اردوغان: ترکیه به روند اصلاحات ادامه خواهد داد

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب- سرویس بین‌الملل: رد دادخواست انحلال حزب حاکم عدالت وتوسعه از سوی داگاه قانون اساسی ترکیه واکنشهای متفاوتی را در این کشور به همراه داشت.

به گزارش سرویس بین‌الملل آفتاب، بسیاری از آژانسهای خبری و شبکه‌های تلویزیونی اعلام رای دادگاه قانون اساسی ترکیه را درباره پرونده حزب عدالت و توسعه و اظهارات هاشم قلیچ رییس این دادگاه را به صورت مستقیم پخش کردند.

CNN، BBC و الجزیره از شبکه های بین‌المللی بودند که اظهارات رییس دادگاه عالی ترکیه را به صورت مستقیم پخش کردند. 

سخنان اردوغان
رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه روز چهارشنبه پس از اعلام رای دادگاه قانون اساسی این کشور درباره حزب حاکم ترکیه بر تعهد خود به نظام سکولار کشورش تاکید کرد.

اردوغان افزود: «حزب عدالت و توسعه که هرگز کانون فعالیت‌های ضد سکولار نبوده است به دفاع از اصول اساسی این جمهوری ادامه خواهد داد».

رهبر حزب عدالت وتوسعه ضمن دعوت از همگان به حفظ وحدت ملی گفت: «رای دادگاه، قوه قضائیه را رو در روی اراده ملت قرار نداد و دمکراسی ترکیه در این روند پیروز شد».

اردوغان چهارشنبه شب ساعاتی پس از اعلام رای نهائی دادگاه قانون اساسی مبنی بر ادامه فعالیت حزب تحت رهبری‌اش، تصریح کرد: «گروههای سیاسی ملزم به حفظ ظرفیتهای دمکراتیک برای حل مسائل هستند».

اردوغان افزود: «وی و کادر تحت رهبری‌اش طی روند بررسی پرونده انحلال حزب عدالت و توسعه، نهایت تلاش را برای کاستن از تبعات سنگین آن به کار گرفتند».

وی عضویت در اتحادیه اروپا را هدف نهائی ترکیه عنوان و تصریح کرد: «ترکیه با این هدف به روند اصلاحات ادامه خواهد داد». 

واکنش عدالت و توسعه
رسول طوسون نماینده حزب عدالت و توسعه در پارلمان ترکیه حکم دادگاه عالی قانون اساسی این کشور در قبال حزب متبوعش را سبب شادمانی مردم و نهادهای سیاسی و اقتصادی ترکیه دانست.

طوسون در پاسخ به این سئوال که، «این حکم را پیروزی دموکراسی می‌دانید در حالی که تنها با اختلاف یک رای صادر شده که معنایش این است این باور وجود دارد شما خطر بالفعل برای لائیسم در ترکیه به شمار می‌روید»، گفت: «من نگفته‌ام پیروزی، بلکه اعلام می‌کنم این حکم سبب شادمانی ملت ترکیه و نهادهای سیاسی و همچنین موسسات اقتصادی و برای سیاست خارجی شده است اما در ارتباط با حزب عدالت و توسعه، هیچ شادی و پیروزی وجود ندارد زیرا دادگاه در حکم خود گفته است این حزب به مرکزی برای مخالفت با لائیسم تبدیل شده‌است که واقعا شرم آور و تاسف‌بار است».

وی درباره این سئوال که واکنش حزب عدالت و توسعه به حکم دادگاه چگونه خواهد بود و چگونه امور را به دور از تنش به پیش خواهید برد؟ اظهار داشت: «این چیزهایی که گفتم اظهارنظر شخصی من است نه موضع حزب عدالت و توسعه، اما اینکه این حزب چه تصمیمی خواهد گرفت هنوز اطلاعی در این زمینه ندارم. ریاست حزب راهبرد نقشه راه را اتخاذ خواهد کرد».

طوسون درباره پیامدهای ممنوعیت نصف تامین مالی حزب و تاثیرات آن گفت: «این مبلغ حدود بیست میلیون دلار است، اما این مسئله چیزی نیست بلکه مهم این است که دادگاه حکم کرده است به اینکه حزب عدالت و توسعه مخالف لائیسم است که این مسئله بر سیاست داخلی ترکیه تاثیر می‌گذارد».

کوکسال توپتان رئیس مجلس ترکیه گفت: «رای دادگاه حکایت از ارتقای سطح دمکراسی در ترکیه دارد». 

واکنش ارتش و احزاب سکولار
دنیز بایکال رهبر حزب جمهوریخواه خلق نیز در اولین واکنش به این رای گفت: «تبدیل شدن حزب عدالت و توسعه به کانون فعالیتهای ضد لائیک از سوی دادگاه تائید شده است».

بایکال افزود: «بحران موجود حل نشده بلکه دادگاه قانون اساسی این بحران را به معرض دید گذاشته است». 

رهبر حزب مخالف ترکیه افزود: «امیدوارم این رای درس عبرتی برای حزب عدالت وتوسعه باشد».

«دولت باغچه لی» رهبر حزب حرکت ملی گرای ترکیه ضمن استقبال از رای دادگاه، حزب عدالت وتوسعه را به گرفتن درس عبرت از این رای دعوت کرد.

احمد ترک رهبر حزب جامعه دمکراتیک ترکیه گفت: «تعطیل کردن احزاب از جمله حزبی که با حداکثر آرای مردمی وارد مجلس شده درمجامع دمکراتیک غیر قابل پذیرش است».

ژنرال یاشار بیوک آنیت رئیس ستاد ارتش ترکیه ضمن طفره رفتن از ابراز نظر در مورد رای دادگاه گفت: «حساسیت های ارتش بعنوان پاسدار ارزشهای نظام لائیک برکسی پوشیده نیست». 

تأثیر رأی دادگاه بر اقتصاد ترکیه
انجمن صاحبان کار و سرمایه ترکیه (توسیعاد) با انتشار بیانیه ای اعلام کرد: «ترکیه از آزمون دمکراسی سربلند بیرون آمد».

همچنین رای دادگاه از سوی محافل تجاری و اقتصادی ترکیه با استقبال چشمگیری روبه‌رو شد، به‌طوریکه شاخص بازار بورس سهام استانبول که با پیش بینی منحل نشدن حزب عدالت وتوسعه دیروز جهش 5.59 درصدی داشت، صبح پنجشنبه، (ساعت ده و سی دقیقه) نیز 4.51 درصد افزایش یافت.

رای دادگاه قانون اساسی همچنین کاهش بهره های بانکی و نرخ انواع ارز در بازار این کشور را به همراه داشت و نرخ دلار به پائین‌ترین حد خود در سالهای اخیر یعنی به 1.160 لیر و یورو به 1.815 لیر کاهش یافت.


حقوقدانان و محافل دانشگاهی ترکیه نیز رای دادگاه را تصمیمی دمکراتیک و در چارچوب اصول حقوقی توصیف کردند.

پروفسور ارغون اوزبودون استاد دانشکده حقوق دانشگاه بیلکنت آنکارا در گفتگو با سی ان ان گفت: «تعطیل نشدن حزب عدالت و توسعه ترکیه وجهه دمکراسی این کشور را بسیار بهبود خواهد بخشید». 

در پی ممنوع نشدن حزب عدالت و توسعه ترکیه در دیوان قانون اساسی این کشور هواداران این حزب به جشن و شادی پرداختند.

یک شهروند ترک گفت به نظر من دیوان قانون اساسی بهترین تصمیم را گرفته است و مانع هرج ومرج در کشور شد ضمن انکه به حزب حاکم نیز هشدارهای لازم را داد.

یک مرد میانسال ترک نیز گفت ما این تصمیم را می پذیریم اینک امیدواریم همه چیز به خوبی پیش برود. 

واکنش آمریکا و اتحادیه اروپا
مقامات آمریکایی و اروپایی رای دادگاه عالی را گام مثبتی برای توسعه دمکراسی در ترکیه دانستند و خواستار تسریع روند اصلاحات و تدوین قانون اساسی جدید در ترکیه شدند.

آمریکا روز چهارشنبه پس از رای دادگاه قانون اساسی ترکیه درباره حزب حاکم بر این کشور، درخصوص دموکراسی در ترکیه ابراز اطمینان کرد.

شان مک کورمک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا پس از مخالفت دادگاه قانون اساسی ترکیه با درخواست برای ممنوع شدن حزب حاکم عدالت و توسعه در این کشور گفت: «ما به ترکیه، به مردم ترکیه و دموکراسی آنها اطمینان داریم».

وی افزود: «این دادگاه رای خود را صادر کرد و ما نیز قصد داریم به همکاری با این دولت ادامه دهیم».

اتحادیه اروپا نیز از تصمیم دیوان قانون اساسی استقبال و اعلام کرد ممنوعیت این حزب به دور از معیارهای اروپا بود. این اتحادیه از ترکیه خواست اصلاحات خود را از سر گیرد.

«اولی رن» کمیسر امور توسعه اتحادیه اروپا با ابراز خشنودی از تصمیم دادگاه عالی ترکیه، دولت اردوغان را به ادامه روند اصلاحات فراخواند. 

دیوید میلیبند وزیر امور خارجه انگلیس تاکید کرد: «رای دادگاه قانون اساسی ترکیه نشان داد که این کشور میتواند روند دمکراتیک تری را ادامه دهد».

آندره دوف رییس اروپایی کمیسیون مشترک پارلمانی ترکیه واتحادیه اروپا، رای دادگاه عالی ترکیه را شکستی برای مخالفان ترکیه در اتحادیه اروپا و مخالفان دمکراسی در این کشور توصیف کرد.

وی گفت: «مسلمانان جهان شاهد این موضوع خواهند بود که اسلام و دمکراسی می‌تواند در کنار یکدیگر همزیستی داشته باشد».

«ریا اومن رویژتن» گزارشگر امورترکیه در پارلمان اروپا تاکید کرد: «رای دادگاه قانون اساسی ترکیه درباره حزب عدالت و توسعه به نگرانیهای موجود در ترکیه و اتحادیه اروپا پایان داد».

وی توصیه کرد، با مشارکت تمام احزاب سیاسی، انجمنها وسازمانهای غیر دولتی و تمام اقشار جامعه ترکیه قانون اساسی جدیدی برای این کشور تدوین شود.

«گراهام واتسون» رییس فراکسیون لیبرالها در پارلمان اروپا گفت: «تعطیل نشدن حزب عدالت و توسعه نشانه آن است که ترکیه در مسیر تبدیل شدن به یک دمکراسی پیشرفته راه خود را ادامه می‌دهد».

وی ابراز امیدواری کرد: «رای اخیر دادگاه عالی ترکیه موجب تسریع روند مذاکرات نهایی ترکیه و اتحادیه اروپا شود».

«لوک واندن بروک» گزارشگر امور ترکیه در پارلمان اروپا با ابراز خشنودی از تعطیل نشدن حزب عدالت و توسعه گفت: «دولت ترکیه باید بدون اتلاف وقت تلاشها برای تدوین و تصویب قانون اساسی دمکراتیک تر را آغاز کند».