همه چیز درباره خواص و ضررهای گل گاوزبان

گل گاوزبان یک گیاه علفی به طول ۷۰ – ۴۰ سانتی‌متر است. این گیاه در مزارع و گاهی زمین‌های بایر می‌روید. منشأ اولیه آن دمشق بوده است. از تجزیه شیمیایی گیاه گل گاوزبان مهم‌ترین ماده‌ای که به دست می‌آید نیترات دو پتاس می‌باشد و بیشتر خواص آن مربوط به این ماده است.

گل گاو زبان گیاهی طبی است که تقریباً تمامی اجزاء آن، اعم از گل‌ها و برگ‌ها و دانه‌های آن به عنوان دارو استفاده می‌شود. همچنین دانه‌های این گیاه را برای تهیه روغن مورد استفاده قرار می‌دهند.

گل گاوزبان دارای طبیعت گرم و اثر نشاط‌آور، مقوی تمام بدن و آرامش‌بخش است.

در معالجه تب‌های دانه‌ای مانند سرخک، آبله‌مرغان مصرف دم کرده آن با لیموعمانی اثر شفابخشی دارد. این دم کرده در درمان درد‌های ناشی از سنگ کلیه و دفع سنگ مثانه نیز بسیار مفید است. اگر دچار آلرژی‌های فصلی می‌باشید توصیه به مصرف دم کرده گل گاوزبان است. دم کرده گل گاوزبان برای درمان جوش‌های دهان، آفت دهانی بسیار نافذ است.

خواص درمانی گل گاو زبان

برای گل گاو زبان، فواید زیادی نام برده‌اند، مهم‌ترین آن‌ها که به اثبات رسیده و تقریباً تمامی اطبا از گذشته تا حال بر آن توافق دارند؛ عبارت است از:

۱- تقویت‌کننده اعصاب و روان و حواس پنجگانه، و نشاط‌آور است.

۲-گل گاو زبان و برگ‌های تصفیه کننده خون است.

۳- آرام کننده اعصاب است.

۴- عرق آور است.

۵- ادرار آور است.

۶- گل گاو زبان کلیه‌ها را تقویت می‌کند.

۷- سرماخوردگی را برطرف می‌کند.

۸- برگ تازه گل گاو زبان برای درمان جوش‌های چرکین دهان اطفال، برفک، سستی بیخ دندان و رفع حرارت دهان موثر است.

۹- عرق گل‌گاوزبان برای امراض سوداوی، وسواس و خفقان مفید است.

۱۰- گل گاو زبان دارای منیزیم بوده و از سرطان پیشگیری می‌کند.

۱۱- در درمان اختلال حواس کاربرد فراوانی دارد.

۱۲- گل گاو زبان شکم را نرم و کیسه صفرا را باز می‌کند، اَخلاط سوخته سوداوی را از معده خارج و عوارض آن را از بین می‌برد.

۱۳- در تنظیم اختلالات ادراری و تعریق، موثر است.

۱۴- گل گاو زبان در درمان برونشیت موثر است.

۱۵- بی اختیاری دفع ادرار را درمان می‌کند.

۱۶- التهاب و ورم کلیه را درمان می‌کند.

۱۷- گل گاو زبان در درمان بیماری سرخک و مخملک مفید است.

۱۸- ضماد برگ‌های گاو زبان برای رفع ورم موثر است.

۱۹- برگ‌های گاوز بان را بپزید و مانند اسفناج از آن استفاده کنید.

۲۰- برگ‌های تازه گل گاو زبان دارای مقدر زیادی ویتامین C می‌باشد و در بعضی از کشور‌ها آنرا داخل سالاد می‌ریزند.

دم‌کرده گل گاوزبان، دمنوشی برای سرماخوردگی

گاهی اوقات سرفه‌های فصل سرما را هیچ قرص و شربتی درمان نمی‌کند، اما تجویز یک جوشانده سنتی مانند گل گاوزبان به صورت مرهمی قوی عمل خواهد کرد.

دم‌کرده گل گاوزبان را به همراه کمی لیمو عمانی، یک دمنوش مناسب برای مقابله با سرماخوردگی است. این دمنوش به شرط ترش نبودن به خصوص در ابتدای شروع علائم سرماخوردگی، یک نوشیدنی مناسب برای بهبود حال بیمار است.

گل گاوزبان در درمان سرفه‌های مزمن، وقفه‌های تنفسی و آسم‌های خفیف نیز موثر است. در درمان سرفه‌های خشک می‌توان گیاه گل گاوزبان را با بابونه، سنبل‌الطیب، شقایق مخلوط نموده و دم کرده حاصل از این چند گیاه را روزی ۳-۲ بار بنوشید.

فواید گل گاو زبان برای پوست، مو و ناخن

جوشانده گل گاو زبان برای بهبود وضعیت مو، ناخن و پوست تاثیر فراوانی دارد.

عُصاره برگ گل گاوزبان به عنوان ترکیبی نرم کننده برای پوست خشک و برطرف نمودن خارش‌های پوستی به کار می‌رود.

افشره برگ گل گاوزبان را می‌توان با مقدار مساوی آب رقیق نمود و برای خشکی و یا خارش پوست و همینطور جوش‌های عصبی روی پوست مالید.

مصرف گل گاو زبان در بارداری، شیردهی و در کودکان

زنان باردار بایستی از مصرف گل گاو زبان در ایام حاملگی خودداری نمایند. چرا که به علت داشتن آلکالوئید‌ها ممکن است باعث آسیب به جنین شود.

بسیاری تصور می‌کنند مصرف دارو‌های گیاهی برخلاف دارو‌های شیمیایی کاملاً بی ضرر و بدون عوارض است؛ در حالی که امروزه ثابت شده عوارض دارو‌های گیاهی دست کمی از دارو‌های شیمیایی ندارد. این مسئله به خصوص در دوران بارداری اهمیت بیشتری دارد و زنان حامله بایستی از هرگونه مصرف خودسرانه انواع جوشانده‌ها یا دم کرده‌های گیاهی در بارداری خودداری کنند.

همچنین گل گاوزبان به علت داشتن آلکالوئید برای زنان شیرده و کودکان نیز مضر است، مصرف بیش از پنج روز متوالی این گیاه ممکن است باعث عادت ماهانه در زنان شود؛ بنابراین پس از پنج روز استفاده از آن در صورت نیاز، سه روز فاصله انداخته، سپس دوباره مصرف کنید.

دارو‌های گیاهی مانند دارو‌های شیمیایی دارای عوارض هستند، به طور مثال گل گاوزبان فشارخون را افزایش می‌دهد و نباید مبتلایان فشارخون از آن استفاده کنند. اگر مبتلایان به فشارخون می‌خواهند گل گاوزبان مصرف کنند باید از مصلح آن یعنی لیمو هم استفاده کنند. مصلح به ماده غذایی یا گیاه دارویی اطلاق می‌شود که عوارض گیاهان دارویی را از بین می‌برد و آن را تعدیل می‌کند. همان طور که می‌دانید به اغلب مبتلایان به فشارخون که دچار ناراحتی اعصاب می‌شوند توصیه می‌شود گل گاوزبان مصرف کنند درحالی‌که این بیماران با خوردن آن دچار عوارض می‌شوند. پس دارو‌های گیاهی حتماً باید از سوی متخصصان مربوطه تجویز شوند.

گل گاوزبان به علت داشتن آلکالوئید برای زنان حامله و شیرده مضر است.

مصرف بیش از ۵ روز مداوم این گیاه ممکن است باعث عادت شود؛ بنابراین پس از ۵ روز استفاده از آن در صورت نیاز، ۳ روز فاصله انداخته و سپس دوباره مصرف کنید.

نکته‌ی دیگری که باید متذکر شد این است که معمولاً با گل گاوزبان، سنبل‌الطیب نیز مصرف می‌شود باید بدانید که مصرف زیاد سنبل‌الطیب، در کنار خاصیت آرام بخشی، می‌تواند باعث مسمومیت شود. مقدار زیاد این داروی گیاهی، علائمی مثل خستگی، احساس سبکی سر، گشاد شدن مردمک چشم و مسمومیت کبدی به دنبال دارد و مصرف آن همراه با دارو‌های سیستم عصبی مرکزی مثل ضد افسردگی‌ها، ضد اضطراب‌ها، آرام‌بخش‌ها، خواب‌آور‌ها و آنتی‌هیستامین‌ها می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

طرز تهیه دم‌کرده گل گاوزبان و لیموعمانی

مواد لازم:

گل گاوزبان: ۳ قاشق غذاخوری

لیموعمانی: ۲ عدد

عسل: ۲ قاشق مرباخوری در هر لیوان

آب جوش: ۴ لیوان

طرز تهیه:

لیموعمانی‌ها را سوراخ کرده و یا از وسط نصف کنید به همراه گل گاوزبان و آب جوش در قوری چینی بریزید و اجازه دهید روی حرارت ملایم به مدت ۳۰ دقیقه دم بکشد. سپس دم کرده را در یک لیوان و یا فنجان بزرگ بریزید عسل را بیفزایید و هم بزنید تا کاملا حل شود. حال به آرامی میل کنید.