سرنوشت اقتصاد ایران و مردمش هیچ زمان دیگری تا این اندازه به احیای برجام و برداشته شدن تحریمهای اقتصادی گره نخورده است.
در روزهایی که سیاستمداران به مذاکره بر سر یافتن راهی برای احیای برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام مشغولند، اقتصاددان و عموم مردم چشم انداز چندان روشنی از اقتصاد ایران ندارند.
پنجمین ماه از سال ۱۴۰۱ در روزهای پایانی خود قرار دارد و با توجه به تاخت و تاز نرخ تورم، هیچ بعید نیست که این شاخص اقتصادی برای سومین ماه متوالی بالای ۵۰ درصد ثبت شود.
تکرار چنین اتفاقی به معنی آن است که اقتصاد ایران دچار تورم بالا شود که وضعیت نگرانکنندهای برای معیشت و اقتصاد مردم است.
سناریوی بد برای آینده نرخ تورم
زهرا کریمی، اقتصاددان و مدرس دانشگاه در این باره میگوید: در شرایط فعلی دو سناریوی کاملا متفاوت پیش روی اقتصاد ایران است، یک سناریو عدم احای برجام و تدوام وضعیت کنونی است. یعنی حالتی که تورم همچنان چهار نعل به تاخت و تاز خود ادامه دهد و به تبع آن وضعیت معیشتی برای طبقات متوسط به پایین دشورارتر شود. این وضعیت معلول محدودیتهایی است که از چند سال پیش برای دولت در دسترسی به منابع مالی به وجود آمده است، در چنین شرایطی دولت که همیشه هزینه جاری به شدت سنگینی دارد، ناگزیر از خلق نقدینگی است و در نتیجه جامعه مدام با تورم بیسابقه روبرو میشود.
وی ادامه میدهد: در این شرایط هرقدر هم که دولت بر حقوق و دستمزدها بیفزاید، بازهم روند صعودی قیمتها ادامه خواهد داشت و در عمل از فشار اقتصادی بر مردم چیزی کم نخواهد شد و حتی اصرار دولت بر اجرای اصلاحات اقتصادی به وخیم شدن اوضاع منجر میشود.
سناریوی خوب برای آینده نرخ تورم
کریمی میافزاید: در مقابل، اما میتوان قائل به وجود سناریویی خوشبینانه برای اقتصاد ایران و آینده نرخ تورم بود. این سناریوی با به نتیجه رسیدن مذاکرات برجامی و برداشته شدن تحریمهای اقتصادی شروع میشود.
وی ادامه میدهد: وقتی تحریمهای اقتصادی برداشته شود، یعنی فضای کسب و کار تاحدودی مساعد خواهد شد، حتی دولت قادر خواهد بود تا طبق پیش بینی بودجه، درآمدهای خود را تامین کند، نتیجه اینکه منابع مالی جایگزین خلق پول بدون پشتوانه خواهد شد و بدین ترتیب روند صعودی تورم متوقف میشود.
وی در خاتمه میگوید: تنها در این صورت است که برنامههای اصلاحات اقتصادی دولت میتواند به بهبود وضعیت اقتصادی منجر شود، در غیر اینصورت اگر برجام به جایی نرسد ادامه وضعیت موجود تنها بر فشار اقتصادی خواهد افزود و حتی اجرای برنامه اصلاحات اقتصادی میتواند تاثیر بدتری از خود باقی بگذارد.