پایتخت را عوض کردم تابه مسکو نزدیکتر شویم
آفتاب: در جریان دیدار رسمی «دیمیتری مدودف» رییس جمهور روسیه از قزاقستان برای شركت در جشنهای 10 سالگی انتخاب «آستانه» به عنوان پایتخت این كشور، «نورسطان نظربایف»، رییس جمهور قزاقستان با خبرگزاری روسی «ایتارتاس» مصاحبه‌ای اختصاصی انجام داده است.
آنچه در پی می آید گزیده‌ای از مصاحبه آقای نظربایف با خبرگزاری «ایتارتاس» است.
قزاقستان راه حیرت آوری را پشت سر گذاشت. ظرف 17 سال از جمهوری معمولی شوروی به یك قدرت نیرومند تبدیل شد. امروز اسم قزاقستان در تمام جهان شنیده می‌شود و شما به عنوان رییس جمهور در تمام این سالها بر این كشور رهبری كردید. شما ظرف این مدت بیشتر موفق شدید چه كاری را انجام دهید؟
پاسخ به سوال شما هم می‌تواند طولانی باشد و هم كوتاه. تمام آنچه كه انجام شده مهم است. مهمترین آن البته استقلال ما و ایجاد كشور قزاقستان بوده است.
اتحاد شوروی مانند بشقابی كه از طبقه آخر به زمین می‌افتد و 15 تكه می‌شود سقوط كرد و خرد شد. یكی از تكه‌های كوچك قزاقستان بود. از این تكه می‌بایست یك بشقاب كامل ساخت.
پیچیده‌ترین مساله تغییر ذهنیت شهروند جدید قزاقستان بود، این كار بسیار مشكلی بود. به جز این مساله به یاد داریم كه بستن محل آزمایش هسته‌یی و امتناع از سلاح‌های هسته‌یی بود. این تصمیم سختی بود.
ملت قزاقستان نمی‌دانست كه این چیست. مردم فقط از رنجی آگاه بودند كه پس از 456 انفجار و اثرات رادیو اكتیو آن بر روی آن‌ها باقی مانده است.
من در نهایت تصمیم گرفتم این محل را ببندم و از شر سلاح‌های هسته‌یی خلاص شوم و تاكنون جهان می‌داند كه ما نمونه امروزی خلع سلاح هسته‌یی و عدم گسترش سلاح‌های هسته‌یی بوده‌ایم.
به نظر می‌آید مخالفان این تصمیم زیاد بودند.
مخالفان بسیاری وجود داشتند. اما فكر می‌كنم به دلایل زیادی تصمیم درستی گرفتیم. این كشور جوان توانست به جهان متمدن اعتماد را نشان دهد.
سرمایه‌گذاری بیشتر شد. به لطف همین اعتماد، ما اقتصاد را اصلاح كردیم. آن را به جریان بازار منتقل كردیم و رفاه مردم را افزایش دادیم. فقط ظرف پنج سال گذشته شاخص‌های اقتصادی ما پنج برابر شده‌اند.
چه زمانی متوجه شدید كه اتحاد شوروی فرو خواهد پاشید؟
به احتمال زیاد من یكی از معدود افرادی بودم كه آغاز فروپاشی اقتصاد شوروی را از داخل دیدم و فروپاشی اقتصاد آغاز شكست سیستم كامل سیاسی شوروی شد. سپس هنگامی كه حزب كمونیست اتحاد شوروی منحل شد، حزب كمونیست روسیه تشكیل شد، حالا یا به طور صلح آمیز و یا با جنگ و خونریزی.
می‌دانید می‌توانستیم واریانت بالكان را نیز داشته باشیم و این مرا نگران كرده بود. قزاق‌ها، روس‌ها، اوكراینی‌ها و ازبك‌ها در قزاقستان در زمان تشكیل آن زندگی می‌كردند. اتحاد شوروی فروپاشید.
كار من این بود كه مردم این احساس را داشته باشند كه رییس جمهور قزاقستان همان فردی است كه برای همه برای این ارتباطات از هم گسیخته، روابط نزدیك از هم گسیخته، نگران است.
اولین كار از لحاظ قانون گذاری این بود كه در قانون اساسی تصریح شود كه قزاقستان كشور كسانی است كه در آن زندگی می‌كنند. ما مثل بعضی از كشورها از تاریخ ناراحت نشدیم و هنگامی كه كسی ما را زمانی ناراحت كرد، دنبال لحظه‌های سخت برای خود نگشتیم. ما زبان قزاقی را رسمی كردیم و زبان روسی را زبان ارتباط بین‌المللی دانستیم. زبان روسی همراه با زبان قزاقی سطح یكسانی در ادارات دارد.
هم اكنون رابطه میان قزاقستان و روسیه چگونه است؟
روابط روسیه-قزاقستان بسیار دینامیك، با ثبات و فزاینده گسترش می‌یابد. ما تمام قرارداد‌های لازم را كه قدرت و همكاری ما را تضمین می‌كنند نهایی كرده‌ایم. به احتمال خیلی زیاد در هیچ كجای دیگر جهان چنین سطح رابطه‌ای كه میان روسیه و قزاقستان وجود دارد، نمی‌شود پیدا كرد.
روسیه برای ما بازار وسیع است كه اقتصاد آن سریع رشد می‌كند و شریك اصلی تجاری ماست. ما می‌خواهیم روسیه شكوفا، آرام و دموكرات باشد.
به نظر می‌رسد سمبل اصلی استقلال، سمبل اصلی قزاقستان جدید، «آستانه» پایتخت شماست. این شهر ساخته شد تا به چشمان شما و تمام جهان بیاید و شهری امروزی و شگفت انگیز شد.
اغلب از من می‌پرسند چرا تصمیم گرفته پایتخت را به آستانه منتقل كنیم. به یاد می‌آورم كه بوریس نیكولایویچ یلتسین اغلب می‌پرسید چرا تو این كار را كردی؟ من می‌گویم: «ما می‌خواهیم از نظر پرواز یك ساعت به مسكو نزدیك‌تر شویم و ناگهان اتحاد شوروی فروپاشید و قزاقستان كشوری مستقل شد. این كشور سرزمین وسیعی دارد و پایتخت می‌بایست به مركز نزدیك‌تر باشد و نه این كه در گوشه واقع شده باشد.
می‌دانید كه آلما آتی در امتداد مرز چین قرار داشت و به جز این آستانه مركز كشور ما، محل تلاقی ریل‌های راه‌آهن و راه‌های اتومبیل رو از غرب به شرق، از شمال به جنوب است. این شهر كه از نظر اقتصادی تمیز است، مركز منطقه كشاورزی است و بر روی یك رود قرار دارد.
هرودوت می‌گفت از طریق این محل راه بزرگی به "شرق" گشوده خواهد شد. اما اخیرا زمین‌های بكر این جا را مرتفع كردند. من برای قزاقستان جدید طرحی جدید رخته‌ام. برای نخستین بار در تاریخ قزاق‌ها، ما مجبور شدیم پایتخت خودمان را بسازیم و تحصیل كردگان و قشر درس خوانده نیز ایجاد كنیم و قشر قدیمی تحصیل كرده‌ها در آلما آتی ماندند».
