گزارشها حاکی از آن است که پس از جنگ نیروهای طالبان با نیروهای مولوی مهدی در اواخر ماه ژوئن که کمتر از یک هفته طول کشید و به شکست این فرماندۀ هزاره انجامید، آنچه اکنون روی میدهد مرگ و غارت و آوارگیِ بیشتر است.
این جنگ خونین پس از آن شروع شد که مولوی مهدی (که گفته میشود تنها فرمانده هزارۀ عضو طالبان بوده) سرانجام به دلیل اعتراض به «تکقومی» بودن حکومت طالبان، از این گروه جدا و در زادگاهش در این منطقه مستقر میشود.
پس از آن حکومت طالبان با هدف سرکوب نیروهای او به ولسوالی بلخاب لشکر میکشد و در نبردی کوتاه، سربازان مولوی مهدی را شکست میدهد.
نیروهای طالبان سپس وارد بلخاب شده و در حالی که مولوی مهدی و مردانش متواری شدهاند، قتل و غارت و خشونت گسترده علیه ساکنان بیدفاع این ولسوالی و روستاهای آن را آغاز میکنند.
حاصل این رفتار، فرار گستردۀ غیرنظامیان بویژه جمع بزرگی از زنان و کودکان و میانسالان به مناطق کوهستانی اطراف، آنهم بدون هیچ توشهای برای ادامۀ حیات است.
به نوشته روزنامه صبح کابل «۹۰ درصد از باشندگان ولسوالی بلخاب که حدود ۱۲۰۰ خانه میشود به کوههای اطراف آن متواری شدند» و دیگر رسانههای محلی این کشور نیز از تلف شدن کودکان بسیاری به دلیل چندین روز گرسنگی و تشنگی خبر دادهاند.
دفتر سازمان ملل برای هماهنگی امور بشردوستانه نیز در گزارشی، شمار آوارگان درگیریهای اخیر در این منطقه را بیش از ۲۷ هزار نفر اعلام کرده است.
طالبان تمام امکانات ارتباطی و مخابراتی میان این ولسوالی با دیگر مناطق کشور را قطع کرده است و به همین دلیل از سرنوشت ساکنان روستاهایی که به محاصرۀ طالبان در آمده بودند و راه فراری نیافتند نیز هیچ خبری در دست نیست.
برخی گزارشهای محلی حاکی از آن است که در اولین هفتۀ تسلط طالبان بر این ولسوالی، دستکم ۵۰ غیرنظامی توسط نیروهای آنها کشته شدند و تا کنون بیش از ۳۰ کودک آواره نیز به دلیل گرسنگی و سرمای کوهستان جان خود را از دست دادهاند.
گزارشها همچنین حاکی از تعرض جنسی نیروهای طالبان به کودکان دختر در این منطقه است؛ اقدامی که به نوشتۀ وبسایت «اطلاعات روز» باعث شده برخی خانوادهها دخترانشان را با هدف نجات از دست نیروهای طالبان، به اجبار به عقد مردان درآورند.
شرایط سخت در حالی بر زندگی آوارگان بلخاب حاکم است که هیچ گروه امدادرسانی نیز در منطقه وجود ندارد و بر اساس ادعای برخی کاربران رسانههای اجتماعی، طالبان گروههای امدادی را تهدید به زندان و شکنجه در صورت کمک به آوارگان کرده است.
کمیسیون مستقل حقوقبشر افغانستان در بیانیه اخیر خود، از «کشتار و تیربارانِ افراد غیرنظامی» همچنین به آتش کشیدن خانهها و قتل اسرا در این منطقه خبر داده و عفو بینالملل نیز از طالبان خواسته است اعدامهای صحرایی و سایر موارد نقض حقوق بشر در این ولسوالی را متوقف کند.
با این وجود ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان در واکنش به آنچه روی داده هرگونه اتهام درباره ارتکاب جنایت از سوی نیروهایشان در بلخاب را رد کرده و گزارش عفو بینالملل درباره قتل و غارت غیرنظامیان را «بیبنیاد» خوانده است.