متن نامه احمد توکلی رئیس هیات مدیره دیده بان شفافیت و عدالت به ابراهیم رئیسی بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
برادر ارجمند جناب آقای رئیسی
رئیس محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی
دیدهبان شفافیت و عدالت در نامه شماره ۷۱۲-۱۰۰- د مورخ ۲۷/۷/۱۴۰۰ نشان داد که مصوبه جلسه شماره ۸۴۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی و اصلاحیههای بعدی آن با دلائل روشن، خلاف قانون اساسی، خلاف سیاستهای کلی ابلاغی رهبری و در تعارض با مصالح ملی است، حسادت اجتماعی را برمیانگیزد و این، همراه با شکاف طبقاتی رو به فزونی، سرمایه اجتماعی را تحلیل میبرد، بینوایان را نحیفتر و ثروتمندان را چاقتر میسازد و موجب تداوم و تعمیق چرخه فقر میگردد. جنابعالی، با حسن استقبال از این گزارش متکی بر مطالعات علمی، آن را به دفتر ویژه ارجاع فرمودید تا دعاوی دیدهبان را ارزیابی کند، که دستیاران شما نیز به همان نتایج و مشابه آنها رسیدند که همین نتیجه را خدمتتان گزارش دادند. با کمال شگفتی، این مصوبه در کمیتهای متشکل از پنج نماینده مجلس شورای اسلامی و پنج نفر از اعضای محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی برای مذاکره پیرامون اعتراضات گسترده به مصوبه گرد هم آمدند و بدون حصول هیچ نتیجهای کمیته به پایان رسید، ولی شورای عالی انقلاب فرهنگی هیچ اعتنایی به اعتراضات جوانان ذینفع نکرد و هیچ توضیحی درباره این اقدام عجیب و غریبش نداد.
نقش آموزش عالی در امر توسعه کشور بیبدیل است. اگر در گوگل تحقیقاتی عبارت role of education in economic development را جستجو کنید با نشانی بیش از ۱۶، ۱۷۰، ۰۰۰ مقاله و پژوهش علمی روبهرو خواهید شد. همچنین اگر عبارت role of education in efficiency را جستجو کنید به رقم شگفتآور ۳۵۷ میلیون مقاله و پژوهش علمی میرسیم که نشانه نقش برجسته آموزش عالی در کارایی فردی و پیشرفت جوامع امروزی در حوزههای گوناگون است. هر یک از این حوزهها به شرایط احراز شغل و ارتقاء اجتماعی افراد در آینده مربوط میشود و ورود به دانشگاه، راهیابی به این حوزهها را ممکن مینماید.
یکی از مهمترین این گروه مسائل کارآفرینی است که امکان نوآوری و سرمایهگذاری در کسب و کارهای جدید و ابداع را فراهم میسازد و راهی جز ورود به دانشگاه ندارد و همینطور تأسیس و ورود به شرکتهای دانشبنیان که اساس رشد و توسعه کشور را تشکیل میدهند، بدون ورود به دانشگاه ممکن نیست.
پس بدانید که با معضلات ناشی از مصوبه کنکوری این شورا جوانان ایران و آینده کشور را از چه فرصتهای گرانقدری محروم میکنید.
۲) یکی از مهمترین دلایل توسعهنایافتگی ایران ثروتمند که خیل عظیمی از جوانان مستعد را دارد، همین بیاعتنایی به ارتقای علمی واقعی آنان است و، چون نقش بیبدیل آموزش دانشگاهی در توسعه کشور، از منظر اقتصاد سیاسی و اقتصاد توسعه کاملاً پذیرفته شده است، با این کار، راه سنگلاخ جدیدی در برابر رشد و عدالت نهاده میشود.
۳) وزیر آموزش و پرورش در نامه مورخ ۱۹/۲/۱۴۰۱ خطاب به دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در فهرست مشکلات، آخرین مشکلی را که در اجرای این مصوبه پیشروی او است، نداشتن بودجه اعلام کرده است.
قانون اساسی و قوانین مادر ذی ربط، دستگاههای دولتی را ملزم میکنند که ابتدا اعتبار قابل حصول و مصوب داشته باشند تا بتوانند هزینه مصوب را در امور مربوط بهکار گیرند. اصول ۵۲ و ۵۳ قانون اساسی دولت را ملزم میکند که این احتمالات و هزینهها را در لایحه بودجه سالانه بگنجاند و به تصویب مجلس برسانند. این مصوبه به کدام یک از ردیفهای مصوب بودجه سال ۱۴۰۱ اتکا دارد؟
۴) شما اعلام کردهاید که از مشمولین این تصمیم بیاساس برای ترمیم سوابق تحصیلیشان هزینه دریافت شود و تعیین رقم هزینهها را به شکل سیال در اختیار ادارات استانی قرار دادید. طبق قانون دریافت هر نوع هزینهای از طریق دستگاههای دولتی منوط به تصویب جواز آن در قوانین پیشین و انعکاس کمّی آن در قانون بودجه سالانه است. آیا در مورد گروههای مختلف مشمول ترمیم سوابق تحصیلی چنین جوازی در لایحه بودجه امسال به شما داده شده است؟
۵) شما و دیگر اعضای شورا در جلسه ۸۴۳ مورخ ۱۵/۴/۱۴۰۰ مصوبهای ناقص را به امضای رئیس جمهور وقت رساندید و از آن زمان تاکنون دو بار در آن اصلاحیه اعمال کردید به گونهای که در نامه مورخ ۱۹/۲/۱۴۰۱ وزیر آموزش و پرورش ابهامات خود را در موارد زیر برای اجرای این مصوبه اعلام میدارد:
- امکان تهیه سوابق تحصیلی برای تمام فارغالتحصیلان نظام آموزشی سالی ـ واحدی و ترمی ـ واحدی در سال ۱۴۰۲ ممکن نیست و امکان تهیه این سوابق برای دانشآموزان شاخه فنی و حرفهای متقاضی شرکت در گروههای آزمایشی در سال ۱۴۰۲ و بعد از آن وجود ندارد.
- نحوه تأمین منابع مالی تولید سوابق تحصیلی استاندارد و کیفی که بر عهده وزارت آموزش و پرورش گذاشته شده است، در مصوبه مشخص نیست.
همچنین شیوه ترمیم سوابق تحصیلی برای دیپلمههای نظام قدیم آموزشی در پردهای از ابهام است و شما میخواهید پنج روز دیگر داوطلبان در چنین آزمون مبهم و کارشناسی نشدهای ثبتنام به عمل آورند، درحالیکه بسیاری از سؤالات و ابهامات بدون پاسخ مانده است. پاسخ حیرانی و سرگردانی میلیونها جوان را چه کسی خواهد داد؟
۶) تا اینجا مشخص شد که شما بهطور غیرقانونی، غیرمنطقی و معارض با هر نوع مدیریت معقول با سرنوشت حداقل ۵۰۰ هزار نفر در سال پیشرو بازی میکنید که در سال ۱۴۰۵ براساس این مصوبه تعدادشان به چند میلیون نفر افزایش خواهد یافت. در حال حاضر به مدیران وزارت آموزش و پرورش اجازه دادهاید که برای ترمیم معدل داوطلبان به هر نحوی و با هر هزینهای که خود صلاح میدانند، امتحان ترمیمی برگزار کنند. تأمین این هزینههای غیرقانونی و زیانبار برای بسیاری از داوطلبان ممکن نیست و به همین سادگی از گردونه رقابت در کنکور ۱۴۰۲ بیرون میافتند. قطعاً اگر فرزندان خودتان در این شرایط بودند، چنین تصمیماتی نمیگرفتید.
۷) اگر خدای ناخواسته عدالتطلبان نتوانند در این میدان حق مردم را استیفا کنند، هزینهای که بر مشمولین این مصوبه غیرقانونی سربار میشود، از ۲ میلیون تا ۶ میلیون تومان تخمین زده میشود؛ به شرح زیر:
- هزینه خرید کتابهای درسی در بازار آزاد: هر درس حداقل ۵۰ هزار تومان
- هزینه خرید کتابهای آموزش و حلالمسائل برای هر کتاب درسی: هر درس حداقل ۱۰۰ هزار تومان
- هزینه ثبتنام برای ترمیم معدل در مراکز بزرگسالان: هر واحد درسی حداقل ۲۰ هزار تومان (درسی مانند زیستشناسی ۴ واحد است.)
- هزینه رفتوآمد به مراکز بزرگسالان که معمولاً فقط در شهرهای بزرگ مستقر هستند
توجه: در سال ۱۴۰۵ که براساس این مصوبه باید سابقه تحصیلی در پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم بهطور کامل برای هر داوطلب وجود داشته باشد، هزینهها سه برابر سال جاری خواهد بود.
توجه: اگر دانشآموز برای فهم عمیق کتاب درسی و تسلط کامل جهت گرفتن نمره ۲۰ به کلاس عمومی نیاز داشته باشد، هزینه هر درس حدود ۱ میلیون تومان است و هزینه کلاسهای خصوصی چندین برابر کلاسهای عمومی تمام میشود.
هیچ فکر کردهاید که در این وانفسای تورم کمرشکن و فقر و بیچارگی عده کثیری از مردم کشور چنین مبالغی افزون بر آنچه برای کنکور لازم بود، چگونه باید توسط خانوادهها فراهم شود؟ این بلا چه قشری از مردم را مبتلای خود خواهد کرد. اغنیا یا تهیدستان را؟
۸) میزان کسب درآمد به عوامل مختلفی وابسته است که تحصیلات عالی، خلاقیت و امکان سرمایهگذاری از مهمترین آنهاست. با این مصوبه تهیدستان و مستضعفان از گردونه رقابت و ورود به مراکز آموزش عالی معتبر بیرون میمانند و چرخه فقر خود را بازتولید میکند. اگر چنین شرایطی بهوجود آید مردمی که به انقلابی بودن این دولت اطمینان داشتند در آن تردید میکنند و آنها که تردید داشتند به معترض تبدیل میشوند. در خبرها از قول مراجع رسمی گفته شده است عده کثیری از جوانان کمسن و سال فریب اغتشاشگران را خوردند. آیا این کار شما بر تعداد معترضان و جوزدگان میافزاید یا بر تعداد کسانی که به صداقت قول و عدالت شما اطمینان دارند؟
۹) خلاصه حرف شما چیست؟ مردم میدانند؟ ما خطاب به مردم عرض میکنیم:
کسانی که در سالهای گذشته بدون آگاهی از چنین مصوبه ظالمانهای دیپلم گرفتهاند، براساس این مصوبه باید بیایند و پول بدهند و نمره خود را ترمیم کنند. کسی که سال ۸۳ دیپلم گرفته است، الان در دهه چهارم زندگی خود است و احتمالاً عائلهمند و به احتمال زیاد مستأجر است و با احتمال زیادتر با اضافهکاری، زندگی خود و خانوادهاش را میگرداند. حال او باید برای کسب آموزش عالی در جهت ارتقای وضعیت اجتماعی و اقتصادی خود به شما درخواست دهد تا در کمیسیونی آن را بررسی کنید، از او وجه مطالبه کنید تا بتواند کنکور دهد و وارد دانشگاه شود؟ شما را در این جایگاه گذاشتهاند تا از جلوی پای مردم سنگها را بردارید نه اینکه در مقابل آنان سد سکندر سازید.
۱۰) در تمام این مشکلات ثروتمندان برای شما کف میزنند و هورا میکشند، چون هم پول معلم خصوصی دارند تا از پایه تحصیلی دهم نمره ۲۰ فرزندانشان را تضمین کنند، هم پول کلاس کنکور دارند و هم با این مصوبه بسیاری از رقیبان مستعد، اما فقیرشان را از چرخه رقابت خارج کردهاید. تا پیش از این مصوبه، کسی که معدل پایین داشت و پول نداشت احتمال قبولی در دانشگاههای دولتی را داشت، اما این مصوبه این احتمال را به صفر رسانده است.
آیا پیامبر بین غنی و فقیر فرق میگذاشت؟ بله، اما به نفع فقیر.
اما شما این کار را نمیکنید. شما با این راههای بیفرجامی که پیش پای جوانان تهیدست میگذارید شعار بر حق رئیس جمهور را که عدالتخواهی بوده است، ذبح میکنید.
آقای رئیس جمهور چرا جلوی اجرای این مصوبه را نگرفتید؟ ما نمیگوییم که رئیس جمهور نباید مصوبه قانونی را ابلاغ کند، میگوییم این مصوبه غیر قانونی است و ضد قانون اساسی، احکام رهبری و وجدان پاک تمام انسانهاست.
آقای رئیس جمهور امسال این مصوبه باعث تشویش و عسر و حرج یک میلیون داوطلب کنکور شده است که اگر متوسط خانوار را چهار نفر بدانیم، چهار میلی تا سال ۱۴۰۵، پانزده میلیون ایرانی گرفتار عوارض و معضلات این مصوبه خواهند شد ون نفر را مشوش کرده است. اما که حل این معضلات برای خانوادههای تهیدست و فقیر ناممکن است. ما از پیامبرمان شنیدهایم که نزدیک است فقر به کفر بینجامد. بترسید!
احمد توکلی
عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام
و رئیس هیئت مدیره سازمان مردمنهاد
دیدهبان شفافیت و عدالت