جایزه علوم اقتصادی نوبل دقایقی پیش به ۳ اقتصاددان درس خوانده در دانشگاههای آمریکا درباره تحقیق و بررسی در مورد بانکها و بحرانهای مالی رسید.
«بن اس برناک» از موسسه بروکینگز در واشنگتن دی سی و «داگلاس دایموند» از دانشگاه شیکاگو، ایالت ایلینوی و «فیلیپ اچ دایبویگ» از دانشگاه واشنگتن در ایالت سنت لوئیس سه اقتصاددانی هستند که نوبل اقتصادی امسال را «برای تحقیقات در مورد بانکها و بحرانهای مالی» دریافت کردند.
بن شالوم برناک در سال ۱۹۵۳ در آگوستا، ایالت جورجیا آمریکا متولد شده است. وی اقتصاددان و سیاستمدار آمریکایی و یکی از اعضای برجسته نهاد بروکینگز است که از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴ دو دوره رئیس فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) بوده و در سال ۲۰۰۹ به خاطر بحران مالی دهه ۲۰۰۰ به عنوان شخص سال انتخاب شده است.
برناک در دانشگاه هاروارد تحصیل کرده و مدرک دکترای خود را از دانشگاه «ام آی تی» دریافت کرده است. همچنین وی مدرک اقتصاد خود را از موسسه فناوری ماساچوست در سال ۱۹۷۹ دریافت کرده است. برناک یهودی است و استاد دکترایش استنلی فیشر، رئیس بانک مرکزی رژیم صهیونیستی بوده است.
داگلاس دایموند در سال ۱۹۵۳ متولد شده است. وی پروفسور دانشگاه شیکاگو در امور مالی است و در مطالعه در مورد واسطههای مالی، بحرانهای مالی و نقدینگی تخصص دارد. دایموند، رئیس سابق انجمن مالی آمریکا و انجمن مالی غرب، عضو انجمن اقتصاد سنجی، آکادمی هنر و علوم آمریکا و انجمن مالی آمریکا است.
دایموند بیشتر به دلیل فعالیت در مورد بحرانهای مالی و فعالیت بانک ها، به ویژه مدل تأثیرگذار Diamond-Dybvig در سال ۱۹۸۳ و مدل الماس نظارت تفویضی در سال ۱۹۸۴ شناخته شده است.
وی در سال ۱۹۷۵ از دانشگاه «براون» با مدرک کارشناسی اقتصاد فارغ التحصیل شد؛ در سال ۱۹۷۷ مدرک کارشناسی ارشد و در نهایت دکترای اقتصاد را در سال ۱۹۸۰ از دانشگاه «ییل» دریافت کرد.
وی در حال حاضر در دانشگاه شیکاگو تدریس میکند.
فیلیپ اچ دایبویگ در ۲۲ می ۱۹۵۵ متولد شده است. این اقتصاددان آمریکایی، استاد بانکداری و امور مالی در مدرسه تجارت دانشگاه واشنگتن در ایالت سنت لوئیس است. دایبویگ در زمینه قیمت گذاری دارایی ها، سرمایه گذاری، و مدیریت شرکتی تخصص دارد.
وی پیش از این در دانشگاه «ییل» تدریس میکرد و استادیاردانشگاه پرینستون بود.
روند اعطای جایزه نوبل اقتصاد در هر سال به این ترتیب است که ابتدا متقاضیان جایزه نوبل در کمیته نوبل آکادمی علمی رویال سوئد ثبت نام میکنند و کمیته نوبل مسئول انتخاب کاندیداها از بین تمامی ثبت نام شوندگان است.
برنده یا برندگان نهایی جایزه نوبل اقتصاد با رایگیری اعضای کمیته نوبل انتخاب خواهند شد. تا سال ۲۰۱۶، به جز ۷ درصد برندگان این جایزه، باقی از آمریکای شمالی یا اروپای غربی بودهاند و تاکنون دو زن یکی در سال ۲۰۰۹ و یکی در سال ۲۰۱۹ برندهٔ این جایزه شدند.
کمیته نوبل اقتصاد از سوی بانک سوئد اولین بار در سال ۱۹۶۸ نهادینه شد و اولین جایزه نوبل اقتصاد در سال ۱۹۶۹ به «رنجر فریچ» و «جان تینبرگن» به خاطر توسعه و کاربردی کردن مدلهای پویا در تحلیلهای اقتصادی داده شد.
از سال ۱۹۶۹ تا سال گذشته میلادی (۲۰۲۱)، ۵۳ جایزه نوبل علوم اقتصادی به ۸۹ فرد برگزیده اعطا شده است. تاکنون ۲۵ جایزه نوبل تنها به یک فرد اختصاص یافته است. جوانترین فرد دریافتکننده نوبل ۴۶ سال و پیرترین ۹۰ سال سن داشته است. متوسط سن دریافتکنندگان جایزه نوبل نیز ۶۷ سال بوده است.
جایزه نوبل سال گذشته به ۳ آمریکایی به نامهای نامهای دیوید کارد، برای «به دلیل مشارکت تجربی وی در اقتصاد کار» از دانشگاه کالیفرنیا، جاشا انگریست و گایدو ایمبنس به طور مشترک برای «مشارکت روش شناختی آنها در تجزیه و تحلیل روابط علّی» از دانشگاههای استنفورد و موسسه فناوری ماساچوست و دانشگاه کمبریج اعطا شد.
سال ۲۰۱۳ یکی از کاندیداهای دریافت این جایزه؛ محمد هاشم پسران اقتصاددان ایرانی مقیم آمریکا بود؛ وی برای تحقیقات در «معیارهای اقتصاد سنجی در سری زمانی» به عنوان یکی از نامزدهای دریافت این جایزه در آن سال معرفی شده بود.