قیمت خودرو در سرازیری برجام
«کاهش قیمت خودرو در بازار تابع متغیرهای فراوانی است که البته واردات، افزایش تولید و البته توافق برجام از جمله آنهاست. با این حال اما طی روزهای گذشته با توجه به اخبار مثبتی که از مذاکرات هسته‌ای به گوش رسیده است به نظر می‌رسد قیمت‌ها در بازار خودرو کاهشی شده است. به گفته رئیس اتحادیه نمایشگاهداران در بازار خودرو طی روزهای اخیر همچون روال دوماهه اخیر فروشنده در بازار بسیار است اما خریداری در بازار وجود ندارد. مشتری می‌داند که با صورت‌گرفتن توافق، اثر روانی خود را خواهد داشت و می‌توان به کاهش بیشتر قیمت‌ها امیدوار بود. بازار همچنان آرام است و طی دو-سه ماهه اخیر ثبات قیمتی خود را حفظ کرده است. با این همه اما برخی کارشناسان معتقدند متغیرهای اثرگذار در قیمت خودرو در بلندمدت وسیع تر از جو روانی ایجاد شده است.
فربد زاوه پیش از این گفته بود: «یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین مسائلی که می‌تواند قیمت خودرو در بازار را کنترل کند انضباط مالی دولت، انضباط سیستم بانکی و تغییرات سیاست خارجی است. اگر ما انضباط مالی نداشته باشیم هر قدر میزان تولید یا واردات هم بالا باشد باز هم شاهد افزایش قیمت‌ها خواهیم بود.»
زاوه افزوده بود: «به عنوان نمونه می‌توان به شرایط بازار در زمان آقای احمدی‌نژاد اشاره کرد. در آن زمان واردات آزاد بود، تولید افزایشی شد اما قیمت‌ها در بازار خودرو افزایشی بود. بنابراین الزاما افزایش عرضه در شرایط تورمی و هنگامی که دولت با کسری شدید بودجه مواجه است منجر به کنترل قیمت‌ها نمی‌شود و گاهی اوقات حتی برعکس هم عمل می‌کند. ما اگر به دنبال حل مشکل تورم هستیم، تورم با عرضه درست نمی‌شود.»
هر چند اظهار نظر زاوه مربوط به تولید و عرضه خودرو بود اما به نظر می‌رسد قیمت خودرو تابع شرایط کلان تورمی در اقتصاد است. با این حال افت قیمت در بین خودروهای داخلی همچنان کم هم نبوده است. سعید موتمن در این باره می‌گوید: « طی دو الی دو ماه و نیم گذشته، قیمت‌ها در بازار با ثبات همراه بوده است. طی چند روز اخیر نیز که صحبت‌هایی پیرامون مذاکرات برجامی مثبت بوده و اخبار مثبت از مذاکرات گزارش شده است، مشتری عقب‌نشینی کرده و منتظر است تا در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد. در این شرایط مشتریان خرید انجام نمی‌دهند.»
رئیس اتحادیه نمایشگاهداران و فروشندگان خودرو تهران خاطرنشان کرد: طی دو ماه و نیم اخیر قیمت اکثر محصولات ریزشی بوده است. به طور مثال محصولات سایپا در این مدت دو تا چهار میلیون کاهش یافته یا محصولات پرفروش ایران‌خودرو (سمند، ۲۰۶، پارس و ... ) علاوه بر این کاهش دو تا پنج میلیون تومانی دو ماه اخیر، از ابتدای هفته کاهش قیمت بیشتری داشته است. در یک ماه گذشته پژو ۲۰۷ اتوماتیک حدود ۸۰ الی ۸۵ میلیون تومان ریزش قیمت داشته است؛ چرا که عرضه این محصول در مقطعی افزایش پیدا کرد با توجه به اینکه خریدار در بازار کم است.
منتظر افت ۴۰ درصدی قیمت‌ها باشیم؟
برخی کارشناسان بر این باور هستند که به‌نتیجه‌رسیدن برجام می‌تواند قیمت خودرو را حتی تا ۴۰ درصد کاهش دهد؛ هرچند قیمت خودرو در بازار تابع متغیرهای دیگر هم هست.
پیش‌بینی‌ها اما بر سناریوهای مختلفی استوار است. سناریوی نخست این است که برجام احیا شود و مذاکره‌کنندگان به نتیجه قطعی برسند. امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو، در این باره به تجارت‌نیوز گفت: با توجه به اینکه حدود شش ماه است که بازار خودرو در رکود به سر می‌برد، اگر نتیجه مذاکرات مثبت شود، قیمت دلار به صورت موقتی کاهش پیدا می کند. این کاهش قیمت می‌تواند باعث افت ۳۰ تا ۴۰ درصدی قیمت خودروهای خارجی شود. قیمت خودروهای داخلی نیز اندکی کاهشی می‌شود اما این کاهش خیلی جدی نخواهد بود.
او ادامه داد: اما نباید انتظار داشت اگر برجام امضا شود، همه چیز ناگهانی تغییر کند و اصلاح شود. بلافاصله پس از مشخص‌شدن نتیجه مذاکرات، یک شوک روانی به بازار وارد می‌شود. در ابتدا شرایط بازار به طور موقتی مطلوب خواهد بود اما ادامه روند معاملات و رونق اقتصادی، به کیفیت توافق بستگی دارد.
سناریوی دوم البته مربوط به شکست مذاکرات است. کاکایی در این باره بیان کرد: می‌توان گفت اگر نتیجه برجام به طور قطعی منفی شود، بازار به هم می‌ریزد و قیمت‌ها روند افزایشی را پیش می‌گیرند.
او افزود: بسیاری از برنامه‌های دولت برای رونق‌بخشیدن به تولید کشور به نتیجه مذاکرات و قیمت دلار گره خورده و شکست برجام مسیر بازارها را به سمت دیگری می‌برد.
کاکایی با اشاره به اینکه شکست مذاکرات و صعود قیمت دلار می‌تواند تقاضا را برای سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو افزایش دهد، گفت: وجود تورم بالا در کشور می‌تواند تقاضا را برای خرید خودرو به منظور سرمایه‌گذاری افزایش دهد که این اتفاق به اقتصاد کشور ضربه می‌زند.
سومین سناریویی که برای نتیجه مذاکرات محتمل است، ادامه روند فعلی آن یعنی نوعی بلاتکلیفی است. کاکایی ضمن اشاره به اینکه ادامه روند عادی مذاکرات با احتمال بالای شکست می‌تواند تا حدودی باعث رونق بازار شود، گفت: هم‌اکنون انتظار مردم برای نتیجه مذاکرات موجب توقف خرید و فروش‌ها شده است اما ادامه روند فعلی می‌تواند باعث آغاز دوباره خرید و فروش‌ها جدای از بحث قیمت‌ها در بازار شود.
او همچنین بیان کرد: با ادامه این روند تا پایان سال ممکن است حتی تا حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد تورم داشته باشیم. در نتیجه خودروهای معمولی تا پایان سال افزایش قیمت را تجربه می‌کنند ولی اینکه خریداری باشد یا نه هنوز مشخص نیست.»
