لبنان و اسرائیل بهصورت رسمی همچنان در حال جنگ هستند و از زمان ورود نیروهای اسرائیلی به این کشور در دهه ۱۹۸۰، پیمان صلحی میان این دو دولت امضاء نشده است. بیروت و تلآویو از اکتبر سال ۲۰۲۰ و با میانجیگری ایالات متحده آمریکا مذاکرات برای تعیین دقیق مرزهای آبی را با هدف از میان برداشتن موانع استخراج گاز آغاز کردند.
این گفتوگوها در ماه مه سال ۲۰۲۱ و پس از بالا گرفتن اختلاف میان دو طرف بر سر مالکیت ملی و اعمال حاکمیت بر آبهای مورد مناقشه متوقف شد.
بیش از یک سال پس از توقف گفتوگوها، اسرائیل روز یکشنبه کشتی شرکت بریتانیایی انرژین را به آبهای میدان گازی «کریش» فرستاد. لبنان میگوید این حوزه در آبهای مورد مناقشه میان دو طرف قرار دارد و اسرائیل تا پیش از دستیابی به توافق، حق استخراج از آن را ندارد.
مقامهای عالیرتبه حکومت لبنان و از جمله میشل عون، رئیس جمهوری و نجیب میقاتی، نخست وزیر این اقدام اسرائیل را بهشدت محکوم کردهاند. دولت لبنان روز دوشنبه با انتشار بیانیهای اعلام کرد که از آموس هوشتاین، فرستاده ویژه و هماهنگکننده رسمی انرژی ایالات متحده درخواست شده است تا مذاکرات میان این کشور و اسرائیل را برای تعیین مرزهای آبی دو طرف در دریای مدیترانه از سر بگیرد.
در بیانیه دولت لبنان آمده است که هرگونه عملیات استخراج و حفاری در آبهای مورد مناقشه از سوی اسرائیل، اقدامی تحریک کننده و در مقام تجاوز است.
«لبنان در سال ۲۰۱۱ از خیر میدان گازی کریش گذشت»
تلاش لبنان برای جلوگیری از آغاز استخراج گاز از سوی اسرائیل در میدان کریش در حالی ادامه دارد که بهگفته اسرائیل و دستکم یک کارشناس لبنانی، بیروت در سال ۲۰۱۱ این میدان گازی را به اسرائیل بخشیده است.
لوری هایاتان، روزنامهنگار لبنانی، متخصص منابع نفت و گاز، درخواست میانجیگری از آمریکا تنها «اتلاف وقت است». خانم هایاتان میگوید بیروت بهتر است به جای چنین درخواستی «یک حکم حکومتی درباره حدود مرزهای دریایی» صادر کند.
دور نخست مذاکرات تعیین حدود مرزهای دریایی در سال ۲۰۱۱ آغاز شد. در آن سال، بر اساس اسناد سازمان ملل، لبنان خواستار گسترش مرزهای آبی خود به مدار ۲۳ شده بود؛ به این ترتیب ۸۶۰ کیلومتر مربع در آبهای مدیترانه بخشی از قلمرو این کشور میشد.
با این حال لبنان در سالهای بعد خواستار گسترش حدود دریایی خود به مدار ۲۹ شد. در صورت پذیرش این درخواست، ۱۴۳۰ کیلومتر مربع از آبهای مدیترانه تحت حاکمیت لبنان قرار میگرفت. میدان گازی کریش در این منطقه قرار دارد.
اسرائیل میگوید این میدان گازی در منطقه انحصاری اقتصادی این دولت قرار دارد و این امر از سوی سازمان ملل متحد هم پذیرفته شده است و جای بحث جدیدی در این باره وجود ندارد.
یک مقام عالیرتبه اسرائیلی به شرط فاش نشدن هویتش به خبرگزاری فرانسه گفت: «دروغهای لبنان با ادعای آبهای مورد مناقشه، به راحتی و با استناد به مواضع خود لبنانیها، قابل رد کردن است.»
یک مقام وزارت انرژی اسرائیل میگوید کار حفاری ماهها پیش به پایان رسیده است و انتقال گاز به اسرائیل از ماه سپتامبر آغاز میشود.
تهدید حزبالله: میتوانیم جلوی اسرائیلیها را بگیریم
در حالی که احتمال استفاده داخلی دولت لبنان از «مناقشه دریایی» با اسرائیل بعید به نظر نمیرسد، جنبش سیاسی-نظامی حزبالله، پیشاپیش تهدید کرده است در صورت لزوم جلوی استخراج گاز از سوی اسرائیل را خواهد گرفت.
سید حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان ماه گذشته و در جریان یک سخنرانی با اشاره به برنامه استخراج گاز از حوزه کریش گفت: «ما میتوانیم جلوی آنها را بگیریم.»