انتقادات از برخورد خشن در امر به معروف؛ این افراد خودشان سنبل منکر‌ها هستند
سروش محلاتی از برخورد خشن در امر به معروف انتقاد کرد. این استاد دروس خارج حوزه علمیه در اولین جلسه سخنرانی خود با عنوان «جامعه منکر زده» تصریح کرد: جامعه منکر زده مانند شهر سیل زده و مردم طاعون زده است. راه حل زدودن این منکرات این است که در جامعه آمران به معروف و ناهیان از منکر داشته باشیم تا آفت زدایی کنند.
وی افزود:، اما اگر خود آمران به معروف و ناهیان از منکر مبتلا به منکرات باشند چه باید کرد؟ امروز در جامعه خودمان با چنین مشکلی روبرو هستیم. فرض کنید کسانی که متولیان بهداشت هستند خودشان بیمار باشند و کسانی که مسئول امنیت هستند، خودشان عامل بی امنیتی باشند. در شرایطی هستیم که چه بسیار کسانی که باید جامعه را به سوی معروف تشویق و از منکر باز دارند، خودشان سنبل انسان‌هایی هستند که به منکر‌ها عمل می‌کنند. چه بسیار امر به معروف‌های آن‌ها نیز مصداقی از منکر است. آن‌ها به ظاهر ادعای امر به معروف دارند، اما کار آن‌ها امر به منکر است. مدعی نهی از منکر هستند، اما عمل آن‌ها غیر از منکر چیزی نیست. آنچه را ادعا می‌کنند مطابق با موازین اخلاقی نیست.
این استاد دروس خارج حوزه علمیه گفت: آیت الله العظمی صافی گلپایگانی فتوایی در باب امر به معروف دارند. ایشان کاملا از نظر فقهی وابسته به جریان سنتی فقه است و از سویی نسبت به منکرات در جامعه حساسیت داشت و خود اهل امر به معروف و نهی از منکر بود. از ایشان درباره حدود امر به معروف و نهی از منکر می‌پرسند؛ پاسخ می‌دهند که ظرافت‌هایی را باید در امر به معروف و نهی از منکر ملاحظه نمود، تا طوری ادا شود که موثر و جالب و مقبول ذوق‌های سلیم باشد.
سروش محلاتی گفت:، اما آیا اقدام بسیاری از آن‌هایی که امروز مدعی مبارزه با منکرات هستند، مانند آن‌ها که می‌گویند با بدحجابی مبارزه می‌کنیم، جالب و مقبول ذوق‌های سلیم است؟ این مرجع تقلید میگوید نهی از منکر نباید منجر به تنفر دیگران از دین شود. آیا آنچه در جامعه ما جاری است مردم را از دین متنفر می‌کند یا بالعکس؟ ایشان میگوید در نهی از منکر نباید دین خشن معرفی شود. اما این فیلم‌هایی که امروزه منتشر می‌شود اینگونه است؟ این مرجع میگوید در نهی از منکر نباید ناهی مورد بغض مردم قرار گیرد. باید درجات احکام را بشناسند و عکس العمل در برابر همه معاصی نباید در یک حد باشد. در ادامه می‌گویند مهمتر از همه این است که افرادی که امر به معروف می‌کنند خودشان تربیت صحیح دینی داشته باشند.
وی افزود: این که شخص ناهی از چه شخصیتی برخوردار است و چه شیوه‌ای را انتخاب می‌کند همه در مساله امر به معروف و نهی از منکر هست. این نیز نگاه فقه سنتی است که اگر بنا باشد بر اساس موازین فقهی و فتوای فقهاء عمل شود، نباید با صحنه‌های ضد اسلامی و زشت روبرو باشیم.
این استاد حوزه تصریح کرد: این مطالب را در رساله فق‌هایی داریم که نه مقهور حکومت بودند و نه مدیون حکومت. آنچه را از اسلام می‌فهمیدند در رساله می‌نوشتند و به ترویج معروف اهتمام داشتند. آن‌ها بر اساس تدینی که داشتند این موازین را استخراج کردند. اما گویی ما در جامعه منکر زده زندگی می‌کنیم، نه به خاطر وجود منکر در جامعه بلکه به خاطر اینکه علاوه بر وجود منکر در جامعه، چه بسیار کسانی مدعی امر به معروف و نهی از منکر هستند که خود گرفتار منکر هستند و گمان می‌کنند که با نهی از منکر خود می‌خواهند جلو منکر را بگیرند درحالی که منکری بر منکرات می‌افزایند. امام حسین (ع) به ما آموخت که چگونه باید نهی از منکر کرد و نهی از منکر چه ضوابطی دارد.
