بایدن چگونه سعی کرد در سفر به خاورمیانه، عربستان و اسرائیل را با توافق احیای برجام همراه کند؟

بایدن چگونه سعی کرد در سفر به خاورمیانه، عربستان و اسرائیل را با توافق احیای برجام همراه کند؟ / چه زمانی مشخص می‌شود سفر رئیس جمهوری آمریکا موفق بوده یا نه؟آلوف بن در روزنامه اسرائیلی هاآرتص نوشت: ممکن است وسوسه انگیز باشد که سفر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به اسرائیل و عربستان سعودی را به عنوان یک سفر غیر مهم توسط یک رهبر ضعیف و نامحبوب با شانس ناچیز برای انتخاب مجدد، رد کنیم. اما حتی با وجود عدم محبوبیت، همین مرد شماره یک کاخ سفید است که سیاست خارجی و دفاعی قوی ترین ابرقدرت جهان را کنترل می کند و از آزادی گسترده ای در مدیریت روابط با دوستان و دشمنان آمریکا برخوردار است. بیانیه همتای روس او، ولادیمیر پوتین در مورد دیدار متقابلی که وی از تهران خواهد داشت، فوراً اهمیت سفر بایدن را ارتقا داده و جایگاه استراتژیک همه این مراسمات، شوخی‌ها و ژست‌های شخصی با میزبانان را به سطحی جدید رساند.

به گزارش انتخاب، در ادامه ی این مطلب آمده است: سفرهای موازی بایدن و پوتین حول محور توافق هسته‌ای بین ایران و قدرت های جهانی می چرخد. بایدن می خواهد ایالات متحده را به توافقی بازگرداند که سلف او، دونالد ترامپ، از آن خارج شد. لغو تحریم‌های ایران سریع‌ترین و مؤثرترین راه برای جلوگیری از افزایش شدید قیمت نفت است که رای‌دهندگان آمریکایی را خشمگین کرده و در عین حال روسیه را که اقتصاد آن بر صادرات نفت و گاز طبیعی متکی است، تضعیف می‌کند.

این یک محاسبه ساده است: قیمت های بالای نفت به پوتین اجازه می دهد تا جنگ فرسایشی اوکراین را ادامه دهد، که توجه و منابع ایالات متحده و متحدان اروپایی آن را به خود جلب می کند. نفت ارزان اوضاع را برای روسیه پیچیده می‌کند و جنگ را زودتر پایان می‌دهد – یا حداقل مسکو را مهار می‌کند و تهاجم آن را به سطحی می‌رساند که غرب می‌تواند تحمل کند. مشکل بایدن این است که قدیمی ترین دوستان خاورمیانه ای آمریکا یعنی عربستان سعودی و اسرائیل، از توافق او با ایرانی ها هیجان زده نیستند. هر دوی آنها نزدیکی آمریکا با تهران را تهدیدی بالقوه برای موضع منطقه‌ای خود می‌دانند، و هر دو در جنگ اوکراین در میانه نشسته و از همراهی با نمایش قدرت غرب صرف نظر می‌کنند.

بایدن، عربستان سعودی یا اسرائیل را به خاطر موضعشان در قبال اوکراین تنبیه نکرده است و اکنون می‌خواهد همراهی با احیای برجام را از زبان نخست وزیر یایر لاپید و ولیعهد سعودی محمد بن سلمان (حاکم عملی عربستان) بشنود. یعنی این توافق را به شکلی قابل فهم برای آنها تشریح کند. بایدن پیشنهاد دو راهکار را برای جبران خسارت اسرائیل کرده: ایالات متحده از مسئله فلسطین که برای اسرائیلی ها بسیار مهم تر از ایران است، دست بکشد. و تعمیق ترتیبات امنیتی منطقه‌ای که در دوران ترامپ آغاز شد، مهم‌تر از همه با گنجاندن اسرائیل در CENTCOM، فرماندهی منطقه‌ای ارتش ایالات متحده در خاورمیانه و فراتر از آن، در اتحادی که شامل کشورهای خلیج‌فارس، اردن و مصر هم بشود.

افشای نسبی روابط امنیتی اسرائیل با عربستان سعودی پس از سال‌ها پنهان‌کاری و سانسور شدید، برای نشان دادن این بود که کسی وجود دارد که بتوان با او صحبت کرد و به او تکیه کرد و توافق با ایران پایان جهان، پایان صهیونیسم، یا هولوکاست دوم نیست. سعودی ها به خاطر قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار مخالف سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول، عفو عمومی دریافت خواهند کرد. در نتیجه آن قتل بود که دولت بایدن ولیعهد محمد را تحریم کرد. به هر حال، قیمت نفت برای آمریکایی ها بسیار مهمتر از حقوق بشر در کشورهای دور است.

سفر رییس جمهور نشان داد صبر سعودی‌ها نتیجه داده است. بایدن، به تعبیری جلوی ولیعهد زانو خم کرد. اگر بایدن در ازای آن امتیازاتی در زمینه انرژی بگیرد و مانع دیگری بر سر راه توافق با ایران برداشته شود، این هزینه برای بایدن ارزشش را دارد.

اما کشوری که تعیین می کند سفر بایدن با موفقیت یا شکست تمام شود، در برنامه رئیس جمهور حضور ندارد، آن، ایران است. تهران قلمی را در دست دارد که ایران با آن یک توافقنامه هسته‌ای را امضا کرده و راه را برای لغو تحریم‌ها علیه کشورش هموار می کند. اگر ایران نزدیک شدن به غرب را امضا کند و سیگنال دهد، ترکیب قدرت منطقه تغییر کرده و ایران از توسعه اقتصادی و مقبولیت بین المللی که در حال حاضر فاقد آن است، بهره مند خواهد شد. و اگر بر موضع کنونی خود پافشاری کند، تنش ها و همراه آن، قیمت نفت بالا رفته و ایران جایگاه خود را در بلوک ضد آمریکایی با چین و روسیه مستحکم می کند.

پوتین ظاهرا نگران این است که ایران چه کاری ممکن است انجام دهد. سفر آتی رئیس جمهور روسیه به تهران را می توان به عنوان تلاشی برای جلوگیری از توافقی که منجر به کاهش قیمت انرژی می شود و به گفته دولت بایدن، دریافت کمک نظامی از ایرانی ها در قالب پهپادهای تهاجمی دانست. همان سلاحی که اوکراین با موفقیت در برابر ارتش روسیه به کار گرفته است.

در این روند، ایران از جایگاه نادر داوری بین قدرت‌های جهانی برخوردار است. در هفته های آینده، مشخص خواهد شد که آیا تهران قصد دارد به توافق دست یابد یا خیر - و خواهیم فهمید که آیا بایدن در سفر خود موفق بوده است یا اینکه دوباره بازنده خواهد شد، همانطور که در نظرسنجی های عمومی در کشورش بازنده شده است.