راه‌اندازی سفارتخانه تجاری ایران در مسکو
کارگاه آموزش تجارت با روسیه ویژه تجار و بازرگانان به همت سازمان توسعه تجارت برگزار شد. در این کارگاه علیرضا پیمان پاک، معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت، جلالی سفیر ایران در روسیه، رحمت الله خرمالی، مدیرکل دفتر آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت، موسالنکو، رئیس شورای مراکز تجاری روسیه، سرگی میلوشکین، مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی لوتوس آستاراخان روسیه، رستم ژیگانشین، رایزن بازرگانی روسیه در ایران، داوود تفتی، مدیرعامل کشتیرانی دریای خزر، حسین کاخکی، مدیرکل همکاری‌های بین‌الملل گمرک جمهوری اسلامی ایران، قاسم رضائیان معاون بهداشت سازمان دامپزشکی ایران، میرهادی سیدی، مشاور امور بین‌الملل رئیس سازمان توسعه تجارت و خسرو حسن بیگف، نماینده مرکز توسعه صادرات روسیه در تهران به ایراد سخنرانی پرداختند.
در ابتدای این کارگاه، رییس سازمان توسعه تجارت با اشاره به آمار ۵ ساله صادرات و واردات روسیه گفت: ۸۰ میلیارد دلار از مجموع واردات روسیه از کشورهای اروپایی و سایر کشورهایی انجام می‌شد که بعد از جنگ اوکراین به تحریم روسیه پرداختند.
وی ادامه داد: همین موضوع نشان دهنده یک بازار بزرگ در روسیه است که تجار ما می‌توانند هرچقدر توان دارند، در این بازار سهیم شوند اما متاسفانه تاکنون از حجم کلی ۲۳۲ میلیارد دلار واردات این کشور سهم ایران تنها ۵۸۰ میلیون دلار بوده است.
پیمان پاک با اشاره به برگزاری نشست‌های متعدد با هیأت‌های اقتصادی و تجاری روس در ایران و روسیه گفت: سازمان توسعه تجارت چند فاکتور مهم را برای توسعه تجارت با روسیه در دستور کار قرار داده است. توسعه بازار مهمترین فاکتور در این میان است. به این معنا که ساز و کارهایی را ایجاد کنیم که تجار ایرانی و روسی بر مبنای آن ارتباط درستی با یکدیگر برقرار کنند.
وی ادامه داد: مسئله اصلی این است که ویژگی‌ها و فرصت‌های اصلی بازار روسیه مشخص شود. ضمن اینکه توزیع کنندگان اصلی بازار روسیه با تجار ایرانی آشنا شوند. در سال‌های گذشته شاهد بودیم که توزیع کالاهای ایرانی در روسیه توسط کشورهای ثالث انجام می‌شد.
بازار روسیه متفاوت از بازارهای سنتی
رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به اینکه باید تفاوت بازار روسیه را با بازارهای سنتی ایران مانند عراق مشخص کنیم، گفت: بازار روسیه متفاوت است و این در حالی است که ورود بدون شناخت نیروی دافعه خواهد شد. ممکن است این موضوع سبب شود که تجار تصور کنند نمی‌توان در بازار روسیه موفق شد اما این موضوع غلط است. ما تلاش کردیم تا با اعزام هیئت‌های تجاری به روسیه و برعکس نیازهای کالایی روسیه را به درستی شناسایی کنیم.
وی تاکید کرد: این موضوع محدود به مسکو نبوده و تلاش شده تا از جمهوری‌های مختلف روسیه در آن شرکت کنند. تا امروز بیش از ۲۴ هیئت رفت و آمد داشته‌اند. در حال حاضر باید از ظرفیت‌های اتحادیه‌ها و اتاق‌های بازرگانی استفاده کنیم. گرچه ایراداتی به عملکردها وارد است اما در حال حاضر انتظار داریم که نهادهایی مانند اتاق بازرگانی یا اتاق تعاون وظیفه ساماندهی تجار بخش خصوصی را به عهده داشته باشند.
به گفته پیمان پاک، با ایجاد سامانه‌های مشخص و همکاری طرف مقابل ارتباط خوبی بین تجار دو کشور برقرار می‌شود ضمن اینکه شیوه اعزام هیئت‌ها و مجموعه‌های مختلف نیز در اطلاعیه‌های سازمان توسعه تجارت وجود دارد و از سوی اتاق‌ها نیز اطلاع‌رسانی می‌شود.
وی فاکتور دوم را حضور در نمایشگاه‌های روسیه عنوان کرد و افزود: در شهریورماه امسال یک نمایشگاه تخصصی از توانمندی‌های ایران در روسیه برگزار خواهد شد. همچنین نمایشگاه‌های تخصصی دیگری نظیر قطعات خودرو در حال برنامه‌ریزی است. برنامه ما این است که در تمامی نمایشگاه‌های تخصصی که در روسیه برگزار می‌شود پاویون تخصصی داشته باشیم.
رئیس سازمان توسعه تجارت، موضوع استفاده از پلتفرم‌ها را فاکتور سوم معرفی کرد و ادامه داد: اگر بخواهیم یک پلتفرم ایرانی را در روسیه گسترش دهیم به سرمایه گزاری زیادی نیاز خواهد بود. ما تلاش کردیم تا با آماده کردن قراردادهایی، ارتباط بین پلتفرم‌های ایرانی و روسیه را برقرار و شرایط را برای همکاری دو طرف فراهم کنیم. به این ترتیب برخی فرآیندها نظیر ایجاد سفارش و ارسال آنها تسهیل خواهد شد.
راه‌اندازی سفارتخانه تجاری ایران در مسکو
وی فاکتور نهایی را توسعه ارتباطات تجاری عنوان کرد و یادآور شد: مرکز گسترش تجارت روسیه در ایران فعال شده است. همچنین مجوز ایجاد مرکز تجارت ایران در روسیه نیز صادر شده و اتاق تعاون متولی آن است. این مجموعه قرار است در حوزه کمک به انتقال ارز، خدمات بیمه‌ای و حقوقی، تبادلات مالی، برقراری ارتباط تجار و تمام اقدامات مورد نیاز تجار برای صادرات و واردات کالا به تجار ایرانی کمک کند. در حقیقت این مجموعه به عنوان سفارت تجاری جمهوری اسلامی ایران در روسیه فعال خواهد شد.
پیمان پاک ادامه داد: پس از ارتباط تجار و برقراری قراردادها دولت باید برخی اقدامات مانند تسهیل انتقال ارز، مسایل گمرکی، حمل و نقل و لجستیک را تسهیل کند. تجاری که علاقه مند به ورود به بازار روسیه هستند باید بدانند که دولت با برنامه وارد شده و قصد حمایت از تجار را دارد.
وی افزود: یکی از موضوعات اصلی بحث لجستیک است. کشتیرانی خزر اقدامات بسیار خوبی انجام داده است و تحولات خوبی رخ داده است. مسیرهای جدید نیز انجام شده است. بحث لایروبی گمرک آستارا نیز مطرح است. سفارش لازم برای خرید کشتی رورو انجام شده است. در حوزه بانکی نیز اقدامات بسیار خوبی با همکاری میربیزنس بانک روسیه انجام شده و هزینه نقل و انتقال ارز به شدت کاهش یافته است. منابعی نیز برای اعتبار خریدار به میربیزنس بانک منتقل خواهد شد. علاوه بر اعتبار، صندوق تضمین صادرات نیز فعال است و به تجار خدمات رسانی خواهد کرد.
استفاده از رمز ارز در تجارت با روسیه
رئیس سازمان توسعه تجارت افزود: در بحث صندوق ضمانت صادرات قراردادی با صندوق روسی آماده شده و به زودی نهایی می‌شود تا در نهایت دو طرف بتوانند اعتبارسنجی لازم را انجام دهند و بیمه نامه‌های صادراتی را صادر کنند. به صورت همزمان در حال پیگیری شبه ال سی هستیم اما تا زمانی که بتوانیم فرایند مربوط به آن را آماده کنیم می‌توانیم از بیمه نامه‌های این چنینی استفاده کنیم.
پیمان پاک در خصوص استفاده از رمز ارزها برای تسهیل تجارت دو کشور گفت: در استفاده از رمز ارزها نیز با طرف روسی به توافقات خوبی رسیدیم تا بتوانیم هم با تحریم‌ها مقابله کنیم و هم اینکه اعتماد لازم در معاملات داشته باشیم. در حال حاضر در خصوص ۷۰۰ قلم کالا تجارت ترجیحی داریم که برای یک سال تمدید شده است. این امکان نیز وجود دارد که ۸۰ درصد کالاهای مبادله‌ای بین دو کشور تحت عنوان تجارت آزاد تعرفه‌هایشان صفر شود
علاقه‌مندی روس‌ها به صادرات محصولات فناور محور ایرانی به روسیه
در ادامه خسرو حسن‌بیگوف، نماینده مرکز صادرات روسیه در تهران با اشاره به اینکه در حال حاضر دیدارهای ما به طرف‌های ایرانی یک ساختار منظم پیدا کرده است، گفت: اولویت کاری ما در توسعه صادرات روسیه توسعه روابط با ایران و برقراری روابط برابر بین تجار ایرانی و روسی است. در زمان حاضر بسترهای مناسبی برای توسعه صادرات روسیه در حوزه محصولات غذایی، روغن‌های خوراکی، غلات، تجهیزات مربوط به حوزه انرژی، سیستم‌های کشاورزی و موارد دیگر فراهم شده است.
وی ادامه داد: شرکت‌های روسی آمادگی لازم را دارند تا پیشنهادهای خود را با قیمت‌های رقابت پذیر ارائه کنند. همچنین در حوزه هوشمندسازی شهرها و ساختمان سازی و مصالح امکان همکاری وجود دارد. در خصوص تامین امنیت سایبری نیز علاقه مند به همکاری هستیم. شرایط امروز جهانی به ما یادآور می‌شود که باید همکاری‌های خود را در این زمینه افزایش دهیم. تلاش کردیم تا توانمندی‌های طرف ایرانی را در نظر بگیریم.
نماینده مرکز صادرات روسیه در ایران تاکید کرد: در زمینه محصولات فناور محور نیز اعلام می‌کنیم که پذیرای محصولات ایرانی هستیم و آمادگی خود را نیز برای صادرات محصولات مورد نیاز ایران اعلام می‌کنیم. به زودی مرکز توسعه صادرات روسیه در ایران بازگشایی خواهد شد.
وی افزود: امیدوار هستیم یا این اتفاق میزان تبادلات تجاری با ایران افزایش پیدا کند. امیدوار هستیم اقدامات انجام شده به رشد فعالیت شرکت‌های روسی و ایرانی سرعت ببخشد. در اواسط ماه سپتامبر قصد داریم تا یک هیئت تجاری را به ایران بیاوریم و خوشحال خواهیم شد تا شرکت‌های توانمند ایرانی نیز مشارکت داشته باشند.
حسن بیگف یادآور شد: تا پایان سال میلادی قصد داریم تا ۱۴ هیئت تجاری را به ایران بیاوریم که این موضوع با محوریت گسترش واردات (صادرات به روسیه) خواهد بود. به زودی میزبان یک هیئت ایرانی در روسیه هستیم که حوزه فعالیت آنها شهرهای هوشمند و محصولات چوبی و جنگلی است. جلسات متعددی در خصوص ساختار و شرایط ورودی شرکت‌های ایرانی به روسیه برگزار شده است. برگزاری چنین نشست‌هایی می‌تواند به استفاده حداکثری از ظرفیت‌های دو طرف کمک کند. کشورهای ما پتانسیل بالایی برای ارتقا سطح تجاری دارند.
امنیت خاطر تجار با امضای توافقنامه تجارت آزاد با اوراسیا
در ادامه این کارگاه سیدی، مشاور امور بین الملل سازمان توسعه تجارت نیز با تاکید بر این نکته که با پیوستن به موافقتنامه‌های تجارت آزاد سرعت پیشرفت اقتصاد بیشتر می‌شود گفت: حدود ۲.۵ سال مذاکره برای توافقنامه تجارت ترجیحی با اوراسیا داشتیم که سرانجام حدود ۳ سال پیش به نتیجه رسید و تعرفه ۸۰ درصد کالا کاهش یافت.
وی افزود: در ادامه مذاکره برای توافقنامه تجارت آزاد با اوراسیا ادامه یافت که اکنون مراحل پایانی خود را سپری می‌کند. فهرست ۲۰ درصد کالاهایی که مشمول تجارت آزاد نمی‌شوند آماده شده و در اختیار طرفین قرار گرفته است.
سیدی تجارت آزاد را فرصت مناسبی برای تجار خواند و گفت: بعد از امضای این موافقتنامه دیگر دولت‌ها نمی‌توانند نسبت به کالاهایی که تعرفه آنها صفر شده، قوانین جدید صادرات و واردات وضع کنند.
روسیه خواهان مواد آرایشی – بهداشتی، دارویی و مصالح ساختمانی
سپس نوبت به رستم ژیگانشین، رایزن تجاری روسیه در تهران رسید تا در سخنان به قراردادهای منعقد شده میان ایران و روسیه، تعاملات بانکی، توافقنامه‌های منعقد در حوزه حمل و نقل و لجستیک اشاره کند.
وی از ورود اولین قرار باری از طریق بال شرقی کریدور شمال-جنوب به ایران خبر داد و گفت: در حال فعال سازی بخش دیگری از کریدور و در مسیر جنوب به شمال نیز برای فعال سازی راه آهن رشت – آستارا در حال برنامه‌ریزی هستیم.
ژیگانشین همچنین به علاقه شرکت‌های روسی به تجارت با ایران اشاره کرد و افزود: از طرف ایرانی درخواست کردیم تا شرکت‌ها و تولیدکنندگان معتبر خود را به ما معرفی کند. بازار روسیه پذیرای انواع محصولات از جمله مواد آرایشی – بهداشتی، دارویی و مصالح ساختمانی است.
وی تاکید کرد: فهرست اقلام مورد نیاز ما در اختیار سازمان توسعه تجارت قرار گرفته است.
لزوم حضور اتحادیه‌ها در بازار روسیه
در پایان جلالی سفیر ایران در روسیه نیز با اشاره بازدیدهای خود از گمرکات و بنادر ایران و روسیه و مسیر کریدور شمال-جنوب گفت: در گمرک آذربایجان مشکل ظرفیت عبور تریلر، در مسیرهای جاده‌ای، مشکلات زیرساختی جاده‌های داغستان، در حوزه ریلی ضعف راه آهن رشت – آستارا و در حوزه بنادر نیز عدم لایروبی رود ولگا موجب شده تا تبادلات تجاری ما با روسیه دچار مشکل شود.
وی دلیل این مشکلات را وجود نداشتن اراده‌ای برای توسعه صادرات در سال‌های گذشته عنوان کرد و افزود: اکنون روابط دو کشور به گسترش روابط تجاری گره خورده است. اما متاسفانه شناخت خوبی از بازارهای روسیه نداریم.
سفیر ایران در روسیه تاکید کرد: روش‌ها علاقه زیادی به خرید مصالح ساختمانی از ایران دارند ضمن اینکه واردات آبزیان روسیه در سال ۵ میلیارد دلار است و این کشور به ماهی و میگو احتیاج دارند. همچنین صنعت چرم و کیف و کفش و لباس نیز بازار بسیار مناسبی در روسیه دارد.
وی در ادامه به حل شدن مشکلات تبادلات ارزی ریال و روبل اشاره کرد و گفت: روبل در نمایشگر بانک مرکزی به نمایش درآمد و در مباحث گمرکی نیز در حال امضای توافقنامه سه جانبه با مشارکت آذربایجان هستیم.
جلالی با اشاره به این موضوع که بازار منتظر تجار نمی‌ماند گفت: اکنون فرصت مناسبی است که با شناخت وارد بازار روسیه شویم، و این ورود باید به صورت حضور اتحادیه‌های باشد چرا که رقابت و خود درگیری تجار می‌تواند به ضرر آنها تمام شود، بازار روسیه آنقدر بزرگ است که فرصت برای همه تجار مهیا است.
