مراقب سلامت فرزند چاق خود باشید

آفتاب‌‌نیوز : هر چند که کودکان در مقایسه با بزرگسالان از مشکلات و بیماریهای کمتری در این مورد رنج می برند ولی این خطر وجود دارد که کودکان در سنین بزرگسالی چاق تر شوند و در معرض بیماریهای مثل دیابت, فشار خون و بعضی از انواع سرطان قرار بگیرند.بچه ها به دلایل مختلفی اضافه وزن پیدا می کنند. معمول ترین عامل مشترک خصوصیات ژنتیکی, کمبود فعالیت های فیزیکی, الگوهای نامناسب غذایی یا ترکیب این عوامل با یکدیگر است. در کنار این موارد گاهی اوقات پدیده های نادری نیز نظیر اختلال در کار غده های بدن منتهی به چاق شدن کودک می شود که پزشکان با انجام بعضی آزمایشها و بررسی آزمایش خون متوجه این مورد می شوند.
در عصر حاضر رژیم غذایی نامناسب و کمی فعالیت فیزیکی خانواده نقش مهمی در بالاتر رفتن وزن کودکان دارد. با افزایش برنامه های تلویزیونی , بازیهای رایانه ای و .... کودکان مقدار زمان زیادی از زمانشان را صرف تماشای تلویزیون یا بازیهای رایانه ای می کنند در حالی که در گذشته بازیهای کودکان بیشتر به صورت دسته جمعی بوده است. از آنجای که بازیهای رایانه ای بر خلاف بازیهای دسته جمعی کودکان در گذشته فقط نیاز به یک کامپیوتر دارد مقدار بسیار زیادی از مشکل اضافه وزن کودکان ناشی از بازیهای رایانه ای است. بطور میانگین کودکان معمولا در هفته بین 24 الی 30 ساعت تلویزیون تماشا می کنند که می توانند مقدار زیادی از این زمان را صرف فعالیت های نظیر ورزش کردن و بازیهای دسته جمعی با هم سالان خود کنند.
اگر شما فکر می کنید که کودک شما مشکل اضافه وزن دارد, باید با دکتر کودک خود صحبت کنید. دکتر می تواند مشخص کند که مقدار اضافه وزن کودک شما در حد نرمال است یا اینکه فراتر از مقدار طبیعی است. پزشکان از طریق مقایسه وزن و قد کودکان میزان اضافه وزن کودکان را تشخیص می دهند. تشخیص اضافه وزن در کودکان سختر از بزرگسالان است, زیرا بچه ها الگوی ثابتی ندارند و بطور ناگهانی رشد می کنند. برای مثال یک پسر بچه اول وزنش زیاد می شود و بعد قد قد او رشد می کند. در حالی که دختر بچه ها اول قد می کشند و بعد چاق می شوند.
اگر پزشک کودک شما تشخیص داده است که فرزند شما اضافه وزن دارد برنامه ای برای شما تنظیم خواهد کرد که به کمک آن بتوانید تغییری در رژیم غذایی خانواده و میزان فعالیت های فیزیکی بوجود بیاورید. اما در کنار برنامه غذایی والدین باید از یک برنامه مکمل روانی برای تکمیل برنامه غذایی استفاده کنند تا مانع از واردن آمدن صدمات روحی ناشی از اضافه وزن در کودکان خود گردند. مواردی که در ادامه خواهد آمد می تواند بعنوان یک برنامه جامع روانی و فیزیکی مورد استفاده قرار بگیرد. داشتن برنامه غذایی _ روانی از آنجائی حائز اهمیت است که حتی بچه های که پدر , مادر, خواهر یا بردار آنها مشکل اضافه وزن دارند در معرض چاق شدن هستند. هرچند که عوامل وراثتی یکی از عوامل اضافه وزن است ولی تمام کودکانی که پدر یا مادر آنها چاق بوده اند اضافه وزن پیدا نمی کنند. نقش عوامل ژنتیکی جدی نیست و فقط تنها یک احتمال است که کودک اضافه وزن پیدا کند, اما سهم رفتارهای خانوادگی مانند نحوه غذا دادن به کودکان , مقدار فعالیت فیزیکی خانواده و ..... سهم زیادی در چاق شدن کودکان دارند.
حمایت روانی: یکی از مهمترین کارهای که می توانید برای کمک به کودکی که مشکل اضافه وزن دارد انجام دهید این است که آنها بفهمند شما هنوز آنها را دوست دارید. معمولا احساسی که کودکان نسبت به خودشان دارند بر اساس احساسی است که والدین شان به آنها دارند. اگر شما فرزندتان را با هر وزنی که دارد بپذیرید آنها احساس بهتری نسبت به خودشان پیدا می کنند و نهایتا اعتماد به نفس شان زیادتر می شود. اقدام دیگری که می تواند نقش موثری در تامین سلامت روانی کودک چاق شما داشته باشد این است که شما با فرزندتان در مورد وزن و اضافه وزن صحبت کنید, اینکار باعث می شود که کودکان نگرانی هایشان را با شما قسمت کنند. مسلما کودک شما بهتر از هر کس دیگری می داند که اضافه وزن دارد, به همین دلیل کودکانی که اضافه وزن دارند به حمایت روانی بیشتری نیاز دارند و والدین باید بیشتر از این کودکان حمایت کنند.

غذای کودک را از غذای خانواده جدا نکنید:
والدین نباید رژیم غذایی متفاوتی غیر از آنچه که خود استفاده می کنند برای کودک چاق خود انتخاب کنند. اشتباهی که بعضی از خانواده ها مرتکب می شوند این است که سعی می کنند رژیم غذایی کودک چاق را از رژیم غذایی خانواده جدا کرده بدون اینکه بدانند این کار ضربه روحی بزرگی به کودکان وارد می کند. بهترین کار این است تمرکز خانواده بر روی رشد تدریجی فعالیت های ورزشی خانواده و نهایتا رژیم غذایی کل خانواده باشد. این برنامه به تمام اعضای خانواده کمک می کند تا عادتهای غذایی خود را سالمتر کرده و ضریب افزایش سلامتی خانواده افزایش یابد.

فعالیت های فیزکی خانواده را افزایش دهید:
فعالیت منظم ورزشی که به همراه یک رژیم غذایی مناسب باشد موثرترین روش برای کنترل وزن تک تک اعضای خانواده مخصوصا کودکی که اضافه وزن دارد است. والدین باید برای فرزندان خود یک الگو باشند. اگر کودکی ببیند که والدین آنها فعالیت فیزیکی خوبی دارند و از انجام این فعالیتها لذت می برند علاقه بیشتری در خود تولید می کنند که برای تمام زندگیش فعالیت فیزیکی بیشتری داشته باشد.

چگونه یک برنامه ورزشی مناسب تنظیم کنیم:
• برنامه ورزشی که شما تنظیم می کنید باید برای تمام اعضای خانواده لذت بخش ومفید باشد. پیاده روی, دوچرخه سواری, شنا و ... ورزشهای هستند که می توانید به صورت خانوادگی انجام دهید. برای مثال شما می توانید برنامه ای تنظیم کنید که شبها که از سر کار بر میگیرید بعد از خوردن شام بجای تماشای تلویزیون به همراه خانواده کمی پیاده روی کنید.( در انتخاب مکانی که قصد پیاده روی دارید دقت کنید و سعی کنید مکان امنی را برای اینکار انتخاب کنید)
• نسبت به نیازهای روحی و روانی کودک خود حساسیت داشته باشید. بچه های که اضافه وزن دارند ممکن است بخاطر عدم توانایی در شرکت در بعضی برنامه های ورزشی احساس ناراحتی کنند. برای شروع برای کودک خود برنامه دو نگذارید. شما باید از فعالیت های ورزشی ساده مثل نرمش کردن شروع کرده تا کودک شما بتواند به حد مطلوبی از آمادگی جسمانی دست یابد. مهمترین نکته در این خصوص آن است که شما باید شروع برنامه خود را با فعالیت های که کودک از آن لذت می برد آغاز کنید. 

• مقدار زمانی که شما و خانواده تان را می نشینید را محاسبه کرده و سعی کنید این زمان را کمتر کنید. محاسبه کنید که روزی چند ساعت رو به روی تلویزیون می نشینید یا کودک شما هر روز چند ساعت با رایانه بازی می کند. شما می توانید این زمان را کاهش داده و صرف فعالیت های بیشتر فیزیکی کنید. برای اینکار والدین پیشقدم شده و هر روز مقدار فعالیت های فیزیکی خود را افزایش دهند و به تدریج کودکان خود را نیز تشویق به اینکار کنند. فراموش نکنید که والدین الگوی کودکان خود هستند. برای مثال سعی کنید که به جای استفاده از آسانسور از پله ها رفت و آمد کنید. سعی کنید در زمان استراحت در سر کارتان هم ورزش کنید و به کودکان خود هم بگوئید که در زنگ تفریح در مدارس هم نرمش کنند. از مواد غذایی مناسب و میوه بعنوان تنقلات آنها در زنگ تفریح استفاده کنید و به آنها بگوید که در خارج از خانه نباید چیزی بخورند.

آموزش رژیم غذایی مناسب به خانواده و کودک:
آموزش رژیم غذایی مناسب به کودکان کمک می کند که هرچه سریعتر در مسیر کم کردن وزن قرار بگیرند. اینکه آنها بدانند چه باید بخورند و چه چیزهای را نباید بخورند, در چه ساعتی و چه وقت از شبانه روز بخورند و ....نقش بسیار مهمی در تکمیل برنامه های غذایی شما خواهد داشت. اگر شما فرزند خود را به تمرینات ورزشی تشویق کنید ولی بعد از تمرین دوباره پرخوری کند و رزش کردن برای آنها فایده ای نخواهد داشت! کودک شما باید از غذاهای مقوی و انرژی زا که برای رشد او ضروریست استفاده کند. کودکان در سنین مختلف نیازهای غذایی متفاوتی دارند. بهترین کاری که شما می توانید انجام دهید این است که بهر طریق که می توانید درباره علائق و نیازهای غذایی کودکان در سنین مختلف اطلاعات بیشتری بدست آورید, بعد از داشتن این اطلاعات برنامه پیشنهادی خود را به آنها تحمیل نکنید بلکه به کودکان خود اجازه بدهید خودشان انتخاب کنند که چه بخورند و چه مقدار بخورند.

از تحمیل برنامه غذایی نامناسب و فیلتر شده به کودکان خودداری کنید:
هرگز نباید به کودک خود یک رژیم غذایی فشرده تحمیل شود, مگر اینکه این کار فقط به توصیه دکتر انجام شود. کم کردن ناگهانی غذای کودک می تواند اثرات بسیار بدی بر روی رشد او داشته باشد. برای جلوگیری از اضافه وزن کودکان بالا و بالا بردن سلامت کودکان و خانواده والدین باید از تمام گروههای غذایی استفاده کنند. رعایت توازن بین گروههای گروههای غذایی در برنامه غذایی روزانه یا هفتگی خیلی مهم است. اگر شما در مورد اینکه چگونه یک رژیم غذایی مناسب انتخاب کنید که شامل تمام گروههای غذایی باشد نگران هستید می توانید با یک پزشک یا یک کارشناس امور غذایی مشورت کنید. به جای تحمیل رژیم غذایی سلیقه ای به خانواده و فرزند خود حق انتخاب بدهید. بهتر است سعی کنید که از غذاهای متنوعی برای رشد کودکان و اعضای خانواده استفاده کرده و آنها را مجبور به خوردن غذایی خاصی نکنید.این تمرین به کودک کمک خواهد کرد تا در انتخاب غذاهای سالم و مناسب توانایی بیشتری داشته باشد.