طبق فراخوانی که مجتبی امینی - دبیر جشنواره فیلم فجر - منتشر کرده، اول آبان زمان شروع ثبت نام فیلمها برای حضور در بخش ملی جشنواره بود. در چند وقت گذشته گمانهزنیهایی درباره فیلمهایی که احتمالا در جشنواره فجر خواهند بود مطرح میشد که در میان آنها، نامهای مطرحی از فیلمسازان باسابقه سینما هم وجود داشت.
اما بد نیست برای بررسی اینکه ممکن است چه فیلمهایی را در جشنواره فجر امسال ببینیم، برمبنای مجوزهایی که در شورای پروانه ساخت صادر و در سایت سازمان سینمایی هم ثبت شده نگاهی بیندازیم به اسامی فیلمسازانی که در ماههای گذشته مجوز گرفتهاند.
مروری گذرا بر اخبار مجوزهایی که از زمستان سال گذشته برای ساخت فیلم صادر شدهاند، حاوی نکاتی قابل توجه است؛ نخست حضور چند فیلمساز قدیمی که مدتی بود فیلم نساخته بودند، دوم تعداد قابل توجهی اسمهای ناآشنا در مقام کارگردان و تهیهکننده و سوم افزایش فیلمهایی که به نظر میرسد در محتوا به یک جریان و موضوع بیشتر متمایل هستند از جمله فیلمهای انقلابی و دفاع مقدسی؛ البته مورد سوم را پس از تمام شدن فیلمها و دیده شدن آنها دقیقتر میتوان تحلیل کرد.
براساس آنچه در سایت سازمان سینمایی ثبت شده، تقریبا از دیماه سال قبل بیش از ۷۰ مجوز فیلم بلند داستانی سینمایی صادر شده است. کیانوش عیاری، بهمن فرمانآرا، پرویز شهبازی، شهریار بحرانی، تهمینه میلانی، علی ژکان و کیومرث پوراحمد از جمله فیلمسازان باسابقه هستند که پروانه ساخت گرفتند و در کنار آنها به نرگس آبیار، بهروز شعیبی، محمدعلی باشهآهنگر، محسن امیریوسفی و... هم میتوان اشاره کرد. گرچه برخی از این کارگردانها به رغم داشتن مجوز هنوز فیلم خود را کلید نزدهاند و قطعا به جشنواره امسال نمیرسند با این حال در این گزارش اسامی فیلمهایی که در ۱۰ ماه گذشته پروانه ساخت گرفتهاند، مرور خواهد شد که قطعا برخی از آنها در میان ثبتنامیهای فجر ۱۴۰۱ هستند.
از بین این فیلمها وضعیت تولید برخی مشخص است که در چه مرحلهای هستند و اخبار رسمی از آنها منتشر شده، ولی درباره برخی دیگر جز خبر صادر شدن پروانه ساخت، اطلاعات دقیقی منتشر نشده است.
از جمله فیلمهایی که با جزئیاتی بیشتر میتوان درباره آنها صحبت کرد «ویلای ساحلی» کیانوش عیاری است که یکی از گزینههای جدی برای شرکت در جشنواره فجر است. این فیلمساز پس از گذشت ۶ سال از آخرین فیلمش «کاناپه» که توقیف هم شده، سراغ یک داستان جدید و کمدی رفته است. عیاری مدتی قبل «ویلای ساحلی» را در یکی از شهرهای شمالی کشور کلید زده و اگرچه در میانه راه کمی دچار کسالت شد، اما فیلمبرداری هنوز ادامه دارد. دو تن از بازیگران اصلی او رضا عطاران و پژمان جمشیدیاند و خیلیها مشتاق دیدن این دو در فیلمی به کارگردانی فیلمسازی همچون عیاری هستند. عطاران و جمشیدی دو سال قبل در فیلم «شیشلیک» محمدحسین مهدویان نیز با یکدیگر همبازی بودند، ولی آن فیلم با وجود داشتن پروانه نمایش هنوز اجازه اکران را از مدیران سازمان سینمایی نگرفته است.
«سووشون» به کارگردانی نرگس آبیار ابتدا به عنوان یک سریال برای پخش از شبکه نمایش خانگی ساخته شد، اما مدتی قبل پس از درخواست برای پروانه ساخت، مجوز نسخه سینمایی آن هم صادر شد تا شاید این اثر پرحاشیه آبیار که در بعضی مکانهای تاریخی شیراز ساخته شد و فیلمبرداری ان به پایان رسیده، در جشنواره فیلم فجر رونمایی شود.
«پرونده باز است» کیومرث پوراحمد نیز طبق گفته تهیهکنندهاش از متقاضیان جشواره فجر است. فیلمبرداری این فیلم هم تمام شده و پروژه در حال طی کردن مراحل فنی است.
«شهر خاموش» ساخته احمد بهرامی که مدتها قبل آماده شده بود، پیش از اکران عمومی طبق گفته قبلی سازندگانش احتمالا متقاضی شرکت در جشنواره فجر خواهد شد.
«رکسانا» به کارگردانی پرویز شهبازی از دیگر فیلمهایی است که فیلمبرداریاش تمام شده است.
«غریب» به کارگردانی محمدحسین لطیفی، محصول سازمان اوج که درباره شهید بروجردی است در نیمههای فیلمبرداری قرار دارد و تلاش میشود که به جشنواره فجر برسد.
«سرهنگ ثریا» دیگر محصول سازمان اوج که نخستین فیلم بلند سینمایی لیلی عاج - کارگردان تئاتر - نیز خواهد بود، به تازگی کلید خورده و آن هم در تدارک شرکت در جشنواره فجر است.
فیلم «اسفند» به کارگردانی دانش اقباشاوی هم که با محوریت شهید علی هاشمی ساخته خواهد شد فعلا در مرحله پیش تولید است.
«پالایشگاه» به کارگردانی مهرداد خوشبخت مدتی قبل در آبادان کلید خورد تا روایتی از پالایشگاه نفت در دوران دفاع مقدس باشد. این فیلم همچنان در مرحله فیلمبرداری است.
فیلم «دست ناپیدا» انسیه شاهحسینی نیز به تازگی پروانه ساخت گرفته و سیدزاده، تهیهکنندهاش مدتی قبل به ایسنا گفت که در صورت فراهم شدن شرایط به زودی آن را کلید میزنند تا در جشنواره فجر نمایش داده شود.
«توتو» به کارگردانی محمد ابراهیم عزیزی و تهیهکنندگی مصطفی کیایی نیز از فیلمهای جدیدی است که فیلمبرداریاش تمام شده و احتمالا در جشنواره ثبت نام خواهد کرد.
انیمیشن «ببعی» به کارگردانی حسین صفارزادگان هم برای حضور در جشنواره فجر مراحل فنی را پشت سر میگذارد.
«کت چرمی» اولین ساخته سینمایی حسین میرزامحمدی هم با حضور جواد عزتی به تازگی کلید خورده و یکی از فیلمهای احتمالی جشنواره فجر است.
«استاد» یکی از فیلم اولیهاست که توسط عماد حسینی و به تهیهکنندگی بهروز افخمی ساخته شده و در مرحله تدوین است.
«یادگار جنوب» به کارگردانی پدرام پورامیری و حسین امیریدوماری نیز برای شرکت در جشنواره فجر آماده میشد و تا یک ماه قبل در مرحله پیش تولید بود و قرار بود به زودی کلید بخورد.
«پروانهها فقط یک روز زندگی میکنند» به کارگردانی محمدرضا وطندوست به طور کامل ساخته شده و به زودی در جشنواره فیلم توکیو نیز شرکت میکند.
«خاطرات بندباز» ساخته حامد رجبی نیز به عنوان دومین تجربه کارگردانی او چند ماه قبل تمام شده و این فیلم با بازی فرزاد موتمن احتمال یکی از متقاضیان جشنواره فجر باشد.
فیلم جدید محسن امیریوسفی با نام «قیف» هم شنیده میشود که فیلمبرداریاش به پایان رسیده است.
از بین فیلمسازان شناخته شده، فیلمهای بهمن فرمانآرا، بهروز شعیبی، شهریار بحرانی، محمد متوسلانی، سهیل بیرقی، محمدعلی باشهآهنگر هنوز کلید نخورده و برخی از آنها حتی در مرحله پیشتولید هم نیستند مثل «نامیرا» به کارگردانی شهریار بحرانی که درباره قیام امام حسین (ع) است.
البته به تازگی بهمن فرمان آرا در مصاحبهای از منتفی شدن ساخت فیلم «چشمهایش» گفته بود.
در ادامه اسامی فیلمهای سینمایی که در ماههای اخیر پروانه ساخت گرفتهاند ذکر میشود. بجز آنهایی که در بالا اشاره شدند، از بقیه جزئیات دقیق و جدیدی درباره مراحل ساختشان در دسترس نبوده است.
«دقیقه نود» (تهیهکننده صابر امامی، کارگردان محمد حمزهای) / «دیوانه باش آدم باش» (تهیهکننده حسین پوراسماعیلی، کارگردان آرش معیریان) / «هم آهنگ» (تهیهکننده علی سرتیپی، کارگردان بهروز شعیبی) / «قلب رقه» (تهیهکننده مهدی فرجی، کارگردان خیرالله تقیانیپور) / «زود باش دیر میشه» (تهیهکننده حبیب اسماعیلی، کارگردان محمد حجت ذیجودی) / «بیداد» (تهیهکننده و کارگردان سهیل بیرقی) / «جنگل پرتقال» (تهیهکننده رسول صدرعاملی، کارگردان آرمان خوانساریان) / «پاییز دریا» (تهیهکننده وحید موسائیان، کارگردان فرود عوضپور) / «شیطانصفت» (تهیهکننده و کارگردان مهدی صباغزاده) / «گربه» (تهیهکننده سعید خانی، کارگردان مصطفی تقیزاده) / «راه شیری» (تهیهکننده مهدی کریمی، کارگردان علی جعفرآباد) / «دست ناپیدا» (تهیهکننده سیدسعید سیدزاده، کارگردان انسیه شاهحسینی) / «سرهنگ ثریا» (تهیهکننده جلیل شعبانی، کارگردان لیلی عاج)، «سووشون» (تهیهکننده محمدحسین قاسمی، کارگردان نرگس آبیار) / «سینما متروپل» (تهیهکننده حامد حسینی، کارگردان محمدعلی باشهآهنگر) / «درخت نبرد» تهیهکننده و کارگردان علی ژکان/ «وابل» (تهیهکننده سپهر سیفی، کارگردان تورج اصلانی) / «خط استوا» (تهیهکننده احسان ظلیپور، کارگردان اصغر نعیمی) / «دشمن مردم» (تهیهکننده مجیدرضا بالا، کارگردان علیرضا صمدی) / «روی زمینه قرمز» (تهیه کننده بهروز نشان، کارگردان آرش انیسی) پیش تولید/ «پس از عاشقی» (تهیهکننده حسن امجدی، کارگردان محمدعلی صفورا) / «وزن بودن» (تهیهکننده محمد نشاط، کارگردان محمد اسدینیا) / «چیزهایی که میکشی» (تهیهکننده نیکی کریمی، کارگردان علیرضا خاتمی) / «چشمهایش» (تهیهکننده و کارگردان بهمن فرمانآرا) / «تنفس مصنوعی» (تهیهکننده علی لدنی، کارگردان مهدی اصغری) / «اتاقک گلی» (تهیهکننده داوود صبوری، کارگردان محمدعلی عسگری) «یادگار جنوب» (تهیهکننده مجتبی رشوند، کارگردان پدرام پورامیری و حسین امیریدوماری) / «امان» تهیهکننده سعید ملکان، کارگردان مهدی جعفری/ «نوروز» (تهیهکننده محمدرضا نادری، کارگردان سهیل موفق) / «هوک» (تهیهکننده علی آشتیانیپور، کارگردان حسین ریگی) / «پالایشگاه» (تهیهکننده سعید سعدی، کارگردان مهرداد خوشبخت) / «آشیل» تهیهکننده سعید شاهسواری، کارگردان فرهاد دل آرام) / «بریدگی» (تهیهکننده محسن حجازی، کارگردان حسین میرزامحمدی) / «دومین روز پاییز» (تهیهکننده حبیب والینژاد، کارگردان اردلان عاشوری) / «سلیمان» (تهیهکننده بیژن میرباقری، کارگردان محمد اسماعیلی) / «به لطف شما» (تهیهکننده مهدی احمدی، کارگردان علی خزاعی) / «بدرود مجبوریم» (تهیهکننده و کارگردان ابراهیم ایرج زاد) / «استاد» (تهیهکننده بهروز افخمی، کارگردان عماد حسینی) / «غریب» (تهیهکننده حامد عنقا، کارگردان محمد حسین لطیفی) / «سمفونی باران» (تهیهکننده رضا محقق، کارگردان علیرضا امینی) / «اپرای شناور» (تهیهکننده هادی انباردار، کارگردان منصور وثوقی) / «فرشته تپههای سیاه» (تهیهکننده عباس امینی، کارگردان عباس امینی) / «شال آبی» (تهیهکننده و کارگردان داوود توحیدپرست) / «آینه» (تهیهکننده علی اوجی، کارگردان محمود کلاری) / «مرد ایرانی» (تهیهکننده محمدحسین فرحبخش، کارگردان کریم محمدامینی) / «انتهای باغ» (تهیهکننده و کارگردان ابراهیم عامریان) / «آغوش درخت» (تهیهکننده محمدرضا مصباح، کارگردان قاسم لطفی) / «سیروان» (تهیهکننده ابوذر پورمحمدی، کارگردان مهدی صاحبی) / «نهر خین» (تهیهکننده حسین پارسایی، کارگردان جواد افشار) / «زلال مهتاب» (تهیهکننده مجید صدیقی، کارگردان رهبر قنبری) / «نامیرا» (تهیهکننده محسن آقا علیاکبری، کارگردان شهریار بحرانی) / «نمایش کودکانه به سبک ایتالیایی» (تهیهکننده محسن محسنینسب، کارگردان صالح دلدم) / «آتش بس ۳» (تهیهکننده محمد نیکبین، کارگردان تهمینه میلانی) / «ستاره سینما» (تهیهکننده احسان ظلیپور، کارگردان عادل تبریزی) / «آپلود» (تهیهکننده و کارگردان جهان خادم المله) / «بخارست» (تهیهکننده علی طلوعی، کارگردان مسعود اطیابی) / «عشق جامگان» (تهیهکننده محمد متوسلانی، کارگردان رضا چوبینه) / «رکسانا» (تهیهکننده مسعود ردایی، کارگردان پرویز شهبازی) / «وزن لحظه» (تهیهکننده و کارگردان فرزین مهدیپور) / «قیف» (تهیهکننده سعید ملکان، کارگردان محسن امیریوسفی) / «فرش خاک» (تهیهکننده علی نوری اسکویی، کارگردان فریدون نجفی) / «مسخ نرگس» (تهیهکننده سعید شرفیکیا، کارگردان حامد علیزاده) / «دست تنها» (تهیهکننده و کارگردان امیرحسین ثقفی) / «حدود ساعت ۸ صبح» (تهیهکننده و کارگردان منوچهر هادی) / «آقای گل» (تهیهکننده مهدی احمدی، کارگردان بیژن شیر مرز) / «چرا گریه نمیکنی؟» (تهیهکننده سید رضا محقق، کارگردان علیرضا معتمدی) / «راه رفتن روی علفهای خشک» (تهیهکننده مهدی بدرلو، کارگردان مهران مهدویان) / «خاطرات بندباز» (تهیهکننده سمیرا برادری، کارگردان حامد رجبی) / «شهر خاموش» (تهیهکننده رضا محقق، کارگردان احمد بهرامی) / «توتو» (تهیهکننده مصطفی کیایی، کارگردان محمد ابراهیم عزیزی) / «پرونده باز است» (تهیهکننده علی قائممقامی، کارگردان کیومرث پوراحمد) / «اسفند» (تهیهکننده محمدرضا تخت کشیان، کارگردان دانش اقباشاوی) / «پروانهها فقط یک روز زندگی میکنند» (تهیهکننده و کارگردان محمدرضا وطندوست)، «کت چرمی» (کارگردان حسین میرزامحمدی، تهیه کننده کامران حجازی) و «ویلای ساحلی» با نام قبلی رکر (تهیهکننده رضا رخشان، کارگردان کیانوش عیاری).
در کنار اینها چند فیلم دیگر هم هستند که پیشتر ساخته شده و حتی مجوز نمایش هم گرفتهاند؛ از جمله «کابل پلاک ۱۰» ساخته نوید محمودی از سال گذشته پروانه نمایش آن صادر نمیشد. اما حالا با موافقت برای گرفتن مجوز، گفته میشود سازندگانش متقاضی شرکت در جشنواره هستند. همچنین «رگهای آبی» به کارگردانی جهانگیر کوثری نیز که درباره فروغ فرخزاد است، به تازگی پروانه نمایش گرفته و ممکن است در جشنواره فیلم فجر رونمایی شود.