حسین حیدریان در پاسخ به اینکه آیا مافیای زبالهگردی وجود دارد یا خیر اظهار کرد: ترجیح میدهم اصطلاح «شبکه پنهان» را برای این موضوع به کار ببرم، چرا که اصطلاح «مافیای زباله»، بزرگ کردن مسئله است. با شبکه پنهانی روبهرو هستیم که میتواند کارکرد بالایی داشته باشد. حتی میتواند به مدیریت شهری خدشه وارد کرده و ضررهای زیستمحیطی بسیاری برای سلامتی مردم به همراه داشته باشد.
حیدریان از واگذاری کامل مسئولیت بازیافت پسماند به سازمان مدیریت پسماند شهرداری خبر داد و در این باره اظهار کرد: در گذشته، بین سازمان مدیریت پسماند به عنوان سیاستگذار و شهرداریهای مناطق به عنوان مجری فاصله نسبتاً زیادی در موضوع بازیافت وجود داشت. ما سیاستگذاری میکردیم اما مجریان آن را به درستی اجرا نمیکردند. تصمیم گرفتیم این خلأ را پر کنیم. براساس نتایج طرح «جامع مدیریت پسماند کلانشهر تهران»، این فاصله پرشده و مدیریت اجرایی این موضوع به سازمان مدیریت پسماند واگذار شده است.
وی درباره انتخاب پیمانکاران بازیافت زباله در شهر تهران گفت: در دورههای قبلی، پیمانکاری انتخاب میشد که صلاحیت این کار را نداشت. شاید لفظ مافیا به این دلیل به آنان اطلاق میشد که قیمتهای مزایده را با همدیگر مهندسی میکردند. در حقیقت در پشت پرده، قیمتهای پیشنهادی خود را بهگونهای مهندسی میکردند که آن کسی که دلشان میخواست پیروز شود. حتی در مواردی قیمتهایشان را زیر قیمت کارشناسی ارائه میدادند که از سوی دستگاه نظارتی شهرداری باطل میشد، اما بازهم این کار را تکرار میکردند.
حیدریان ادامه داد: وقتی این پیمانکار انتخاب میشد، یک ابزار کار بسیار ارزان در اختیار داشت که با بهرهکشی از آنها میتوانست کار را پیش ببرد. از سویی دیگر، قرارداد کوتاه مدتی بسته بود و در همین بازه زمانی کوتاه باید آن سود اقتصادی لازم را کسب میکرد. به همین دلیل وارد فضای زبالهگردی میشد. برهمین اساس تصمیم گرفتیم که به پیمانکار اطمینان خاطر بدهیم که در بازیافت زباله، تمام آن متعلق به خود اوست. از سویی دیگر، مرکز مدیریت پسماند را ایجاد کردیم. روند کار در این کارخانهها بدین صورت است که زبالهها به صورت متمرکز جمعآوری شده و در همانجا نهاییسازی صورت گیرد.
معاون پردازش و دفع سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در پاسخ به سوالی درباره سرانه تولید زباله در شهر تهران گفت: از نظر سرانه تولید پسماند، نزدیک به میانگین جهانی هستیم. سرانه تولید زباله برای هر نفر در شهر تهران ۷۴۵ گرم است. البته در مناطق شمالی تا ۱۵ گرم بالاتر و در مناطق جنوبی تا ۱۵ گرم پایینتر است. این اعداد در حالی است که متوسط تولید زباله در جهان حدود ۷۵۰ گرم است.
وی درباره روند بازیافت زبالههای شهر تهران نیز اظهار کرد: به صورت روزانه، ۶۵۰۰ تن زباله در شهر تهران تولید میشود که از این مقدار، حدود ۷۰۰-۸۰۰ تن تفکیک در مبدأ شده و حدود ۵۵۰۰ تن وارد مجتمع آرادکوه میشود. این زبالهها وارد خطوط پردازش مکانیکی میشوند، در حالی که ظرفیت این خط پردازش حدود ۷۵۰۰ تن است. در نهایت، زبالهها تبدیل به ۳ بخش میشوند؛ مواد قابل بازیافت که دوباره به چرخه صنعت برمیگردد، پسماند تَر که وارد فرآیند کمپوستسازی میشود و پسماند رد شده که ارزش اقتصادی نداشته، اما دارای ارزش حرارتی بوده و میتوان از آن بازیافت انرژی کرد. جالب است بدانید حدود ۲۰۰ تن از آن در زبالهسوز آرادکوه تبدیل به برق شده و ۳ مگاوات ساعت برق تولید میشود. مابقی نیز دفن میشود اما در تلاشیم یک زبالهسوز جدید با ظرفیت ۱۱۰۰ تن در مجتمع آبعلی احداث شود که در مرحله عقد قرارداد است.
حیدریان با حضور در برنامه «ایران شهر» تلویزیون، درباره تفکیک زباله در مبدأ توسط مردم گفت: در چند مقطع زمانی و به صورت موردی در برخی از مناطق شهر تهران، این کار را انجام دادیم تا بازخورد بگیریم، اما متاسفانه مردم مشارکت قابل توجهی نداشتند. البته این کار نیازمند آموزش و فرهنگسازی است اما جهش قابل توجهی در قیمت خرید مواد بازیافتی در غرفهها داشتیم تا انگیزه بیشتری برای اجرای این کار توسط مردم ایجاد شود. پیمانکاران نیز موظفند که زیرساختهای این کار را در مجتمعها و مراکز مختلف ایجاد کنند.
حیدریان با اشاره به خشک شدن دریاچه شیرابه زباله در جنوب تهران گفت: در اواسط دهه ۱۳۸۰، کل زبالهها دفن میشد، اما آرام آرام خطوط پردازش را برای جداسازی اجزای زباله ایجاد کردیم. بخش تَر زباله که رطوبت بالایی دارد، تولیدکننده اصلی شیرابه است. قبلاً که زبالهها دفن میشد، شیرابه راه میافتاد اما اکنون که کمپوست میشود، رطوبت جذب شده و در صورت دفن، تولید شیرابه نمیکند. باید اعلام کنم خوشبختانه دریاچه شیرابه به وسعت ۱۸ هزار هکتار و عمق ۲ متر که در طول سالیان دراز تشکیل شده بود، کاملا خشک شده است. برای خشک کردن آن که طی ۲ سال انجام شد، روشهای مختلفی را به کار گرفتیم که از آن جمله میتوان به احداث تصفیهخانه شیرابه در مجتمع آرادکوه اشاره کرد.
وی در پایان درباره تبدیل زباله به کمپوست اظهار کرد: روند کار اینگونه است که کل زبالهها تحویل یک پیمانکار میشود؛ ۵۰ درصد آن، زباله تَر است که وارد فرآیند کمپوستسازی میشود. البته با افزایش قیمت کودهای شیمیایی، بازار خرید کمپوست بهتر شده است.