پس از سفر «نانسی پلوسی»، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان و مانورهای نظامی گستردهای که چین در پاسخ به این سفر در اطراف جزیره به راه انداخت، توجهات به ارتش آزادیبخش خلق چین منعطف شد و برخی به دنبال اطلاع از میزان توانایی و تجهیزات آن برآمدند.
وزارت دفاع تایوان نیز اعلام کرده است که ارتش چین در رزمایش نظامی خود در حال شبیهسازی حمله به این جزیره است.
ارتش آزادیبخش خلق چین در سالهای اخیر شاهد تغییرات اساسی و اضافه شدن تجهیزات و سیستمهای پیشرفته و منحصر به فرد بوده است که آخرین آنها به آب انداختن یک ناو هواپیمابر عظیم و کاملاً جدید بود که پکن از طریق آن قصد دارد نیروهای مسلح خود را تقویت کند؛ بنابراین میتوان گفت که چین با سرعتی سریع، قوای نظامی خود را پویاتر کرده و توسعه میدهد تا برای گسترش نفوذ نظامی خود به عنوان یک قدرت بین المللی مسلط آماده شود.
در میان این تقویتها و مانورهای بزرگ نظامی، که در آن چین تسلیحات و نیروهای مدرن و پیشرفته خود را به نمایش میگذارد، بسیاری از تحلیلگران و ناظران غربی اکنون میبینند که تغییر عمیقی در موازنه جهانی قدرت نظامی در بخش شرقی جهان در حال انجام است.
پیشینه تاریخی
ارتش آزادیبخش خلق چین ریشه در قیام کمونیستی «نانچانگها» علیه ملیگرایان در سال ۱۹۲۷ دارد. این ارتش که در ابتدا ارتش سرخ نام داشت، تحت رهبری «مائو تسه تونگ» و «ژو دی» از ۵۰۰۰ سرباز در سال ۱۹۲۹ به ۲۰۰۰۰۰ سرباز در سال ۱۹۳۳ افزایش یافته است.
پس از قتل عام کمونیستها توسط «چیانگ کای شک»، که تنها بخش کوچکی از این نیرو پس از عقب نشینی ملیگراها جان سالم به در برد، ارتش سرخ قدرت خود را بازسازی کرد و بعداً بخش بزرگی از آن در کنار ناسیونالیستها با قوای ژاپنی در شمال چین جنگید.
پس از پایان جنگ جهانی دوم، ارتش سرخ کمونیست که به ارتش آزادیبخش خلق تغییر نام داد، ملیگراها را شکست داد و امکان تشکیل جمهوری خلق چین را در سال ۱۹۴۹ فراهم کرد.
قانون جمهوری خلق چین به صراحت میگوید که رهبری حزب کمونیست چین از طریق کمیسیون نظامی مرکزی به ریاست رئیس جمهور این کشور «شی جین پینگ»، نیروهای مسلح چین را رهبری میکند. این بدان معناست که ارتش موظف است طبق دکترین «حزب سلاح را رهبری میکند» به طور کامل تابع حزب باشد.
از این نظر، میتوان گفت که ارتش آزادیبخش خلق یک ارتش ملی از نوع سنتی دولت-ملت نیست، بلکه یک ارتش سیاسی یا شاخهای مسلح از خود حزب کمونیست چین است، زیرا وفاداری آن فقط به حزب است و نه به دولت یا هر قانون اساسی.
بزرگترین ارتش جهان
ارتش خلق چین به نوشته وبسایت Global Fire Power. با جمعیت دو میلیون و ۳۵ هزار سرباز و ارتش ذخیره ۵۱۰ هزار نفری، از نظر تعداد، بزرگترین ارتش جهان و از نظر قدرت سومین در جهان است.
بر اساس گزارشی که خبرگزاری رویترز در ماه مارس گذشته منتشر کرد، بودجه دفاعی چین برای سال جاری ۲۰۲۲ بالغ بر ۲۳۰ میلیارد دلار بود که نسبت به سال گذشته ۷.۱ درصد افزایش داشت و این دومین بودجه دفاعی بزرگ در جهان پس از ایالات متحده به شمار میرود.
پنج واحد اصلی
ارتش چین از پنج واحد اصلی تشکیل شده است:
نیروی زمینی: نیروی زمینی ارتش آزادیبخش خلق متشکل از ۹۷۵۰۰۰ سرباز تخمین زده میشود که تقریباً نیمی از کل نیروهاست. نیروی زمینی در مواقع بحران با ۵۱۰۰۰۰ نیروی ذخیره و نیروهای شبه نظامی تقویت میشود.
در سالهای اخیر، دو لشکر موتوریزه آبی-خاکی در ناحیه نظامی نانجینگ و گوانگژو ایجاد شده است. همچنین حداقل ۴۰ درصد از لشکرها و تیپها اکنون مکانیزه یا زرهی هستند که دو برابر قبل از سال ۲۰۱۵ است.
از سوی دیگر در ازای کاهش تعداد پرسنل نیروی زمینی در سالهای اخیر، بخش فناورانه، نیروهای عملیات ویژه، نیروی هوایی و یگانهای جنگ الکترونیک تقویت شده است.
نیروی دریایی: چینیها تقریبا در حوزه نیروی دریایی تا دههها سرمایهگذاری چندانی انجام ندادند و فقط از سال ۱۹۹۰ بود که رهبران حزب به تقویت این بخش علاقه نشان دادند و از آن زمان نیروی دریایی چین دستخوش نوسازی سریعی شده است، که طی آن نیروی دریایی ۳۰۰۰۰۰ نفری ارتش آزادیبخش خلق چین در سه ناوگان اصلی سازماندهی شده است: دفتر مرکزی ناوگان دریای شمال در چینگدائو، ناوگان دریای شرقی در نینگب و ناوگان دریای جنوب در ژانجیانگ مستقر است.
هر ناوگان متشکل از تعدادی کشتی سطحی، زیردریایی، نیروی هوایی نیروی دریایی، پدافند ساحلی و واحدهای دریایی است. امروزه نیروی دریایی چین از نظر تعداد قطعات مختلف با ۷۷۷ قطعه، از جمله دو ناو هواپیمابر و یک ناو جدید که قرار است به زودی عملیاتی شود، یک ناو هلیکوپتربر، ۷۹ زیردریایی، ۴۱ ناوشکن و علاوه بر بسیاری از شناورهای مهم دیگر، بزرگترین نیروی دریایی جهان است.
نیروی هوایی: تعداد سربازان نیروی هوایی ارتش آزادیبخش خلق ۳۹۵۰۰۰ نفر است که به پنج فرماندهی و ۲۴ لشکر تقسیم میشوند. بزرگترین واحد عملیاتی در نیروی هوایی، بخش هوایی است که شامل ۲ تا ۳ هنگ هوانوردی است که هر کدام شامل ۲۰ تا ۳۶ هواپیما میشود.
همچنین سه بخش هوابرد توسط ارتش آزادیبخش خلق و همچنین پروژههایی مانند J-XX و XXJ وجود دارد که اینها نامهایی است که از سوی آژانسهای اطلاعاتی غربی برای توصیف برنامههای جمهوری خلق چین برای توسعه یک یا چند هواپیمای جنگی نسل پنجم استفاده میشود. نیروی هوایی با ۳۲۸۵ فروند هواپیما در رتبه سوم جهان قرار دارد که ۱۲۰۰ فروند آن جنگنده است.
نیروی موشکی: این واحد برای ارتش آزادیبخش خلق راهبردی است و متشکل از حداقل ۱۲۰۰۰۰ پرسنل میباشد و به شش لشکر که هر یک به طور جداگانه عمل میکنند تقسیم میشود. وظیفه اصلی آن کنترل موشکهای استراتژیک متعارف و هستهای چین است که تعداد کل آنها بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ کلاهک هستهای تخمین زده میشود.
نیروی پشتیبانی استراتژیک: این واحد در پایان دسامبر ۲۰۱۵ به عنوان بخشی از موج اول اصلاحات ارتش آزادیبخش خلق چین، به عنوان جدیدترین شاخه تأسیس شد و تعداد اعضای آن ۱۷۵۰۰۰ نفر تخمین زده میشود.
این واحد زمانی که ۷ سال پیش تأسیس شد، پکن به طور رسمی جزئیات ماموریت آن را ارائه نکرد، اما یک مقام وزارت دفاع چین به روزنامه واشنگتن پست گفته است که این نیرو ترکیبی یکپارچه از همه نیروهای پشتیبانی رزمی فعلی است و علاوه بر هوافضا، الکترونیک و شاخههای اطلاعاتی، شامل نیروهای عملیاتی نیز میشود که مستقل از سایر شاخههای ارتش از فناوری بالایی مانند جنگ الکترونیک و فضایی استفاده میکنند.