شقاق مقعدی، علت‌ها، علائم و بهترین راه درمان
این عارضه معمولاً یک بیماری جدی نیست، ولی نیاز به درمان دارد. تعلل در درمان شقاق موجب می‌شود، عمق و طول شقاق افزایش یابد و درمان بیماری پیچیده‌تر از قبل خواهد شد. بهترین راه فوری برای درمان این بیماری لیزر است. در ادامه مفصلا با این بیماری و راه‌های درمان آن آشنا خواهید شد.
شقاق مقعدی چیست؟
شقاق یا فیشر مقعدی یک زخم یا پارگی کوچک در پوشش مقعد است. ایجاد ترک در پوست باعث درد شدید و مقداری خونریزی قرمز روشن در حین و بعد از اجابت مزاج می‌شود. گاهی اوقات، شقاق میتواند به اندازه‌ای عمیق باشد که بافت عضلانی زیر آن نمایان شود.
در برخی موارد، پارگی به خودی خود بهبود می‌یابد. در مواردی که شقاق بیش از ۶ هفته باقی بماند، مزمن تلقی می‌شود. اگر شقاق مقعدی با این درمان‌ها بهبود نیافت، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. یا ممکن است لازم باشد پزشک شما به دنبال سایر اختلالات زمینه‌ای باشد که میتواند باعث ایجاد شقاق مقعدی شود.
درمان شقاق مقعد
برای درمان شقاق روش‌های متعددی وجود که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:
درمان شقاق با لیزر
بهترین روش فوری و قطعی برای درمان شقاق لیزر درمانی است. لیزر تنها در یک جلسه سرپایی و بدون درد و خونریزی میتواند این بیماری را از بین ببرد. در این روش پزشک متخصص جراح با لیزر زائده‌های شقاق را از بین می‌برد. از مزیت‌های درمان با این روش می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- درمان فوری و سرپایی
- درمان بدون درد یا خونریزی
- بدون نیاز به دوره نقاهت
- صرفه جویی در زمان و هزینه‌ها
برای اطلاعات بیشتر صفحه درمان شقاق در کلینیک نوین را مطالعه کنید.
درمان‌های خانگی
برخی از دارو‌های خانگی می‌توانند به بهبود و تسکین علائم ناراحت‌کننده کمک کنند. شما می‌توانید با روش‌های زیر شقاق مقعد را در خانه درمان کنید:
- استفاده از نرم کننده‌های مدفوع بدون نسخه
- نوشیدن مایعات بیشتر برای هیدراته ماندن و بهبود هضم
- مصرف مکمل‌های فیبر و خوردن غذا‌های دارای فیبر (مصرف روزانه ۲۵ تا ۳۵ گرم فیبر برای اکثر بزرگسالان)
- نشستن در آب گرم برای شل کردن عضلات مقعد، تسکین سوزش و افزایش جریان خون در ناحیه مقعدی
- استفاده از پماد نیتروگلیسیرین برای تقویت جریان خون در این ناحیه یا کرم هیدروکورتیزون مانند کورتیزون ۱۰
- استفاده از مسکن‌های موضعی درد، مانند لیدوکائین، روی مقعد برای کاهش ناراحتی
اگر علائم شما پس از استفاده از دارو‌های خانگی ادامه پیدا کرد، باید با پزشک خود مشورت کنید، که ممکن است درمان‌های موثرتری را توصیه کند.
پماد مسدود کننده کانال کلسیم میتواند ماهیچه‌های اسفنکتر را شل کرده و به شقاق مقعدی اجازه دهد تا بهبود یابد. درمان احتمالی دیگر تزریق بوتاکس در اسفنکتر مقعد است. این تزریق‌ها با فلج موقت عضله از اسپاسم در مقعد جلوگیری می‌کند. این باعث می‌شود که شقاق مقعدی بهبود یابد و در عین حال از ایجاد شقاق جدید جلوگیری می‌کند.
اسفنکتروتومی مقعدی
این روش جراحی شامل ایجاد یک برش کوچک در اسفنکتر مقعد برای شل شدن عضله و کاهش اسپاسم آن است. شل کردن عضله باعث می‌شود که شقاق مقعدی بهبود یابد. این روش به ندرت توسط پزشکان توصیه می‌شود، زیرا ایجاد برش در عضله اسفنکتر ممکن است منجر به بی اختیاری در کنترل گاز روده و مدفوع شود. ضمن آنکه اسفنکتروتومی میتواند عوارض دیگری مثل عفونت به همراه داشته باشد.
علائم شقاق مقعدی چیست؟
شقاق مقعدی ممکن است باعث یک یا چند مورد از علائم زیر شود:
- یک پارگی قابل مشاهده در پوست اطراف مقعد
- زائده پوستی یا توده کوچک پوست در کنار پارگی
- درد شدید در ناحیه مقعد هنگام اجابت مزاج
- رگه‌های خون روی مدفوع یا روی دستمال توالت پس از پاک کردن
- سوزش یا خارش در ناحیه مقعد
علت شقاق مقعدی
شقاق مقعدی اغلب هنگام دفع مدفوع بزرگ یا سفت رخ می‌دهد. یبوست مزمن یا اسهال مکرر نیز میتواند پوست اطراف مقعد را زخمی کند.
با این حال، همیشه شقاق مقعدی نشانه رژیم غذایی کم فیبر و یبوست نیست! شقاق‌هایی که بهبودی ضعیفی دارند یا در موقعیتی غیر از قسمت خلفی و خط میانی مقعد قرار دارند. ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه‌ای باشد.
علل دیگر عبارتند از:
- زور زدن در هنگام زایمان یا حرکات روده
- داشتن بیماری التهابی روده (IBD)، مانند بیماری کرون
- کاهش جریان خون در ناحیه آنورکتال
- عضلات اسفنکتر مقعد بیش از حد سفت یا اسپاستیک
- رابطه جنسی مقعدی
- قرار دادن اجسام در مقعد
در موارد نادر، شقاق مقعدی ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:
- سرطان مقعد
- اچ‌آی‌وی
- بیماری سل
- سیفلیس
- تبخال
- جلوگیری
همیشه نمی‌توان از شقاق مقعدی جلوگیری کنید، اما می‌توانید با انجام اقدامات پیشگیرانه زیر خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید:
- خشک و تمیز نگه داشتن ناحیه مقعد (ناحیه مقعد را به آرامی با صابون ملایم و آب گرم تمیز کنید.)
- نوشیدن مایعات زیاد، ۸ لیوان آب در طول روز
- خوردن غذا‌های فیبردار، مثل انواع میوه‌ها و سبزیجات (مصرف ۳۵ گرم فیبر در طول روز ضروری است.)
- ورزش منظم برای جلوگیری از یبوست
- درمان فوری اسهال و یبوست
- در صورت ابتلا به این بیماری، پوشک نوزادان را به طور مکرر تعویض کنید
- ورزش و تحرک بدنی برای جلوگیری از یبوست
- پرهیز از زور زدن حین دفع
- پرهیز از نشستن‌های طولانی مدت
منبع: www.healthline.com
