رئیس قوه قضائیه گفت: باید پس از بازداشت فرد، خانواده او را در جریان قرار داد، ما مسئول تفهیم اتهام به متهم هستیم اما در برخی موارد این خانواده متهم بازداشتی است که با قرار گرفتن در جریان امور میتواند به روشن شدن برخی از ابعاد پرونده یا قانع کردن عضو بازداشتی خانواده خود کمک کند.
غلامحسین محسنی اژهای، روز سهشنبه ضمن بازدید از دادسرای شهید مقدس - جرایم امنیتی - تهران، افزود: همچنین لازم است در صورتی که متهم در خیابان و مکانی غیر از منزل مسکونی بازداشت می شود مراتب به اطلاع خانوادهاش برسد.
وی همچنین خطاب به مسئولان دادسرا گفت: در جریان دستوراتی که خطاب به ضابطان صادر میکنید باید دقت داشته باشید که تا حتیالامکان، اطلاعات پیرامون اتهام انتسابی به فرد، قبل از بازداشت او به دست شما برسد؛ البته در برخی از موارد تحقق این امر ممکن نیست اما اهتمام شما باید آن باشد که تا حد مقدور، این مورد لحاظ شود.
محسنی اژهای بر اهمیت برخورد محترمانه و کریمانه با خانواده متهمان تاکید کرد و گفت: مقوله رفتار محترمانه با خانواده متهمان و زندانیان و وقت ملاقات دادن به آنها جهت دیدار با عضو خانوداهشان موضوع بسیار حائز اهمیتی است؛ باید توجه داشت که در بسیاری از موارد، خانواده فرد زندانی، هم مسیر او نیست و با راه طی شده توسط او مخالف بوده است.
رئیس عدلیه درباره نظارت بر وضعیت فرد بازداشتی و سرکشی از محل بازداشت او بدون اطلاع قبلی را به عنوان یک توصیه خطاب به مسئولان دادسرا بیان کرد و اظهار داشت: قضات و بازپرسهایی که اقدام به صدور قرارهای بازداشت موقت میکنند دارای مسئولیت شرعی و قانونی هستند و باید در مدتی که فرد متهم در بازداشت به سر میبرد، بر مراحل مختلف تحقیقات از او نظارت داشته باشند بدون اطلاع قبلی از وضعیت متهم بازدید کنند و توجه کنند که در اختیار بودن متهم نزد ضابط، رافع مسئولیتهای شرعی و قانونی قاضی صادرکننده قرار نیست.
محسنی اژهای در ادامه بر اهمیت و ضرورت جمعآوری ادلّه و اسناد ناظر بر اتهام انتسابی فرد پیش از مرحله احضار و بازداشت او تاکید کرد و گفت: باید از ضابط بخواهیم تا آنجایی که مقدور است قبل از مرحله بازرسی و جلب فرد، نسبت به جمعآوری ادله ، اسناد و مدارک ناظر بر انتساب اتهام به فرد، اقدام کند و حتیالامکان نباید ابتدا فرد را بازداشت و سپس نسبت به تحصیل ادله اتهامی اقدام کرد.
رئیس عدلیه در ادامه به مقوله اهمیت و ضرورت برقراری امنیت در جوامع بشری و نقش مراجع ذیصلاح قضایی در کمک به تأمین امنیت جامعه اشاره کرد و گفت: چنانچه جامعهای از نعمت امنیت و آرامش محروم باشد، دستاوردهای آن جامعه در حوزههای دیگر نیز زایل و تباه میشود؛ بدون امنیت، مقولهها و شاخصههایی نظیر سلامت روانی و توسعه و پیشرفت اقتصادی نیز در جامعه محقق نخواهد شد.
توصیههای مهم درباره نحوه تعامل مقامات قضایی با ضابطان
رئیس قوه قضائیه با تاکید بر بهرهگیری از تخصص، تجارب و امکانات ضابطان قضایی در چهارچوب قانونی و همچنین نظارت بر رفتار آنها خطاب به مسئولان ذیصلاح قضایی بویژه مقامات دادسرا اظهار داشت: با توجه به گزارهای که در جریان دیدار اخیر رهبر انقلاب با مقامات و مسئولان قضایی نیز مورد تاکید معظمله قرار گرفت؛ به همین منظور بارها تکلیف و مسئولیت خطیر مسئولان قضایی درباره نظارت بر کار ضابطان و کارشناسان و همچنین راستیآزمایی تمام مراحل فرآیند دادرسی از جمله اقاریر متهمین گوشزد شده است.
وی گفت: مسئولان ذیصلاح قضایی و مشخصاً مقامات دادسرا باید ضمن بهرهگیری از تخصص، امکانات و مسئولیتهای قانونی ضابطان در امر خطیر کشف جرم و تعقیب متهم، بر این نکته مهم توجه داشته باشند که مسئول رسیدگی قضایی به پرونده شخص قاضی است و اوست که شرعاً و عرفاً پاسخگوی پرونده است؛ بر همین مبنا، ضابط باید در کنار قاضی قرار گیرد و کمک کار او در سیر رسیدگی به پرونده باشد.
محسنیاژهای در ادامه بیان داشت: شناخت مقام قضایی از ضابط و ویژگیها و ابعاد شخصیتی و کاری او موضوع بسیار حائز اهمیتی است و این شناخت به مرور زمان حاصل میشود.
توصیه رئیس دستگاه قضا خطاب به مسئولان دادسرا
وی گفت: ما در فرآیند دادرسی در عین اینکه به اخذ اطلاعات و کشف جرم میپردازیم، باید به مقوله تربیت و هدایت متهم نیز نگاه ویژه ای داشته باشیم؛ به طریق اولی در مورد ضابطان هم به همین شکل است و این رویکرد هدایتی و تربیتی متهمین و محکومان در ضابطان هم باید مورد توجه ویژه قرار گیرد، همچنین توجه تمام و کمال به موازین شرعی و قانونی در انجام تحقیقات، بازرسیها، جلبها و بازجوییها و نظارت ویژه بر کار ضابطان در این حوزهها، از جمله تاکیدات به مسئولان دادسرا است.
رئیس دستگاه قضا در ادامه خطاب به مسئولان دادسرا تاکید کرد که از مسائلی نظیر عدم صورتجلسه ضابط پیرامون انجام مراحل مختلف بازرسی به سادگی عبور نکنند و چنانچه یک ضابط پس از اجازه مقام قضایی و با رعایت موازین قانونی، اقدام به بازرسی و یا ضبط اشیایی از متهم کرد و نسبت به صورتجلسه کردن آن ، اقدام لازم را ترتیب نداد، موضوع را به صورت دقیق پیگیری کنند؛ چرا که عدم صورتجلسه موارد بازرسی از ناحیه ضابط زمینهساز مشکلات و فساد بوده و برای خود ضابط نیز خطرناک است.
رئیس قوه قضاییه البته به مسئولان قضایی ذیربط و مشخصاً مقامات دادسرا تاکید کرد که در سیر رسیدگی به پرونده و تحقیق از متهم یا متهمان حتماً بهرهگیری از نظرات تخصصی ضابطان را مورد توجه قرار دهند.
رئیس دستگاه قضا با اشاره به اهمیت تعامل میان مقام قضایی و ضابطین در امر برقراری و ارتقاء امنیت و مقابله با جرائم سازمان یافته، خطاب به مسئولان دادسرا تاکید کرد: در برخورد با افرادی که به اشکال مختلف آرامش مردم را سلب میکنند و امنیت جامعه را به مخاطره میاندازند باید با نهایت سرعت، دقت و جدیت اقدام شود.
کاهش آمار پروندههای مسن در یک سال گذشته
معاون دادستان تهران و سرپرست دادسرای جرائم امنیتی همچنین در سخنانی از کاهش چشمگیر و محسوس آمار پروندههای مُسن در یک سال گذشته و همچنین ابلاغ الکترونیکی حدود صددرصدی آراء در تمامی شعب این دادسرا خبر داد و گفت: در حال حاضر تمام اوقات رسیدگی در این دادسرا زیر یک ماه تعیین میشوند.
حجتالاسلام والمسلمین محسنی اژهای پس از سخنرانی در جمع مسئولان و کارکنان دادسرای شهید مقدس – جرائم امنیتی از بخشهای مختلف این دادسرا بازدید به عمل آورد.
رئیس قوه قضاییه در بازدید از شعب اجرای احکام دادسرا، برخی پروندههایی را که فرایند رسیدگی به آنها طولانی شده بود مورد پیگیری قرار داد و علت اطاله رسیدگی به آنها را جویا شد.
وی همچنین پروندههای دارای زندانی را نیز در این واحد قضایی مورد بررسی قرار داد و مشخصاً به مطالعه چند مورد از این پروندهها پرداخت و دستورات مقتضی را درخصوص آنها صادر کرد. بررسی و مطالعه پروندههای بایگانی شده و همچنین چند پرونده که به تازگی در مرجع قضایی بالاتر به آنها نقص گرفته شده و مجدداً به دادسرا ارجاع داده شده بود، بخش دیگری از بازدید رئیس عدلیه از دادسرای جرائم امنیتی بود.
رئیس قوه قضاییه همچنین با چند تن از مراجعان به دادسرای امنیت به صورت مستقیم و بدون واسطه صحبت کرد و در جریان مسائل و مشکلات آنها قرار گرفت.
گفتوگوی صمیمانه با کارکنان دادسرای ناحیه ۳۳ و کسب اطلاع از وضعیت حقوقی و سابقه کار آنها بخش دیگر بازدید رئیس عدلیه از این دادسرا بود؛ مسئولان دادسرای شهید مقدس ضمن اشاره به کارشبانهروزی و خارج از وقت اداری کارکنان این دادسرا به میزان دریافتی و حقوق پایین آنها اشاره داشتند.
محسنی اژهای در جریان این بازدید با تعدادی از متهمان نیز به گفتگو پرداخت؛ ۲ نفر از این متهمان از اعضای یک باند سازمانیافته جعل از طریق چکهای مسروقه بودند؛ اعضای این باند در شهرهای مختلف از داخل منازل و خودرو اشخاص اقدام به سرقت چند هزار برگ چک کرده و به صورت جعلی مبادرت به امضای آنها میکردند و این برگ چکها را به میزان دو تا سه میلیون تومان میفروختند. تراکنشهای مالی برخی اعضای باند مزبور بالای یک میلیارد تومان در ماه بود.
رئیس قوه قضاییه در جریان گفتگو با ۲ تن از متهمان این پرونده، نسبت به نحوه فعالیت مجرمانه آنها و همچنین وضعیت شغلی و خانوادگی آنها کسب اطلاع کرد.