کاسبی با جای پارک
«برخی از خیابان‌های مهم شهر تهران محل کسب درآمد میلیونی روزانه عده‌ای به ساده‌ترین شکل ممکن شده است؛ آنهایی که خیابان یعنی فضای عمومی شهر را برای پارک خودروها ساعتی اجاره می‌دهند. اگر سری به خیابان‌هایی مثل میرداماد، دربند، میرعماد، دستگردی، برخی از کوچه‌های بلوار نلسون ماندلا (آفریقا) و گاندی و خیابان‌های اطراف تجریش، بازار بزرگ تهران و بیمارستان‌ها بزنید، حتما با این افراد مواجه خواهید شد. آنها از کمبود جای پارک در پایتخت سوءاستفاده می‌کنند تا پول‌های میلیونی به جیب بزنند. چند روش هم بیشتر ندارند: یا در لباس‌هایی شبیه به لباس‌های پارکبان‌هایی که دیگر فعالیت قانونی ندارند، از مردم پول می‌گیرند یا سوئیچ می‌گیرند و امکان پارک دوبله و سوبله می‌دهند یا جای پارک را هرطورشده قُرق کرده و در ازای مبلغی بالاتر به دیگران واگذار می‌کنند یا به محض پارک جای فضاهای خاص مثل ترمینال تاکسی‌ها سر می‌رسند و راننده‌های عادی را سرکیسه می‌کنند. ماجرا زمانی بدتر می‌شود که نهادهای مختلف هم برخورد با چنین افرادی را به یکدیگر پاس می‌دهند تا جای پارک حاشیه‌ای در تهران، کیمیاتر و گران‌تر شود.
فروش جای پارک با کارتخوان
اخذ پول و اجاره فضای پارک در برخی از خیابان‌ها به شکل عجیب و غریبی صورت می‌گیرد. مثلا در خیابان میرعماد کسانی هستند که حتی با قلدری تمام برای پارک در جای قانونی پول طلب می‌کنند. در خیابان میرداماد و نزدیک مرکز کامپیوتر پایتخت هم در کوچه دفینه، افرادی برای پارک به صورت دوبله و سوبله، مبلغی گرفته و سوئیچ را از راننده برای جابه‌جایی احتمالی خودرو می‌گیرند؛ همان‌هایی که یک مشت سوئیچ دستشان و یه خروار هم درون جیب‌شان است و دائم از این طرف به آن طرف می‌روند. در انتهای خیابان دربند ماجرا عجیب‌تر است. حدود ۵۰۰ متر معبر تا ابتدای ورودی مسیر کوهنوردی، پارکبان‌نماها به ازای پارک خودرو چه در حاشیه سمت راست و چه سمت چپ معبر و چسبیده به دیواره رودخانه از هر خودرو ۴۰هزار تومان پول می‌گیرند.
آنها در ساعات شلوغ‌تر محل و به‌خصوص شب‌هنگام، با کله‌قندی‌ها جاهای خالی را رزرو نگه می‌دارند و به محض دیدن کسانی که دنبال جای پارک می‌گردند، سر می‌رسند. کارتخوان هم دارند و چنانچه راننده‌ای از دادن پول امتناع کند، او را به اینکه ماشینت را پنچر کرده یا خط می‌اندازیم، تهدید می‌کنند. در برخی از خیابان‌های شهر تهران، افرادی هم هستند که با مسدودکردن پارک حاشیه‌ای با موتورسیکلت یا هر ابزار و وسیله دیگری محل‌های پارک خودرو را با گرفتن مبالغ مختلفی از ۲۰ و ۳۰ هزار تومان گرفته تا ۵۰ هزار تومان به رانندگان کرایه می‌دهند و مجهز به دستگاه کارتخوان سیار هم هستند! هرگونه مقاومت و سماجت در مقابل این افراد که گاهی به صورت گروهی کار می‌کنند منجر به درگیری لفظی و در ادامه احتمالا فیزیکی می‌شود و تنها کاری که از دست یک شهروند ساخته است تماس با پلیس ۱۱۰ خواهد بود. شکایت در این زمینه هم اغلب از طریق کلانتری و دادسرا پیگیری می‌شود که قاعدتا خیلی‌ها حوصله و وقتش را ندارند.
فروش جای پارک با خدمات و آپشن‌های ویژه
در محدوده بازار بزرگ تهران هم چند نفری که اغلب از دیگر شهرها به پایتخت آمده‌اند، به همین شغل مشغول هستند. شاید جالب باشد بدانید که با توجه به فشردگی و کمبود جای پارک در این محدوده، بعضا چند نفری خودروها را بلند کرده و در داخل یک فضای پارک قرار می‌دهند و هنگام خروج هم به همان روش از پارک خارج می‌کنند و تحویل راننده می‌دهند! به هر ترتیب اگر به‌ویژه در اوایل صبح گذرتان به مراکز درمانی، تجاری و اداری شلوغ تهران افتاده باشد، احتمالا با این کاسبان غیر قانونی جای پارک برخورد داشته‌اید؛ افرادی که بدون هیچ پشتوانه و مجوز قانونی‌ای کار پارکبان‌های سابق را انجام می‌دهند و اتفاقا برخی هم کاورها و روپوش‌های مخصوصی برتن کرده‌اند. یکی دیگر از آپشن‌ها و خدمات این افراد اجاره بلندمدت یک فضای پارک است. به این صورت که شما با پرداخت اجاره برای یک هفته یا یک ماه یا بیشتر جای پارک مورد نظر را تضمین شده تحویل می‌گیرید؛ به همین راحتی! نکته نگران‌کننده بسط و گسترش این موضوع به دیگر نقاط شهر است که طبق گزارش‌های مردمی با توجه به خلأ ایجادشده این قبیل شغل و کاسبی کاذب در حال فراگیرشدن است؛ حتی در برخی از معابری که خودروی گشت برای تصویربرداری از پلاک خودروی پارک‌شده و محاسبه هزینه آن فعال است هم این افراد با ایستادن مقابل پلاک و پنهان‌کردن آن به راننده وسیله نقلیه اطمینان می‌دهند که دیگر لازم نیست هزینه‌ای بابت جریمه پرداخت کند!
در صورت مشاهده با پلیس ۱۱۰ تماس بگیرید
در رابطه با این مشکل شهری، سردار حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ می‌گوید: «از زمانی که به عنوان رئیس پلیس راهنمایی پایتخت فعالیت می‌کنم در شهر تهران با کمبود پارکینگ مواجه بودیم. در دهه گذشته نیز اتفاق خاصی برای رفع این مشکل رخ نداده و حتی وضعیت بدتر هم شده است.»
او افزود: «موضوع پارکبان‌ها موضوعی بود که در زمان حضورم در پلیس راهنمایی با همکاری معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری پیگیری شد، اما یکباره رها شد و هم‌اکنون برخی‌ها از این موضوع سوءاستفاده کرده و قیمت‌های گزافی برای پارک حاشیه‌ای از مردم دریافت می‌کنند که اعلام می‌کنم چنین کاری خلاف است. برخی واحدهای صنفی که در این مسئله سهیم هستند و قیمت‌های زیادی از مردم دریافت می‌کنند، مجرم بوده و مرتکب جرمی مشهود می‌شوند که پلیس با اینگونه موارد به صورت قاطع برخورد خواهد کرد و این برخوردها نیز تشدید می‌شود.»
سردار رحیمی با بیان اینکه شهروندان به محض مشاهده اینگونه افراد با مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ تماس بگیرند و موضوع را گزارش کنند، گفت: «پلیس هم در واحدهای انتظامی مختلف و هم در پلیس راهور با جدیت این موضوع را در دستور کار خود قرار می‌دهد. طرح‌هایی مانند پارکومتر و پارکبان‌های قانونی، طرح‌های خوبی بود که شهرداری نیز آنها را دنبال می‌کرد اما متأسفانه این طرح‌ها در دوره‌های مختلف شهرداری رها شد.»
با ۱۳۷ تماس بگیرید
رامتین محمدیاری، مدیر روابط عمومی شهرداری منطقه سه اما درخصوص کاهش مشکلات جای پارک در برخی معابر مهم این منطقه همچون خیابان میرداماد، شریعتی و نلسون ماندلا و اطراف مراکز درمانی می‌گوید: «در خیابان والی‌نژاد یکی از تخصصی‌ترین بیمارستان‌های بیماری‌های کلیوی واقع شده است. همین موضوع باعث شده تا علاوه بر تهران، از سراسر ایران و شهرستان‌های دور و نزدیک شاهد رفت‌وآمد و عبور و مرور مردم به این محدوده باشیم. برای این خیابان فعلا بحث اجرای طرح پارک هوشمند و دیگر طرح‌های ساماندهی فضای پارک حاشیه‌ای مطرح نشده است. در این شرایط برخی افراد سودجو اقدام به اجاره فضای پارک حاشیه‌ای موجود به مردم می‌کنند. شهرداری ناحیه یک به صورت منظم این محدوده را توسط گشت‌های خود رصد می‌کند و در صورت مشاهده چنین افراد و اقداماتی از این دست برخورد قانونی با فرد یا افراد متخلف انجام می‌شود.»
او اضافه کرد: «شهروندان در صورت مشاهده چنین مواردی می‌توانند با شماره ۱۳۷ تماس گرفته و تخلفات صورت‌گرفته را گزارش کنند. در صورت تماس شهروندان قطعا نیروهای شهرداری وارد عمل شده و با متخلفان برخورد می‌کنند. درخصوص خیابان میرداماد نیز طرح‌های مطالعاتی برای اجرای طرح پارک هوشمند در حال انجام است تا فضای پارک حاشیه‌ای در این محدوده ساماندهی شود.»
یک‌میلیون تومان درآمد در سه ساعت
بد نیست حساب و کتابی داشته باشیم برای اینکه ببینیم عده‌ای از قبال اجاره غیر قانونی فضاهای پارک حاشیه‌ای چقدر درآمد کسب می‌کنند. به طور متوسط هر خودروی صندوق‌دار مثل پریشا و سمند، نیاز به فضایی ۱۱.۲ متر مربعی برای پارک در کنار خیابان نیاز دارد؛ چراکه اگر خودرویی سدان با طول ۴.۴ متر و عرض ۱.۷ متر را در نظر بگیریم، هنگام پارک باید حدود ۳۰ سانتی‌متر فاصله با حاشیه و جدول کناری داشته باشد. چنانچه ۶۰ سانتی‌متر میزان فاصله خودرو با خودروهای عقب و جلویش در نظر بگیریم، سرانجام فضایی ۱۱.۲ متر مربعی برای پارک به دست می‌آید. حال اگر به طور متوسط پارکبان‌نماها از هر خودرو، مبلغی حدودا ۳۵ هزار تومان برای یک‌ساعت دریافت کنند، به عبارتی دارند هر متر مربع فضای حاشیه‌ای خیابان را برای هر ساعت بیش از سه هزار تومان اجاره می‌دهند. البته که مبلغ دریافتی آنها بدون حساب و کتاب هستند و گاهی صبح‌ها در محدوده‌های مرکزی شهر برای واگذاری یک جای پارک ۲۰۰هزار تومان مطالبه می‌کنند.
از سوی دیگر برای ۵۰۰ متر مسیری که در محدوده دربند به پارک خودروها اختصاص داده شده و پارکبان‌نماها از هر خودرو ۴۰ هزار تومان دریافت می‌کنند نیز می‌توان به رقم حدودی دریافتی آنها در هر روز دست پیدا کرد. در این معبر، خودروها در دو طرف راست و چپ مسیر و هر دو طرف کانال رودخانه (رفت و برگشت) پارک می‌کنند. یعنی پارک خودروها در چهار مسیر به طول ۵۰۰ متری و مجموع دو هزار متر. اگر هر خودرو ۱۱.۲ متر مربع فضا را اشغال کند یعنی حدودا ۱۷۸ جای پارک. اگر در طول سه ساعت بین ۹ تا ۱۲ شب در کمترین حالت ممکن، تنها یکبار این تعداد اشغال شود و مبلغ ۴۰ هزار تومان درخواستی را پرداخت کنند، با ضرب ۱۷۸ در این رقم، به دریافتی نهایی هفت میلیون و ۱۲۰ هزار تومان می‌رسیم. اگر هفت نفر هم در این محدوده مشغول گرفتن پول از شهروندان باشند، آنها تنها برای سه ساعت کار در روز، نفری بیش از یک‌میلیون تومان درآمد خواهند داشت. این تازه حداقل‌ترین دریافتی ممکن است و شما خودتان حدس بزنید آخر ماجرا را!»
