عوامل مؤثر بر قیمت گیلسونایت در ایران
قیمت گیلسونایت در ایران تحت تأثیر فاکتور‌ها و پارامتر‌های متعددی است و صادرات این ماده معدنی در سال‌های اخیر رونق بسیار خوبی داشته است. کشور ایران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گیلسونایت در جهان شناخته می‌شود و قیر طبیعی آن از خالص‌ترین قیر‌های جهان است. در ادامه این مطلب به بررسی عوامل مؤثر بر قیمت گیلسونایت و قیمت قیر معدنی در ایران و شرایط صادرات آن پرداخته خواهد شد.
گیلسونایت (Gilsonite) به عنوان یکی از هیدروکربن‌های طبیعی با منشأ نفتی شناخته می‌شود که امروزه کاربرد‌های متعددی در صنایع مختلف دارد و بسیار مورد توجه قرار گرفته است. گیلسونایت یا همان قیر طبیعی (Natural Bitumen) سازگاری بسیار بالایی با محصولات نفتی دارد و همین امر موجب شده است که از آن به عنوان اصلاح‌کننده قیر و مخلوط آسفالت برای تولید آسفالت طبیعی استفاده شود.
گیلسونایت چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
همان‌طور که گفته شد گیلسونایت در اصل به قیر طبیعی گفته می‌شود و از دل طبیعت به دست می‌آید و در مقایسه با قیر‌های پالایشگاهی ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و مشخصات منحصربه‌فرد و مزایای متعددی دارد. این ماده سیاه‌رنگ، شکننده و درخشان با نام‌های مختلفی از جمله قیر معدنی، قیر طبیعی، آسفالت طبیعی، آسفالت سخت، آسفالت معدنی، زاگرونایت و Uintaite نیز شناخته می‌شود. ساختار گیلسونایت شامل ترکیبات مختلف آروماتیکی مانند پیرول، پیریدین، فوران و پلی‌فنولیک بوده از ترکیبات آلیفاتیکی و گروه‌های آمیدی نیز برخوردار است.
از مهم‌ترین ویژگی‌های Gilsonite می‌توان به مواردی همچون درجه بالای آب‌گریزی، درخشندگی بالا، شکنندگی بالا و تبدیل راحت به پودر گیلسونایت، دمای ذوب پایین در دامنه ۱۶۰ تا ۲۲۰ درجه سانتی‌گراد، میزان بالای آسفالتین و نیتروژن، حل شوندگی بالا در حلال‌های آلی، خلوص بالا و سازگاری عالی با مواد نفتی، غیر سمی بودن و مقاومت مناسب در برابر اسید و باز، شباهت بالا به مواد معدنی شیشه‌ای و ... اشاره کرد.
مهم‌ترین عوامل مؤثر بر قیمت گیلسونایت
Gilsonite اولین بار در دهه ۱۸۶۰ کشف شد و از زمانی که در سال ۱۸۸۸ استخراج آن توسط شرکت ساموئل H. Gilson انجام شد تاکنون همواره یکی از پرکاربردترین مواد معدنی و طبیعی بوده است. از جمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین پارامتر‌ها و عوامل مؤثر بر قیمت گیلسونایت در ایران می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
کیفیت قیر طبیعی
می‌توان گفت مهم‌ترین و اصلی‌ترین پارامتری که در تعیین قیمت قیر طبیعی یا گیلسونایت مؤثر است کیفیت آن است. به صورت کلی کیفیت گیلسونایت بر اساس فاکتور‌هایی مانند درصد خاکستر، درصد رطوبت، میزان مواد فرار، درصد کربن، میزان حلالیت در CS۲، وزن مخصوص، درصد مواد مختلفی همچون نیتروژن، اکسیژن، سولفور و ... تعیین می‌شود. میزان کیفیت گیلسونایت در هر کدام از معادن مختلف می‌تواند متفاوت باشد. بهترین نوع گیلسونایت دارای کمتر از ۱۵ درصد خاکستر است و ایران از جمله کشور‌هایی است که دارای گیلسونایت و قیر طبیعی با بالاترین درجه کیفیت است.
شکل و اندازه
از دیگر فاکتور‌هایی که می‌توانند بر قیمت گیلسونایت در ایران تأثیر داشته باشند می‌توان به اندازه آن اشاره کرد. ممکن است بعضی از صنایع از گیلسونایت کامل استفاده کنند در حالی که تعدادی از صنایع تقاضای پودر گیلسونایت را دارند و تعدادی نیز گیلسونایت را به صورت گرانول می‌خواهند. هر کدام از این موارد دارای قیمت‌های متفاوتی هستند.
میزان تقاضا
یکی دیگر از مهم‌ترین فاکتور‌ها برای تعیین قیمت گیلسونایت میزان تقاضا برای آن است. به صورت کلی هر محصولی با افزایش تقاضا با افزایش قیمت همراه بوده و درصورتی‌که تقاضا برای آن کاهش پیدا کند قیمت نیز روند نزولی پیدا خواهد کرد. معمولاً زمانی که معادن بزرگ اقدام به حفاری و لایه‌برداری می‌کنند تقاضا برای گیلسونایت نیز افزایش یافته و به تناسب آن قیمت قیر معدنی یا بیتومن در ایران نیز افزایش می‌یابد.
منطقه و معدن گیلسونایت
امروزه کشور‌های بسیار زیادی وجود دارند که از منابع زیرزمینی خود مانند گیلسونایت استفاده می‌کنند. قیمت این ماده در هر کشور متفاوت است و هر کشور ممکن است قیمت مشخصی با توجه به فاکتور‌های مختلف بر روی گیلسونایت خود تقاضا کند. آمریکا، کانادا، ایران، کره جنوبی و ... از جمله کشور‌هایی هستند که منابع متعددی از قیر طبیعی را در اختیار دارند و هر کدام از آن‌ها قیر خود را با قیمت‌های مختلفی به بازار‌های جهانی عرضه می‌کنند.
زمان دریافت و تحویل
همان‌طور که گفته شد میزان تقاضا می‌تواند در قیمت گیلسونایت در ایران تأثیر زیادی داشته باشد. زمانی که تقاضا برای این محصول زیاد باشد ممکن است که زمان تحویل و دریافت آن برای مشتریان دچار تغییر شود. زمانی که تقاضا بالا باشد فعالیت کارخانه‌ها و معادن افزایش می‌یابد و قیمت نیز به تناسب کمتر می‌شود.
نحوه بسته‌بندی
نحوه بسته‌بندی قیر نیز می‌تواند فاکتوری مهم در تعیین قیمت گیلسونایت در ایران باشد. چنانچه مشتریان خواهان بسته‌بندی قیر در بسته‌های مخصوص ۲۵ کیلوگرمی باشند باید هزینه‌های بیشتری پرداخت کنند در حالی که استفاده از جامبوبگ می‌تواند در کاهش هزینه‌ها مؤثر باشد.
صادرات گیلسونایت ایران
ایران از ثروتمندترین کشور‌های جهان در حوزه معادن زیرزمینی و مواد معدنی است و تعداد معادن گیلسونایت مختلفی نیز دارد که معمولاً در استان‌های غربی کشور مانند کرمانشاه، ایلام و خوزستان واقع شده‌اند. گیلسونایت ایران از باکیفیت‌ترین گیلسونایت‌های جهان است و مشتریان متعددی دارد. هرساله حجم بسیار زیادی از این ماده معدنی به کشور‌هایی همچون ترکیه، گرجستان، عراق، افغانستان، امارات و ... صادر می‌شود.
کاربرد‌های گیلسونایت
قیر معدنی یا گیلسونایت بیش از ۱۵۰ کاربرد صنعتی مختلف دارد و با توجه به ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی که دارد می‌تواند استفاده‌های زیادی داشته باشد. از جمله مهم‌ترین کاربرد‌های قیر معدنی و پودر گیلسونایت می‌توان به تولید ایزوگام، استفاده در صنعت راه‌سازی و آسفالت سازی، استفاده در صنایع حفاری، فولاد و ذوب‌آهن، ریخته‌گری، استفاده در صنعت چاپ و جوهر، استفاده در صنایع ساختمان‌سازی، رنگ و رزین، پزشکی و محصولات شیمیایی اشاره کرد.
خرید گیلسونایت از قیر غرب نیکان
گیلسونایت به عنوان یکی از کاربردی‌ترین مواد معدنی شناخته می‌شود که بیش از ۱۵۰ کاربرد مختلف در صنایع متعدد دارد. قیمت گیلسونایت در ایران می‌تواند تحت تأثیر فاکتور‌ها و پارامتر‌های مختلفی همچون کیفیت، میزان تقاضا، زمان استخراج، نحوه بسته‌بندی، شکل و اندازه قیر، منطقه و معادن گیلسونایت و ... باشد. گیلسونایت ایران از بهترین و باکیفیت‌ترین گیلسونایت‌های موجود در بازار‌های جهانی است و مشتریان بالقوه و بالفعل زیادی دارد.
