آفتابنیوز : آفتاب-سرویس بین الملل: «یوکیا آمانو» روز دوشنبه با اعلام اینکه سازمان متبوعش نیازمند وارد آوردن شدت و قدرت بیشتری برای مبارزه علیه تولید و تکثیرکنندگان سلاح هستهای است، عملا وارد رقابتهای سیاسی به منظور جانشینی «محمد البرادعی» دبیرکل کنونی آژانس بینالمللی انرژی هستهای شد.
وی در حالی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی هستهای سخن میگفت که آخرین مهلت برای نامزدی احراز پست دبیرکلی این نهاد بین المللی 31 دسامبر تعیین شدهاست.
دبیرکل کنونی این نهاد، دکتر محمد البرادعی است که طی 6 سال گذشته مسئولیت بررسی و پیگیری پرونده هستهای ایران و گفتگو با طرفین ایرانی و غربی را به شیوهای نرم برعهده داشتهاست.
اعضای 35 کشور حاضر در شورای کنونی حکام آژانس که هدف آن مبارزه با تولید و تکثیر سلاحهای اتمی و استفاده صنعتی و صلح آمیز از نیروگاههای هستهای است قرار است که جانشین محمد البرادعی را در ماه ژوئن سال آتی به روش اجماع برگزینند.
البرادعی 66 ساله، که یک دیپلمات مصری است، از سال 1997 مسئولیت دبیرکلی این نهاد را برعهده دارد. وی ماه گذشته اعلام کرد که تصمیم ندارد برای چهارمین دوره خود را برای احزار این سمت نامزد نماید. دوره دبیرکلی البرادعی نوامبر 2009 به پایان خواهد رسید.
هم اکنون دو نامزد مطرح برای جانشینی البرادعی وجود دارد که یکی تبعه ژاپن و دیگری اهل آفریقایجنوبی است و هر دو نماینده فعلی کشورشان در این سازمان بوده و جزو ناظران سابق این نهاد بینالمللی نیز به شمار میآیند.
آمادو، نامزد ژاپنی این سمت در اجلاس شورای حکام گفت: «آژانس باید خود را به قدر کفایت تقویت نماید تا توانایی مواجهه با چالشهای بزرگ و تازه را داشته باشد ... چالشهای همچون تروریسم هسته ای، پاکسازی هستهای، بحران های بینالمللی کمبود انرژی، گرمایش جهانی که می تواند با استفاده صلحآمیز از انرژی اتمی به جای سوختهای فسیلی کنترل شود».
تلاشهای بین المللی کنترل تسلیحات
«آماتو» ضمن یادآوری بمباران هستهای ژاپن، طی جنگ جهانی دوم توسط ایالات متحده آمریکا اظهار داشت که کشورش از آن زمان تاکنون، الگو و سرمشقی یگانه، منحصر بهفرد و محوری در مبارزه با گسترش و تکثیر سلاحهای هستهای بودهاست.
وی پس از مذاکرات محرمانه و پشت درهای بسته در شورای حکام و در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرد که علاقمند به ایجاد یک نیروی «حمایت شدید» برای مهار و کنترل هستهای یکایک قارههاست. کلمبیا و آلبانی اندکی بعد، از این اظهارات آقای «آمانو» حمایت کردند.
«آمانو» ضمن انتقادی کنایه وار نسبت به عملکرد مدیریت کنونی آژانس، مهمترین موضوع، در سازمان بینالمللی انرژی اتمی را عضویت در پیمان منع تکثیر سلاحهای هستهای و تن سپردن به نظارتهای آژانس عنوان کرد.
وی عملکرد آژانس در قبال ایران و سوریه را دچار آفت سیاسی کاری دانست. وی در ادامه گفت: «متاسفانه ما نمیتوانیم کشورها را مجبور به همکاری کنیم. ما چاره ای نداریم جز اینکه صبوری پیشه کرده و تلاش نماییم دولتها را قانع کنیم».
دولتهای غربی از آژانس میخواهند تا ایران را وادار به همکاری کامل و شفاف با این سازمان نماید.
اما البرادعی، دبیرکل کنونی این سازمان اظهار میدارد که این سازمان نیازی به حمایتهای سیاسی ندارد، بلکه چیزی که به شدت از آن رنج میبرد، فقدان اقتدار و ضمانت اجرایی در درون آژانس و سازوکار آن است که مانع از آن میشود که این سازمان بتواند کشورها را وادار به رفتار شفاف نماید.
«آمانو» با یادآوری تجربه 30 ساله خود به عنوان یک دیپلمات در مسائل مربوط به پاکسازی هستهای جهان، خود را گزینهای منصف و بیطرف برای جانشینی محمد البرادعی دانست.
ژاپن یکی از کشورهای پیشرفته در استفاده صلح آمیز از انرژی هستهای و دومین قدرت سرمایهگذار در تامین منابع مالی آژانس پس از ایالات متحده به شمار می رود.
«عبدالصمد مینتی» نماینده آفریقای جنوبی در آژانس، هنوز اظهارنظری دال بر کاندیداتوری خود نکردهاست.
دیپلماتها بر این باورند که «آمانو» و «مینتی» از حمایت و پشتیبانی دو گروه مجزا برخوردار خواهندبود: «کشورهای صنعتی بهرهمند از نیروی هستهای» و «کشورهای درحال توسعه فاقد صنعت هستهای». بنابراین برای کسب موفقیت در احراز این پست احتمالا به نامزدهای بیشتر نیاز خواهد بود.