دانش‌آموزان بازداشت‌شده کجا هستند و چه وضعیتی دارند؟
در هفته‌های اخیر، تصاویر و عکس‌هایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که نشان می‌دهد برخی از دانش‌آموزان هم نسبت به آنچه در کشور می‌گذرد، معترض هستند. خبری که خبر‌های دیگری را در پی داشت و در برخی رسانه‌ها اخباری مبنی بر بازداشت دانش‌آموزان منتشر شد.
موضوعی که یوسف نوری، وزیر آموزشوپرورش، در گفتگو آن را تأیید کرد. اما داستان‌های عجیب‌و‌غریب مدارس ادامه داشت تا اینکه در روز‌های گذشته خبر بازداشت دانش‌آموزان توسط نیروی امنیتی و شلیک گاز اشک‌آور در حیاط مدرسه منتشر شد. با این همه، ماجرای برخورد با دانش‌آموزان و بازداشت آنها، افکار عمومی را درگیر خود کرده است. خانواده‌ها می‌پرسند دانش‌آموزان بازداشت‌شده الان کجا هستند و چه وضعیتی دارند؟
ماجرا از کجا شروع شد؟
از همان اولین روز بازگشایی مدارس تا به امروز، ویدئو‌هایی از دانش‌آموزان منتشر شد که برخی از دانش‌آموزان در حیاط و کلاس مدرسه دست به اعتراض زدند. برخی از دانش‌آموزان با دادن شعار‌های مختلف، منتقد اتفاقات اجتماعی کشور بودند.
این تصاویر البته از سوی مسئولان آموزشوپرورش رد نشده بود تا جایی که چندی پیش، معاون وزیر آموزشوپرورش در پاسخ به سؤالی درباره برخی اقدامات اعتراضی دانش‌آموزان در مدارس و رفتار‌های تنبیهی برخی مدیران اظهار کرد: «در صورت انجام اقدامی باید با دانش‌آموزان گفتگو کنیم. گفتگو با دانش‌آموزان و اطلاع به والدین آنها در جهت آگاهی‌بخشی صورت می‌گیرد. هیچ دانش‌آموزی از مدرسه اخراج نشده و حتی آموزشوپرورش پیگیر وضعیت دانش‌آموزان است».
همین حرف‌های محمدمهدی کاظمی حداقل خیال بخشی از خانواده‌ها را راحت کرد تا اینکه هفته پیش وزیر آموزشوپرورش اعلام کرد «در جریان اعتراضات اخیر برخی از دانش‌آموزان بازداشت شده‌اند و برای اصلاح و تربیت به مراکز روان‌شناسی ارجاع داده شده‌اند تا مانع از تبدیل آنها به شخصیت‌های ضد اجتماعی شوند».
این خبر با واکنش کاربران شبکه‌های اجتماعی مواجه شد. در سوی دیگر هم بسیاری از خانواده‌ها و اولیای مدرسه نگران حال دانش‌آموزان شدند. کانون صنفی معلمان به این اظهارنظر وزیر آموزشوپرورش واکنش نشان داد و در بیانیه‌ای خطاب به وزیر آموزشوپرورش اعلام کرد: «این‌گونه رفتار‌ها و سلب ماهیت علمی و فرهنگی کلاس‌های درس منجر خواهد شد
البته در این مدت فیلم‌ها و تصاویری از برخورد با دانش‌آموزان و برخی از معلمان منتشر شد. چند روز پیش در شبکه‌های اجتماعی تصویری از یک مدیر هنرستان دست به دست می‌شد که در این خبر آمده بود این مدیر مدرسه حاضر نشده فیلم دوربین‌های مداربسته را به مأموران بدهد و مأموران هم او را بازداشت کرده‌اند.
دیروز هم خبری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد مبنی بر اینکه دانش‌آموزان دختر دبیرستان شاهد اردبیل شعار‌هایی را در مدرسه سر داده‌اند و متعاقب آن لباس‌شخصی‌ها به مدرسه حمله کرده‌اند. بر اساس این خبر، تعدادی از دانش‌آموزان مجروح و بازداشت شدند.
همچنین گفته شده بود یک دانش‌آموز نیز بر اثر جراحات، فوت شده است؛ خبری که مدیرکل آموزشوپرورش استان اردبیل آن را شایعه دانست و اعلام کرد انتشار شایعه کشته‌شدن یک دانش‌آموز در جریان حمله ساختگی به دبیرستان شاهد اردبیل را تکذیب می‌کنم. کلام‌الله صفری به ایرنا اعلام کرد: «هر خبری درخصوص برخورد انتظامی و پلیسی در این مورد کذب است».
دانش‌آموزان در خیابان شعار دادند
در سوی دیگر سید‌حامد عاملی، استاندار اردبیل، درباره اتفاقات دبیرستان دخترانه شاهد اظهار کرد: «روز پنجشنبه مدارس کلا تعطیل است. در اردبیل روز پنجشنبه هیچ مدرسهای باز نیست. قضیه‌ای هم که گفته می‌شود مربوط به روز چهارشنبه است. مراسمی در یک نقطه از اردبیل برگزار شده است. پس از این مراسم برخی از دانش‌آموزان با خروج از محل، شعار‌هایی سر می‌دهند. این شعارها از سوی دانش‌آموزان در خیابان سر داده می‌شود، به همین علت هم مجموعه نیرو‌های انتظامی که در محل حاضر بوده، دانش‌آموزان را به درون مدرسه هدایت می‌کنند».
عالی‌ترین مقام استان اردبیل خبر کشته‌شدن دانش‌آموزان در جریان این اتفاق را تکذیب کرد و متذکر شد: «با حضور نیرو‌های انتظامی، دانش‌آموزان به درون مدرسه شاهد می‌روند، اما هیچ اتفاقی رخ نمی‌دهد. در جریان این اتفاق هم خدایی نکرده هیچ دانش‌آموزی جان خود را از دست نداده و خبر منتشر‌شده درباره کشته‌شدن یک دانش‌آموز در جریان اتفاق کذب محض است».
او ادامه داد: «به مدیران آموزشوپرورش استان اردبیل، دانشگاه علوم پزشکی و بیمارستان فاطمی که گفته شده این دانش‌آموز در این بیمارستان جان خود را از دست داده، گفته‌ام اطلاعیه بدهند و شفاف‌سازی کنند. ما در استان اردبیل هیچ دانش‌آموزی نداریم که در جریان برخورد‌های صورت‌گرفته کشته شده باشد. مردم اردبیل هم می‌دانند. حداقل یک آگهی ترحیم باید منتشر می‌شد از روز چهارشنبه تا امروز، اما این اتفاق نیفتاده است».
او تشریح کرد: «ببینید ماجرا از این قرار بوده که روز چهارشنبه مراسمی در شهر برای هفته وحدت برگزار شده که در این مراسم تعدادی از دانش‌آموزان هم حضور داشته‌اند. بعد از پایان این مراسم، دانش‌آموزان باید به مدارس خود برمی‌گشتند. تعدادی از دانش‌آموزان در مسیر برگشت به مدرسه، در خیابان شعار‌هایی سر می‌دهند. در نتیجه این شعارها، دانش‌آموزان به درون مدرسه هدایت می‌شوند».
استاندار اردبیل در پاسخ به سؤالی درباره نوع هدایت دانش‌آموزان از سوی نیرو‌های انتظامی نیز گفت: «نیرو‌های امنیتی و انتظامی وارد مدرسه نشده‌اند، اما وقتی دانش‌آموزان وارد مدرسه می‌شوند، میان اولیای آنان و مدیران مدرسه برخورد‌هایی صورت می‌گیرد».
تکراری‌ترین پاسخ؛ بی‌اطلاعیم
بعد از اظهارنظر وزیر آموزشوپرورش در ارتباط با بازداشت برخی از دانش‌آموزان، سؤال افکار عمومی این بود که تعداد دانش‌آموزان بازداشتی چند نفر است و این دانش‌آموزان در کدام مرکز روان‌شناسی هستند که به‌طور شبانه‌روزی به دانش‌آموزان خدمات کارشناسی ارائه می‌دهد؟
مسئول حراست و مدیرکل آموزش متوسطه وزارت آموزشوپرورش پاسخی به این سؤال خبرنگار ندادند و اعلام کردند نمی‌خواهند مصاحبه کنند. خبرنگار ما این سؤال را با مدیران روابط‌عمومی آموزشوپرورش استان‌های البرز، کردستان، کرمانشاه، خوزستان و سیستان‌و‌بلوچستان مطرح کرد؛ آنها در پاسخ اعلام کردند دانش‌آموزی در این استان‌ها بازداشت نشده است. آنها در پاسخ به اینکه آیا دانش‌آموزی به مراکز روان‌شناسی ارجاع داده شده است، اظهار کردند: «بی‌اطلاعیم». خبرنگار «شرق» موضوع را با رئیس انجمن روان‌شناسی تربیتی مطرح کرد و او نیز اظهار کرد: «دانش‌آموزی برای مشاوره به ما معرفی نشد یا حداقل من بی‌اطلاعم».
کانون اصلاح و تربیت جای دانش‌آموز نیست
آن‌طور که محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس تعلیم و تربیت گفته است: «برداشتم از صحبت‌های وزیر آموزشوپرورش این است که دانش‌آموزان به کانون اصلاح و تربیت فرستاده شدند. این کانون مرکز نگهداری کودکان مجرم است و زندان جای دانش‌آموزی که از سر هیجان چهار تا شعار داده است، نیست».
او اظهار کرد: «در کانون اصلاح و تربیت، کودکان مجرم که بعضا قتل هم انجام داده‌اند، نگهداری می‌شوند. این کودکان واقعا چه جرمی انجام داده‌اند؟ چه کار مجرمانه‌ای کرده‌اند که وزیر آموزشوپرورش با این نگاه غیرمسئولانه اعلام کرده که آنها را به مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناسی ارجاع داده‌ایم. این موضوع افتخار ندارد. وظیفه وزیر پیگیری حال دانش‌آموزان است. او باید بداند روحیه دانش‌آموز در کانون اصلاح و تربیت نابود می‌شود».
برخورد قهری با دانش‌آموزان جوابگو نیست
خبر بازداشت و بازجویی دانش‌آموزان غیر‌قابل باور است؛ این موضوعی بود که مرتضی نظری، کارشناس تعلیم و تربیت اعلام کرد. او به ریشه این اعتراضات و مطالبات دانش‌آموزان اشاره کرد و گفت: «وقتی برنامه‌های درسی یک‌طرفانه طراحی می‌کنیم، وقتی سیاست‌گذاری دستوری برای دانش‌آموزان داریم و کار‌های تخصصی آموزش و پرورش را به افراد غیرمتخصص می‌دهیم، باید هم شاهد این رفتار اعتراضی دانش‌آموزان در سطح مدارس باشیم.
محیط مدرسه برای دانش‌آموزان، یک محیط دوست‌داشتنی و تحمل‌پذیر نیست که همه افکار دانش‌آموزان را در بر بگیرد. مسئولان آموزشوپرورش باید بدانند نسل جدید به لحاظ روحی و فکری تغییر کرده‌اند و برخورد قهری با دانش‌آموزان به‌هیچ‌عنوان جوابگو نیست». او تأکید کرد: «صحبت وزیر آموزشوپرورش ما را بهت‌زده کرده است.
مگر می‌شود با دانش‌آموزان برخورد‌های قهری و بزرگسالانه داشت؟ این دانش‌آموزان بچه‌های همه ما هستند، آنها پرسشگرند، اعتراض دارند و در موارد مختلف نقد می‌کنند، ما نمی‌توانیم این‌چنین با آنها رفتار کنیم. برخورد‌های این‌چنینی با عرصه فرهنگ فقط فاجعه درست می‌کند. دانش‌آموزان تصوری درباره برخورد‌های قهری ندارند.
او را نمی‌توان برای روز‌ها از خانه و مدرسه خارج کرد و او را تحت فشار قرار داد. وقتی خانواده آموزشوپرورش در خودش مشاوره و روان‌شناس دارد، ارجاع دانش‌آموزان به کانون اصلاح و تربیت واقعا چه منطقی دارد؟ مسئولان آموزشوپرورش باید سریع‌تر این موضوع را پیگیری کنند. مسئولانه‌ترین رفتار این است که آنها اجازه ندهند دانش‌آموزی بازداشت شود».
او تشریح کرد: «ببینید ماجرا از این قرار بوده که روز چهارشنبه مراسمی در شهر برای هفته وحدت برگزار شده که در این مراسم تعدادی از دانش‌آموزان هم حضور داشته‌اند. بعد از پایان این مراسم، دانش‌آموزان باید به مدارس خود برمی‌گشتند. تعدادی از دانش‌آموزان در مسیر برگشت به مدرسه، در خیابان شعار‌هایی سر می‌دهند.
در نتیجه این شعارها، دانش‌آموزان به درون مدرسه هدایت می‌شوند». استاندار اردبیل در پاسخ به سؤالی درباره نوع هدایت دانش‌آموزان از سوی نیرو‌های انتظامی نیز گفت: «نیرو‌های امنیتی و انتظامی وارد مدرسه نشده‌اند، اما وقتی دانش‌آموزان وارد مدرسه می‌شوند، میان اولیای آنان و مدیران مدرسه برخورد‌هایی صورت می‌گیرد».
