در شهریور ماه سال ۱۳۹۹ با هدف برداشتن سایه بحران از سر بازار سرمایه، موضوع واریز مبالغی از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه مطرح و قرار شد یک درصد از دارایی صندوق توسعه ملی در صندوق تثبیت بازار سپردهگذاری شود. اما این فرایند به دلیل مشخص نبودن سازوکار و عدم هماهنگی بهطور دقیق اجرا نشد تا اینکه بار دیگر مصوب شد ۲۰۰ میلیون دلار از منابع صندوق توسعه در اختیار بورس قرار گیرد.
این جریان مبهم پیش رفت تا اینکه سال گذشته صندوق توسعه ملی اعلام کرد که پرداختها را آغاز کرده است؛ بهطوری که تا اوایل بهمن ماه سال ۱۴۰۰ حدود ۲.۷ میلیون دلار واریز شده بود که در قسط اول ۱۰۰۰ میلیارد تومان و قسط دوم ۵۰ میلیون دلار به ریال تبدیل شده که به حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان میرسید و در قسط سوم نیز۶۵۰ میلیارد تومان دیگر پرداخت شد.
قرار بر این شد تا از ریالی که در نتیجه بازپرداخت تسهیلات صندوق توسعه ملی در بانکها برمیگردد، به صورت اقساط ۶۵۰ میلیارد تومانی هر بار در اختیار بورس قرار گیرد تا سقف حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان پر شود. اخیرا نیز صندوق توسعه ملی اعلام کرده است در راستای اجرای قرارداد منعقده با صندوق تثبیت بازار سرمایه مبنی بر واریز ماهیانه مبلغ ۶۵۰ میلیارد تومان، در مرحله جدید۱۰۰۰ میلیارد تومان دیگر واریز انجام داده است که مجموع این پرداختها را به ۵۰۰۰ میلیارد تومان میرساند که تا تکمیل مبلغ ۱۲ هزار میلیاردی، باید۷۰۰۰ میلیارد تومان دیگر از سوی صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار واریز شود.
مشکل اصلی بورس منابع مالی نیست
حسین ایزدی، مدیرعامل کارگزاری اطمینان سهم در مورد تزریق ۵۰۰۰میلیارد تومانی صندوق توسعه ملی به حساب صندوق تثبیت بازار سرمایه و تعهد ۱۲ هزار میلیارد تومانی صندوق توسعه ملی به بورس گفت: جریان این پرداختها به حدود دو سال پیش برمیگردد که با توجه به تلاطمی که در بازار سرمایه ایجاد شد بحث سرمایهگذاری یک درصدی از منابع صندوق توسعه ملی هم مطرح شد، اما به اعتقاد من این واریزهای ۱۰۰۰ میلیارد تومانی که از سوی صندوق توسعه به بورس انجام میشود در مقابل حجم معاملات روزانه ۶- ۵ هزار میلیارد تومانی تاثیر چندانی بر روی این بازار ندارد. این فعال حوزه بورس تصریح کرد: مشکل اصلی این روزهای بورس منابع مالی نیست بلکه بازگشت اعتماد به این بازار و برطرف کردن ابهامات است وگرنه تزریق هزار میلیارد یا ۱۰ هزار میلیارد تومانی به بورس نمیتواند از روند کاهشی این بازار جلوگیری کند.
ابهامات سیاسی اقتصاد را مختل کرده است
ایزدی خاطرنشان کرد: ابهاماتی که نسبت به آینده اقتصادی و وضعیت دلاری وجود دارد باعث این ریسکهای سیستماتیک بر معاملات بورس شده است.
این کارشناس بازار سرمایه در واکنش به تصمیمات شورای عالی بورس در مورد افزایش سرمایه شرکتهای سرمایهپذیر بورسی و غیر بورسی سهام عدالت تصریح کرد: محلی که برای منابع مالی این افزایش سرمایه مطرح میشود مهم است که یا پول جدیدی به بازار میآید و یا از سرفصلهای سود انباشته و یا تجدید ارزیابیها این منابع تبدیل به افزایش سرمایه میشوند و در نهایت به دلیل اینکه دولت میخواهد رویه جدیدی را برای افرادی که در دورههای قبل سهام عدالت به آنها تعلق میگرفته، اما به آنها پرداخت نشده را فراهم کند تا بتواند این سهام را به افراد جدیدی که مشمول این سهام میشود بدهند. ایزدی در مورد رکود در بازار سرمایه و ریزشهای اخیر شاخصهای بورس خاطرنشان کرد: بحث مهمی که وجود دارد در خصوص ابهام در بازار است آنچه در هفته گذشته شاهد آن بودیم این بود که زمزمه مذاکرات در دوحه قطر باعث کاهش ارزش نرخ دلار و قیمت سکه و طلا شد و شاخصهای بورس هم افت داشتند و سهامهای دلاری نیز سودشان افت کردند، اما بنده معتقدم در کوتاهمدت حتی اگر برجام هم احیا شود باز هم شاخصهای بورس نزولی خواهند شد، اما در بلندمدت مجددا شاخصها اوج خواهند گرفت.
هیچ روزنه امیدی برای بورس وجود ندارد
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه گفت: البته دیروز باز هم شاخصهای بورس تا ۱۰ هزار واحد افت داشتند و آن هم به دلیل بنبست در مذاکرات است. شرکتهای دلاری از این وضعیت درکوتاهمدت ممکن است سود ببرند، اما در بلندمدت احتمال دارد که کل اقتصاد و شرکتهای بورسی ضرر کنند. چرا که بسیاری در این بازار معتقدند روزنه امیدی برای بورس وجود ندارد و این موضوع را برنمیتابند و نسبت به گزینه فروش اقدام میکنند. ایزدی در مورد خروج سرمایهها از بازار سرمایه و ورود آن به بخشهای دیگر و بازارهای موازی نیز گفت: در ایران چند بازار محدود سرمایهگذاری وجود دارد و نمیتوان در بازارهای سرمایهگذاری خارجی سرمایهگذاری داشت. یکی از این بخشها برای ورود سرمایه بازار سکه است و دیگری بازار ارز و بازار مسکن و در نهایت بازار سرمایه است و عمده سرمایهگذاریها در این ۴ بخش صورت میگیرد. طبعا با کاهش قیمت سکه و ارز منابع به سمت بازار سرمایه و بورس و بازار مسکن میروند و با افزایش قیمت اجارهبها یکی از مطمئنترین بازارها بازار ملک است؛ زیرا دو بخش دیگر توانایی زیادی برای سوددهی مانند ملک ندارند و چندان هم امن نیستند.
چرا منابع مالی به سمت ملک رفت؟
او با اشاره به سرقت اخیر اموال مردم از بانک ملی افزود: با توجه به سرقتی هم که از صندوق امانات بانک ملی صورت گرفت مردم نمیتوانند برای نگهداری از ارز و سکههای خود ریسک کنند و نگهداری این اموال در خانه هم ریسک زیادی دارد و در نتیجه بهترین گزینه برای سرمایهگذاری مسکن است و همین امر هم باعث افزایش قیمتها در بازار مسکن شده است. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به ناپایداری اوضاع اقتصادی تصریح کرد: علیرغم اینکه دولت اعلام کرده که معیشت مردم را با مذاکرات گره نزده است، اما به نظر میرسد در شرایط فعلی نه تنها در بازار سرمایه بلکه در همه بازارها حتی در بازار نهادههای دامی و خوارکیها و... که معطل اخبار سیاسی و مذاکرات هستند عملا معیشت و سرمایهگذاریهای مردم به قراردادهای سیاسی گره خورده است و نمیتوان چنین ادعایی داشت که این مسائل ارتباطی با هم ندارند.