کشف احتمالی شهر گمشده «اشکانیان» در کوه‌های زاگرس
قلعه کوهستانی رابانا-مرقولی (Rabana-Merquly) که در دامنه‌ی کوه پیره مگرون در کوه‌های زاگرس واقع شده دارای استحکاماتی به طول نزدیک به ۴ کیلومتراست و زمانی بخشی از امپراتوری اشکانیان یا پارت‌ها بوده. این امپراتوری در حد فاصل سال‌های ۲۴۷ تا ۲۲۴ پیش از میلاد کنترل بخش‌های بزرگی از آسیا از جمله ایران و عراق را در دست داشت.
بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۲ محققان با عکاسی از طریق پهباد مجموعه‌ای از کاوش‌های باستانشناسی در این سایت انجام دادند. آن‌ها دو نقش برجسته را در دو دروازه ورودی این منطقه پیدا کرده‌اند که ظاهرا یک حکمران آدیابن، از توابع امپراتوری اشکانیان را نشان می‌دهد که احتمالا برای نمایش یک پیام سیاسی در آن دوران طراحی شده بوده است. تا پیش از این، تنها مدرک از وجود شهر گمشده ناتونیا در چند سکه از قرن نخست قبل از میلاد خلاصه می‌شد.
بر اساس تحقیقات انجام شده توسط مایکل براون، محقق موسسه باستان شناسی دانشگاه هایدلبرگ آلمان، حاکمان آدیابن به امپراتوری اشکانی خراج پرداخت می‌کردند. بر اساس لباس‌ها و به‌ویژه کلاه‌شان، تصور می‌شود که این قلعه توسط حاکم آدیابن در نزدیکی مرز شرقی این پادشاهی ساخته شده است. این دو نقش برجسته نمونه‌های نادری از بنا‌های تاریخی حاکمان دوره اشکانی در اندازه واقعی هستند و به ما امکان می‌دهد که بتوانیم قلعه را با افرادی که آن را ساخته‌اند پیوند دهیم.
آقای بروان در ادامه می‌گوید: «قلعه رابانا-مرقولی تا حد زیادی بزرگترین و چشمگیرترین سایت دوره اشکانیان در این منطقه است و تنها مکانی است که نماد‌های سلطنتی در خود جای داده، بنابراین بهترین گزینه برای اینکه ناتونیا باشد، محسوب می‌شود. استحکامات این شهر زمین‌های قابل دفاع را در بر می‌گیرد و می‌تواند به عنوان دنباله‌ای بر مراتع مرتفع پیرامونش در نظر گرفته شود. اگر با ارباب حلقه‌ها آشنا باشید، این قلعه تقریبا شبیه «هلمز دیپ» است.»
آقای براون می‌گوید که قلعه باستانی رابنا-مرقولی در زمان حکومت اشکانیان به احتمال زیاد نقش مهمی در روابط کشور با روم، هند و چین داشته و به احتمال زیاد این قلعه در مدیریت روابط از طریق تجارت و دیپلماسی و همچنین از طریق نیروی نظامی نقش مهمی ایفا کرده است. با این حال، به نظر می‌رسد که اشکانیان این قلعه را خیلی زود پس از ساخت آن رها کرده اند؛ بنابراین حدس زده می‌شود که امپراتوری پارت‌ها حداکثر۱۰۰ سال از این شهر استفاده کرده باشد.
اگرچه هنوز هیچ چیز قطعی نیست، اما این تحقیق به ما این امکان را می‌دهد تا در مورد تاریخ امپراتوری اشکانی بیشتر بدانیم که به زعم محققان، علی‌رغم «اهمیت آشکار آن به عنوان یک قدرت بزرگ در خاور نزدیک در آن زمان» هنوز ناشناخته باقی مانده است.
