روسیه برای ایجاد گرسنگی در جهان نقشه کشیده است. ولادیمیر پوتین آماده میشود در مرحله بعدی جنگش در اروپا، جهان درحالتوسعه را دچار قحطی و گرسنگی کند. در شرایط عادی، اوکراین پیشگام صادرات مواد غذایی در جهان است؛ اما در حال حاضر محاصره دریایی روسیه صادرات غلات اوکراین را مسدود کرده است. اگر این محاصره ادامه پیدا کند، دهها هزار تن غذا در سیلوها فاسد خواهد شد و دهها میلیون انسان در آفریقا و آسیا گرسنه خواهند ماند. «تیموتی اسنایدر»، نویسنده و استاد تاریخ معاصر با تخصص مرکز و شرق اروپا مینویسد: وحشت از برنامه ایجاد گرسنگی از سوی ولادیمیر پوتین آنقدر عظیم است که از درک آن عاجزیم و همچنین میل داریم فراموش کنیم که غذا برای سیاست تا چه حد حیاتی است. چند مثال تاریخی میتواند در درک عظمت آن به ما کمک کند. ایده اینکه کنترلِ غلات اوکراین میتواند دنیا را تغییر دهد جدید نیست. هم استالین و هم هیتلر آرزوی چنین کاری را داشتند. از دیدِ استالین خاک سیاه اوکراین باید برای ساخت اقتصاد صنعتی اتحاد شوروی مورد استفاده قرار گیرد. در واقع کشاورزی اشتراکی حدود چهار میلیون اوکراینی را به کام مرگ فرستاد. بهطرزی رعبآور، درحالیکه مردم گروهگروه جان میباختند، استالین خودِ اوکراینیها را مقصر قلمداد میکرد. پروپاگاندای شوروی افرادی که توجه جهان را به قحطی جلب میکردند، «نازی» میخواند. نازیهای واقعی نیز ایدههای مشابهی داشتند. آنان ایده کنترلِ کشاورزی اوکراین را دوست داشتند. این مسئله در واقع هدف اصلی جنگ هیتلر بود. هیتلر به امید گرسنگیدادن به میلیونها شهروند شوروی، میخواست غلات اوکراین را از اتحاد شوروی به آلمان هدایت کند.
جنگ جهانی دوم بر سرِ اوکراین و به میزانی قابلتوجه، در اوکراین و بین دو دیکتاتوری که میخواستند محصولات غذایی را کنترل کنند، رخ داد. سیاستِ دستکاری حافظه جمعی روسها راه را برای برنامه گرسنگیِ قرن بیستویکم آماده کرد. به روسها گفته شده که قحطی استالین یک اتفاق بود و اوکراینیها نازی هستند. این سیاست، دزدی و محاصره را پسندیده و مقبول جلوه میدهد. باور دارم که برنامه ایجاد گرسنگی پوتین قرار است در سه سطح کار کند: اول، این برنامه، با قطع جریان صادرات اوکراین، بخشی از تلاش بزرگتر برای نابودی حاکمیت این کشور است. دوم، برنامه ایجاد گرسنگی پوتین قصد دارد سبب مهاجرتهای وسیع از آفریقای شمالی و خاورمیانه شود؛ مناطقی که معمولا از صادرات اوکراین تغذیه میشوند. این مهاجرتها سبب بیثباتی در اتحادیه اروپا میشود. آخرین و وحشتناکترین، قحطی جهانی زمینهای ضروری برای کمپین تبلیغاتی روسها علیه اوکراین است. مرگ واقعی در ابعاد وسیع بهعنوان زمینهای برای برتری تبلیغاتی ضروری است. هنگامی که شورشهای غذا آغاز شوند و گرسنگی شیوع پیدا کند، پروپاگاندای روس اوکراین را مقصر قلمداد میکند و خواهان به رسمیت شناختهشدنِ مناطق اشغالشده اوکراین و برداشتهشدن همه تحریمها میشود. روسیه گرسنگی را به آسیاییها و آفریقاییها تحمیل میکند تا در جنگ اروپاییاش پیروز شود. این سطح جدیدی از استعمارگری و اخیرترین فصل از سیاست خلقِ گرسنگی است.
هشدار نسبت به قحطی جهانی
رئیسجمهوری اوکراین هشدار داد در صورت عدم رفع محاصره بنادر اوکراین توسط نیروهای روسیه، جهان با قحطی و کمبود مواد غذایی مواجه خواهد شد. ولودیمیر زلنسکی در سخنرانی ویدئویی در نشست امنیتی «شانگری لا» که در سنگاپور برگزار شد، گفت: «اوکراین مطمئنا در جنگی که روسیه آغازگر آن بود، پیروز میدان خواهد بود».
کنترل ناوگان روسیه بر دریای سیاه بهویژه محاصره بندر اودسا در جنوب اوکراین باعث توقف صادرات غلات بهویژه گندم شد. اوکراین تا پیش از آغاز تهاجم روسیه، سومین صادرکننده جهانی گندم بود. از سویی آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد، در جریان ارائه دومین گزارش سازمان ملل درباره پیامدهای منازعه میان دو کشور، هشدار داد که «تأثیر جنگ بر امنیت غذایی، انرژی و تأمین مالی، جنبهای فراگیر، خطرساز و شتابنده دارد». روسیه کشورهای غربی را متهم کرد که در نتیجه اعمال تحریمها، مسئولیت کمبود عرضه غلات در سراسر جهان هستند. کییف با رد این اتهامات تأکید کرده است که تحریمهای غرب علیه روسیه، شامل گندم و غلات نمیشود و اعمال این تحریمها برای مهار کرملین، ضرورت داشت.
از طرف دیگر، مولود چاووشاوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، در نشست خبری مشترک با یان لیپوفسکی، وزیر امور خارجه چک، در پاسخ به سؤالی درباره تحولات مربوط به حملونقل غلات اوکراین به بازارهای جهانی گفت، در دیدار با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در آنکارا، موضوع احیای مذاکرات برای پایاندادن به جنگ روسیه و اوکراین و رفع موانع صادرات غلات مورد بررسی قرار گرفت. ما به آنها گفتیم که طرح سازمان ملل دقیقترین طرح است و جزئیات آن باید بین طرفین مذاکره شود. به همین دلیل آمادگی داریم در دوره آتی میزبان نشست چهارجانبه سازمان ملل-ترکیه-اوکراین و روسیه باشیم. این قبلا یک پیشنهاد از سوی سازمان ملل بود.