پس لرزه‌های دو نرخی شدن بلیت هواپیما / هشدار کشورهای اروپایی برای سفر به ایران!
فرید جواهرزاده در خصوص دو نرخی شدن محصولات گردشگری اظهار کرد: ادعای افرادی که مصمم به عملیاتی کردن ۲ نرخی شدن هستند این است که رضایت گردشگران خارجی را به همراه خواهد داشت. همچنین این افراد معتقدند که این دو نرخی شدن به این دلیل است که گردشگران خارجی با نوسانات ارزی رو به رو و در بحث تبدیل ارز دچار مشکل هستند که از این بابت شاید در دام افراد سودجو افتاده و نارضایتی‌هایی برایشان به وجود آید و در ادامه باعث یک تبلیغ منفی برای کشور شود.
وی اضافه کرد: دو نرخی شدن سبب نارضایتی گردشگران خواهد شد و به نوعی افزایش نرخ هواپیما و هتل‌ها تنها منافع صنفی را تامین خواهد کرد و در تامین منافع جمعی تاثیری نخواهد داشت. در همین راستا بر اساس مقررات کلی دریافت وجه از گردشگران داخلی و حتی خارجی باید بر مبنای واحد پول رایج کشور باشد؛ پس دریافت دلار از گردشگران مبنای حقوقی ندارد.
عدم تطابق دو نرخی شدن با کدهای اصول حقوق گردشگری
این کارشناس گردشگری خاطرنشان کرد: در اصول حقوق گردشگری اصلی به نام کدهای جهانی اخلاق وجود دارد که این کد جهانی عدم تبعیض بین گردشگران و شهروندان را مدنظر دارد که بحث دو نرخی شدن محصولات گردشگری در کشور ما با این اصل در تعارض است.
جواهرزاده گفت: ممکن است در این موضوع برخی تصور کنند هزینه‌ها باید بر مبنای قیمت‌های جهانی باشد. اگر قرار است هزینه حمل و نقل بر اساس قیمت‌های جهانی باشد آیا باقی هزینه‌ها مانند قیمت سوخت، نیروی انسانی و مواد غذایی نیز به نرخ جهانی است؟ در نتیجه دو نرخی شدن حمل‌ونقل هوایی موجب آشفتگی و درخواست مشابه سایر کسب و کارها خواهد شد.
وی ادامه داد: برای مثال فروشندگان صنایع‌دستی، تاکسی‌ها، رستوران‌ها و ... نیز ممکن است در خواست کنند تا محصولات و خدمات خود را دو نرخی کرده و از گردشگران خارجی دلار و یورو دریافت کنند که با این کار دیگر سنگ روی سنگ بند نخواهد شد.
کاهش جذابیت ایران برای گردشگران خارجی با بالا رفتن نرخ‌ها
رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران اضافه کرد: بنابراین باید به این موضوع توجه کنیم و بدانیم که به طور کلی بالا بردن نرخ‌ها جذابیت را برای ورود گردشگر به ایران کاهش می‌دهد و این موضوع لطمه بزرگی به فرایند جذب گردشگر وارد می‌کند؛ ما باید گردشگری را یک زنجیره ببینیم و این رویکرد را داشته باشیم که محصولات گردشگری تنها مخصوص یک صنف نیست و باید منافع جمعی نیز در نظر گرفته شود؛ به عقیده من یکی از دلایل عدم موفقیت صنعت گرشگری در کشور این موضوع خواهد بود.
جواهرزاده در خصوص ادعای مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در پیگیری موضوع دو نرخی شدن محصولات گردشگری تصریح کرد: صحبت‌های دکتر فاطمی خوشحال کننده بود و اینکه وزارتخانه پیگیر این موضوع است قدمی مثبت به نظر می‌آید. اما باید این نگرانی را داشته باشیم که وزارت گردشگری به عنوان بخش کوچکی در فرایند زنجیره تامین گردشگری کشور نمی‌تواند خیلی تاثیر مثبتی بر این زنجیره داشته باشد، البته امیدوارم طی رایزنی‌هایی به حل و فصل این موضوع بپردازد.
دو نرخی شدن محصولات گردشگری در اصطلاح جهانی نوعی راهزنی است
وی ادامه داد: واقعیت این است مبالغی که گردشگر خارجی برای کالا و خدمات می‌پردازد باید با مبالغی که سایر شهروندان در کشور پرداخت می‌کنند، یکسان باشد. در بیشتر کشورهای جهان اختلاف در پرداخت میان گردشگر داخلی و خارجی مرسوم نیست؛ البته ممکن است در برخی از کشورها که اقتصادی شبیه به اقتصاد ما داشته و یا به نوعی با تورم‌های سرسام‌آور سر و کار دارند از این روش برای جبران هزینه‌ها استفاده کنند، که کاری نادرست است. در اصطلاح جهانی به این روش راهزنی از گردشگر خارجی گفته می‌شود.
این کارشناس گردشگری بیان کرد: زمانی که هرینه‌ها بالا رود دو نرخی بودن ایجاد می‌شود که در حال حاضر نیز این دو نرخی بودن در فروش بلیت‌های هواپیما وجود دارد که باعث آشفتگی شده است و تفکیک گردشگر خارجی و داخلی را برای ایرلاین‌ها به وجود آورده است و این اتفاق باعث می‌شود دود این ماجرا به چشم گردشگری داخلی رود و روندی است که نمی‌توان نگاه مثبتی به آن داشت.
جواهرزاده مدعی شد: نباید هزینه‌های محصولات در داخل یک کشور به نرخ‌های جهانی ارزیابی شود، چرا که بخشی از اقتصاد کشور را نمی‌توان به نرخ جهانی معادل‌سازی کرد و باقی اقتصاد به نرخ داخلی باشد، چرا که این امر یک اعوجاج اقتصادی در کشور به وجود خواهد آورد و این نوع نرخ‌گذاری تابع هیچ منطقی نیست و باعث می‌شود هر فردی با سلیقه خود به تعیین نرخ اقدام کند.
سیاست‌های تشویقی و حمایتی راه‌حلی برای جلوگیری از دو نرخی شدن
وی در مورد راهکارهایی برای جلوگیری از دو نرخی‌شدن‌ها در صنعت گردشگری گفت: بهترین راه‌حل برای جلوگیری از دو نرخی شدن اجرای سیاست‌های تشویقی و حمایتی از دست‌اندرکاران گردشگری به ویژه هتلداران است. برای مثال معافیت‌های مالیاتی دست‌اندرکاران گردشگری می‌تواند یکی از روش‌ها باشد.
جواهرزاده با اشاره به ادعای دو نرخی بودن قیمت بلیت موزه‌ها در برخی از کشورها عنوان کرد: این مورد نیز تابع یک چهارچوب علمی است، برای مثال عددی که برای بلیت موزه در نظر گرفته می‌شود ثابت است و کاهشی بودن آن مربوط به تخفیفاتی است که شامل حال قشرهای مختلف شهروندان می‌شود و کاملا با دو نرخی بودن در تضاد است.
وی تصریح کرد: موردی که در حال حاضر می‌تواند بسیار قابل توجه باشد این است که این روند دو نرخی شدن در کشور با هشدار کشورهای اروپایی و غربی برای اتباع خود در سفر به ایران همزمان شده است که به عقیده من همزمانی این ۲ مورد بسیار خطرناک است که به شدت در آمار گردشگر ورودی به کشور تاثیر خواهد داشت.
این استاد دانشگاه به انتقاد از وزارت راه و شهرسازی به ویژه سازمان هواپیمایی کشوری پرداخت و تشریح کرد: بر اساس بند مفاد بند ۴ سند راهبردی توسعه گردشگری، وزارت راه و شهرسازی و سازمان هوایپمایی کشوری موظفند سیاست‌های حمایتی را در حوزه حمل و نقل مسافری خود با لحاظ سیاست‌های توسعه‌ای صنعت گردشگری تعیین و اجرا کنند. در نتیجه روالی که در حال انجام است در تعارض با این وظیفه قانونی است که بر دوش این نهاد است.
