده با رهبر انقلاب و دستورات ایشان اوضاع بهتر شد؛ بنابراین تکالیف شبکه بانکی که موجب ناترازی بانک‌ها می‌شود یک عامل تورم است که باید اصلاح شود.
سایر بانک‌ها نیز عامل عرضه ارز دولت در بازار باشند
وی درباره محور دیگر اصلاح گفت: بانک مرکزی به عنوان بانکدار دولت در سنوات قبل ارز‌های نفتی را از دولت خریداری و ریال آن را در اختیار دولت قرار می‌داد. اما در بودجه امسال پیش‌بینی شد که علاوه بر بانک مرکزی، سایر بانک‌ها نیز عامل عرضه ارز دولت در بازار باشند. این اقدام می‌تواند یکی از عوامل پایه پولی را کنترل کند.
حل موضوع تنخواه دولت
رئیس کل بانک مرکزی درباره سومین محور اصلاح رابطه دولت با بانک مرکزی و دولت گفت: موضوع تنخواه بانک مرکزی به دولت موضوع مهم دیگر در این زمینه است. هر ساله بانک مرکزی تنخواه را در اختیار خزانه قرار می‌دهد در حالی که شاید خزانه به این تنخواه نیازی نداشته باشد. در این زمینه هم با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه و وزارت اقتصاد مقرر شد این اقدام به عنوان آخرین راهکار در نظر گرفته شود. در ستاد اقتصادی دولت و جلسه سران قوا مصوب شد خزانه ابتدا از سایر حساب‌های خود نزد بانک مرکزی استفاده کند و تا امروز از این سیاست استفاده شده است.
تعمیق بازار بدهی به سیاست‌های بانک مرکزی کمک می‌کند
صالح‌آبادی ادامه داد: با سازمان بورس کمیته مشترکی داریم که موضوعات مشترکی که بین بازار پول و سرمایه هست را دنبال می‌کنیم. در بحث توسعه و تعمیق بازار بدهی، هرچه این بازار توسعه پیدا کند و عمق آن بیشتر شود، می‌تواند به سیاست‌های پولی بانک مرکزی کمک کند.
وی تصریح کرد: دولت سالانه اوراق منتشر می‌کند و این ابزار‌ها در یک بازار مالی باید معامله شود و تقاضا برای این اوراق شکل بگیرد؛ بنابراین تعمیق بازار بدهی می‌تواند به این موضوع کمک کند. در واقع این اوراق به گونه‌ای نباشد که بانک‌ها بخرند و بانک مرکزی بازخرید کند و باعث افزایش پایه پولی شود. البته حجم این اوراق از ۹۵ هزار میلیارد تومان در پایان سال گذشته به ۷۵ هزار میلیارد تومان رسیده است.
اصلاح ساختار ترازنامه بانک‌ها در دستور کار
رییس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه بحث اصلاح رابطه بانک مرکزی با بانک‌ها مهم است، تاکید کرد: در این راستا اصلاح ساختار ترازنامه بانک‌ها را مدنظر داریم. کاهش معوقات سیستم بانکی مهم است و در این خصوص همکاری بانک مربوطه و بانک مرکزی را می‌طلبد و جزییات زیادی دارد.
وی سهم دارایی‌های نقد شونده را بسیار مهم خواند و گفت: سه درصد از دارایی بانک‌ها باید اوراق دولتی نقد شونده باشد که در مواقع نیاز بتوانند نقدینگی خود را تامین کنند.
صالح‌آبادی درباره بدهی دولت به بانک‌ها گفت: بانک‌های دولتی و شبه دولتی یعنی صادرات، ملت و تجارت که بدهی قابل توجه دارد دولت و شخص رئیس جمهور تاکید فراوانی داشت که در سال ۱۴۰۱ بدهی‌ها پرداخت شود.
رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: امکان انتشار اوراق گواهی سپرده برای سایر بانک‌هایی که نیاز به نقدینگی دارند بتوانند از ابزار‌های مالی در بازار سرمایه استفاده کنند و هر بانکی مدیریت نقدینگی کنند.
وی افزود: کنترل رشد ترازنامه متناسب با هر بانک یک عدد ثابتی مشخص شده بود که با اصلاح عوامل تعیین کننده در این زمینه در هیات عامل تصویب شده است که رشد ترازنامه متناسب با هر بانک به آن اعلام می‌شود.
صالح آبادی با اشاره به اصلاح ساختار سرمایه و موضوع کفایت سرمایه است گفت: بانک‌های مختلف در این زمینه فعال شده اند و امیدوارم که بتوانیم کفایت سرمایه بانک‌ها را اصلاح کنیم. بهبود سلامت نظام بانکی با ارتقای شرایط ریسک است. ضمن انکه براساس کملز طراحی و اجرای نظام اعتبارسنجی و رتبه بندی بانک‌ها به هر بانکی تکلیف کرده ایم که چه اصلاحاتی باید انجام دهد و برنامه هر بانک در کمیته اصلاح نظام بانکی بررسی می‌شود.
اضافه برداشت بانک‌ها نصف شد
وی با بیان اینکه شفافیت به معنای گزارشگری مالی بانک هاست، افزود: کنترل اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی در بودجه سال ۱۴۰۱ در نظر گرفته شده است، چراکه این مهم یکی از اقلام پایه پولی است. براین اساس اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی و دریافت خطوط اعتباری توسط آن‌ها منوط به وثیقه گذاری نزد بانک مرکزی شده است.
رییس کل بانک مرکزی تعمیق بازار بین بانکی را امری بسیار مهم خواند و گفت: بانک‌ها باید بتوانند نیاز نقدینگی خود را به جای اضافه برداشت از بانک مرکزی از از بازار بین بانکی تامین کنند. در این زمینه مجوز انتشار اوراق گواهی سپرده عام داده شده است و لذا بانک‌ها نیازی به مجوز موردی از بانک مرکزی ندارند.
وی افزود: خوشبختانه در حال حاضر اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی به کمتر از نصف نسبت به سال گذشته رسیده است.
قانون چک باید اطلاع‌رسانی شود
صالح آبادی درخصوص قانون جدید چک گفت: این قانون بخش‌های مختلفی داشت و در مراحل پایانی اجرای این قانون هستیم.
وی با بیان اینکه قانون جدید چک نیاز به اطلاع رسانی مناسب دارد افزود: برای مثال مسدود سازی وجوه حساب صادرکنندگان چک برگشتی، از روز شنبه آغاز شده و باید کمک کنیم این قانون به صورت کامل اجرا شود.
صالح آبادی درباره رمزریال بانک مرکزی گفت: در شهریور ماه سال جاری رمزریال بانک مرکزی به شکل عملیاتی در کشور اجرایی خواهد شد.
وی با بیان اینکه ارتقای نظام مقررات گذاری و تقویت حکمرانی ریال است، افزود: بخش‌های بسیار متنوع متعددی دارد، ولی قسمت‌های مختلف آن شروع شده و همین مقررات سطح فعالیت بانکی افراد فاقد شغل و افراد حقوقی غیرفعال به عنوان یکی از آن مسائل است.
وی افزود: در صورتی که حکمرانی ریال را به خوبی در کشور انجام دهیم فرار مالیاتی کاهش می‌یابد، قاچاق کنترل شود و فعالیت‌های سوداگرانه کاهش پیدا کند و پولشویی گرفته شود.
عرضه ارز بر تقاضا برتری دارد
رئیس کل بانک مرکزی درخصوص وضعیت ارز در کشور گفت: سال گذشته در سامانه نیما و همچنین بازار متشکل بیش از ۵۷ میلیارد دلار عرضه ارز در نیما برای تامین کالا‌ها داشتیم و این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از رشد قابل ملاحظه‌ای برخوردار بوده است.
وی افزود: در دوماهه ابتدایی سال جاری در حوزه نفت و پتروشیمی بیش از ۷.۵ میلیارد دلار ارز از محل فروش وصول شده است که این رقم در دوماهه ابتدایی سال گذشته ۴.۵ میلیارد دلار بوده است.
صالح آبادی با شاره به تداوم تامین ارز مورد نیاز در سامانه نیما تصریح کرد: هم بانک مرکزی و هم صادرکنندگان غیرنفتی با قدرت در سامانه نیما ارز موردنیاز کشور را عرضه می‌کنند و هم تامین ارز کالا‌های اساسی انجام می‌شود.
رئیس شورای پول و اعتبار با اشاره به تامین ارز ۴۲۰۰ تومانی و آثار آن گفت: طبعا فقط بانک مرکزی عرضه کننده ارز ترجیحی بود، ولی امسال صادرکنندگان غیرنفتی هم عرضه کننده و تامین کننده هستند و این مسئله سبب بهبود تامین ارز نسبت به گذشته خواهد شد.
رئیس کل بانک مرکزی نظارت بر رفع تعهد ارزی صادرکنندگان را از دیگر برنامه‌های بانک مرکزی در حوزه سیاست‌های ارزی برشمرد و اظهار داشت: در این سال‌ها هم برگشت ارز حاصل از صادرات خیلی خوب شده و انصافا قابل مقایسه با سال‌های قبل نیست و سال به سال برگشت ارز بهتر شده است و در زمینه رفع تعهد واردکنندگان هم مشکل خاصی نداریم.
