چکاپ‌های ضروری برای زنان بالای ۳۵ سال
عضو تیم تخصصی پژوهشگاه درمان ناباروری ابن سینا با بیان اینکه وضعیت فردی خانم‌های بالای ۳۵ سال در بررسی و آزمایشات پزشکان بسیار مهم است، می‌گوید یکی از غربالگری‌های مهم برای زنان، انجام تست پاپ اسمیر است که به خانم‌های متاهل توصیه می‌کنیم در سال یک بار این آزمایش را انجام دهند.
«دکتر افسانه شه بخش» با اشاره به نقش حساس زنان و جایگاه آنان در سازندگی و مدیریت خانواده، مراقبت و توجه به نیاز‌های جسمی و عاطفی آن‌ها را دارای اهمیت زیادی می‌داند و در این باره می‌گوید: «در سنین بالای ۳۵ سال به دلیل تشکیل خانواده و متاهل بودن، فرزند داشتن و بعضا شاغل بودن، توجه به مراقبت در این گروه سنی نقش خیلی مهمی در اعتلای سلامت جامعه پیدا می‌کند.
*** تست پاپ اسمیر، پیشگیری از بیماری‌های زنان
مراقبت‌های اولیه برای زنان به حفظ سلامت، خدمات پیشگیرانه و تشخیص زودهنگام بیماری و در دسترس بودن و تداوم مراقبت کمک می‌کند.
این متخصص زنان و زایمان می‌گوید پیشگیری نقش تعیین کننده‌ای از دور شدن خانم‌ها از بیماری‌های جدی حوزه زنان دارد. چکاب‌های سالیانه بخش مهمی از این روند هستند: «تعداد اندکی از بیماری‌های زنان هستند که عامل وراثت در آن‌ها نقش داشته باشد. پس بسیاری از این بیماری‌ها با خود مراقبتی قابل مهار شدن هستند. خدمات طبی پیشگیرانه در این زمینه شامل یک تعدادی از غربالگری ها، مشاوره در خصوص طیف وسیعی از رفتار‌ها و خطرات بهداشتی از جمله مقاربت‌های جنسی و پیشگیری از عفونت‌های منتقله از تماس جنسی، استعمال سیگار، مصرف الکل، رژیم غذایی و ورزش می‌شود.»
عضو تیم تخصصی پژوهشگاه درمان ناباروری ابن سینا یکی از غربالگری‌های مهم برای زنان را انجام تست می‌داند و می‌گوید: «ما به بانوانی که متاهل هستند این توصیه را داریم که سالیانه یک بار این تست را انجام دهند. اگر بعد از سه بار، تست پاپ اسمیر آن‌ها منفی شد، نیازی نیست هر سال آن را تکرار کنند و می‌توانند هر سه سال یک بار برای انجام این آزمایش اقدام کنند.»
*** تست اچ پی وی در دسترس شماست
آزمایش‌هایی که برای خانم‌ها در نظر گرفته می‌شود به عواملی، چون سن، شرح حال و سابقه خانوادگی آن‌ها ارتباط دارد. این متخصص بیماری‌های زنان انجام آزمایش‌های دوره‌ای را راهکاری برای تشخیص زود هنگام بیماری‌های احتمالی جدی در زنان می‌داند: «معاینات لازم برای خانم‌های بالای ۳۵ سال شامل بررسی عفونت‌های منتقله از تماس جنسی شامل تست‌های اچ آی وی، کلامدیا و گونوره است. همچنین در خصوص واکسیناسیون آن‌ها حتما باید اطلاعاتی داشته باشیم. مثلا واکسن اچ پی وی، چون برای سنین قبل از ۲۶ سال است دیگر در این سنین نیازی به توصیه تزریق آن نیست. خوشبختانه این تست‌ها در بیشتر آزمایش‌ها به سادگی انجام می‌شوند و لازم است در این زمینه اطلاع‌رسانی بیشتری انجام شود.»
دکتر شه‌بخش به ضرورت انجام آزمایش اچ پی وی نیز اشاره می‌کند: «اگر فردی تا حالا تست غربالگری اچ پی وی نداده، لازم است هنگامی که تست پاپ اسمیر انجام می‌دهد از نظر اچ پی وی هم بررسی شود. بعد از اینکه سن خانم‌ها به بالای ۴۰ سال می‌رسد، علاوه بر ارزیابی‌های پاپ اسمیر، می‌گوییم که هر سه سال یکبار، از سن ۴۰ سالگی به بعد باید آزمایش قند خون ناشتا را هم انجام دهند. در ضمن بررسی سطح کلسترول و گلیسیرید نیز در خانم‌های بالای ۴۵ سال باید هر پنج سال یکبار انجام شود.»
*** ماموگرافی را جدی بگیرید
خانم‌های ۳۵ سال به بالایی که در اطرافیان‌شان بیمار مبتلا به سرطان پستان دارند بیش از دیگران باید انجام سالیانه این تست را جدی بگیرند: «در زمینه آزمایش ماموگرافی شرح حال بیمار اهمیت بسیار زیادی دارد. برخی از خانم‌ها در سینه خود توده‌ای را هنگام معاینه حس می‌کنند. برخی از خانم‌ها نیز در اقوام نزدیکشان سابقه بیماری سرطان پستان وجود دارد. توصیه جدی ما به این دسته از بانوان عزیزمان این است که در سال حتما یک بار به مراکز انجام تست ماموگرافی بروند. اگر خانمی شرح مثبت ندارد یعنی در اقوام نزدیکشان خانمی سرطان پستان ندارد، بعد از ۴۰ سالگی هر دو سال، یک ماموگرافی باید انجام دهد. اما در سنین بالای ۵۰ سال سالانه باید این آزمایش ضروری را انجام شود.
*** غربالگری سرطان‌های دستگاه گوارش
عضو تیم تخصصی پژوهشگاه ابن‌سینا می‌گوید خانم‌هایی که سن ۴۰ سال را رد کرده‌اند باید نسبت به انجام آزمایش‌های دستگاه گوارش اطلاعات داشته باشند. از آزمایشات مهمی که به خانم‌های بالای ۴۰ سال توصیه می‌کنیم، اندازه‌گیری سطوح هورمون‌های تیروئید است خصوصا، چون در کشور ما به دلیل اقلیم و زمین‌های پست، میزان جذب ید کم است و احتمال کم کاری تیروئید در این نوع اقلیم‌ها زیاد می‌شود، به همین دلیل توصیه می‌کنیم در هر ۵ سال یک بار این تست‌ها انجام شود.»
«دکترافسانه شه بخش» غربالگری سرطان‌های دستگاه گوارش در زنان را بسیار مهم می‌داند و دراین رابطه می‌گوید: «اگر خانمی سابقه بیماری نداشته باشد، بعد از سن ۵۰ سالگی سالیانه باید از نظر خون مخفی نمونه مدفوع بدهد و هر ۵ سال یکبار سیگموئیدوسکوپی یا هر ده سال یک بارمورد آزمایش کلونوسکوپی قرار بگیرد. بعد از ۵۰ سالگی لازم است که خانم‌ها از نظر واکسن‌های مختلف، چون کزاز و آنفلوانزا بررسی شوند، چون بعد از ۵۰ سالگی آنفلوانزا می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند، به طور روتین سالیانه لازم است که واکسن آنفلوانزا را تزریق کنند. همچنین بعد از سنین ۶۰ سالگی نیز به دلیل یائسگی و کاهش تراکم استخوانی، حتما خانم‌ها باید تست تراکم استخوان را نیز در برنامه‌های خود مراقبتی قرار دهند.
***آزمایش مبتلایان به کم خونی
این متخصص زنان و زایمان می‌گوید معمولا بعد از سنین ۶۵ سال اگر فردی سه تست منفی پاپ اسمیر دارد، دیگر نیازی به انجام تست‌های پاپ‌اسمیر نیست، اما در مورد سرطان‌های دستگاه گوارش خانم‌ها هر ۵ سال یکبار سیگموئیدوسکوپی کنند یا هر ده سال یکبار کلونوسکوپی کنند. اما خانم‌هایی که مبتلا به کم خونی هستند نیز باید انجام یک آزمایش دیگر را به برنامه‌های پیشگیرانه اضافه کنند: «در نژاد ما آسیایی‌ها کم خونی بین زنان شایع‌تر است و از طرف دیگر برخی خانم‌ها نیز سابقه‌ی خونریزی‌های شدید قاعدگی دارند، بنابراین به این زنان توصیه می‌کنیم حتما سی بی سی انجام دهند که ما سطح هموگلوبین خون آن‌ها را بررسی کنیم. خانم‌هایی هم که جزو کادر درمان هستند و یا از بیمارانی هستند که نیاز به تزریق خون دارند، لازم است واکسن هپاتیت بی را تزریق کنند.»
*** سونوگرافی و تشخیص زودهنگام توده‌ها
عضو تیم تخصصی پژوهشگاه ابن سینا می‌گوید سزطان پستان شایع‌ترین بیماری جدی در زنان است: «یکی از توصیه‌های ما به خانم‌های بالای ۳۵ سال این است که خودشان ماهیانه معاینه‌ی ساده‌ی زیر پستان‌ها و زیر بغل را داشته باشند، خانم‌هایی که سابقه سرطان پستان در خانواده و فامیل نزدیک دارند، زودتر معاینات را شروع کند و برای بررسی‌های بیشتر و آزمایشات و سونوگرافی و ماموگرافی تحت نظر پزشک زنان باشد.»
*** ذخیره تخمک برای بارداری
توصیه این پزشک متخصص زنان و زایمان به خانم‌هایی که ۳۵ ساله هستند و هنوز اقدام به بارداری نکرده یا متاهل نیستند این است که حتما آزمایش اندازه گیری هورمون‌های پایه را داشته باشند: «دراین سنین ذخیره تخمدان کم می‌شود و با این اندازه گیری می‌توانیم تشخیص دهیم که اگر این فرد الان قصد بارداری و ازدواج ندارد، میزان ذخیره تخمدانش مشخص شود که اگر این میزان کم شده باشد بتواند تخمک برای آینده فریز کند.»
عضو تیم تخصصی پژوهشگاه ابن سینا می‌گوید: «بسیاری از توده‌های اولیه در همین سنین ۳۵ سالگی شکل می‌گیرند و با انجام سونوگرافی‌های معمولی می‌توان بسیاری از این توده‌ها را تشخیص و پروسه‌ی درمانی را زودتر شروع کرد. تشخیص زودهنگام تنها با انجام این نوع آزمایش‌های ضروری امکان پذیر است و از خانم‌ها می‌خواهیم که برای حفظ سلامتی این آزمایش‌ها را جدی بگیرند.»
