رئیسی: ارزش‌ها قابل تغییر نیست/ سازوکار اجرای قانون اساسی را می‌توان تغییر داد
سید ابراهیم رئیسی روز شنبه در همایش ملی مسئولیت اجرای قانون اساسی در محل سالن اجلاس سران که به مناسبت ۱۲ آذر روز قانون اساسی برگزار شد، اظهار داشت: قانون اساسی میثاق ملی و تبلور و تجسم انقلاب شکوهمند اسلامی است. قانون اساسی تضمین کننده جمهوریت و اسلامیت نظام و تضمین کننده حقوق اساسی و آزادی‌های مشروع است.
رئیسی ادامه داد: قانون اساسی اساس و اصولی است که هم نشان از حقوق و هم نشان از تکالیف دارد. حقوقی که خداوند برای آحاد شهروندان قرار داده و تکالیفی که در کنار این حقوق برای مسئولان و دست اندرکاران وجود دارد. با توجه به اینکه حق عبارت است از آن قرار واقعی عالم هستی، با تکالیفی همراه است و حق و تکلیف باهم است. باید دید قانون اساسی اجرا می‌شود یا برخی از آن مورد کم توجهی قرار می‌گیرد که جای این در کلاس‌های آکادمیک نیست بلکه در عرصه اجتماعی پرداختن به این اصول برای صاحبان حق و تکلیف بسیار آموزنده خواهد بود. آنانی که حقی دارند براساس قانون اساسی بدانند چه حقی دارند و آنانی که تکلیف دارند ببینند آیا به تکلیف عمل کرده اند یا نه.
وی با اشاره به سفرش به آفریقا گفت: در این سفر یکی از اساتید برجسته حقوق که رفاقت بسیار نزدیکی با ماندلا داشت، خاطراتی بیان کرد، مبنی بر اینکه، بعد از حکومت آقای ماندلا در افریقای جنوبی من و چند نفر برای نوشتن قانون اساسی مامور شدیم و تمام قوانین اساسی دنیا را من و دوستانم مطالعه کردیم، به این نتیجه رسیدیم که مترقی‌ترین قانون اساسی دنیا، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است، چون شما موفق شده اید، بین آرمان و دموکراسی جمع کنید.
رئیسی با بیان اینکه اجرای ناقص قانون اساسی دلیل ناکارآمدی‌های قانون نیست، گفت: اصول جمهوریت، اسلامیت، استقلال و آزادی نظام اسلامی حقوق و آزادی‌هایی که در قانون اساسی قید شده است، اصل این قانون است و روش‌ها و سازو کار‌هایی برای اجرای قانون وجود دارد که حتما قابل بررسی است و روش قابل تغییر است، اما ارزش قابل تغییر نیست. روش امکان تغییر دارد و ارزش لایتغیر است. سازوکار‌ها و روش‌ها را به اقتضا می‌توان برررسی کرد. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هیچ بن بستی ندارد تنظیم، تدوین و نهایی شدن آن به نحوی است که در اجرای قانون اساسی و اجرای امور کشور با بن بست مواجه نخواهید شد. همه مسئولان برای احیا، احقاق و اجرای تکالیف قانون اساسی در حوزه‌های اجرایی و تقنینی و اجزای حکومت که در جای جای نظام مسئولیت دارند، باید تلاش کنند. باید اعلام کرد متکفل، مسئول و مامور کدام اصل یا کدامین اصول قانون اساسی هستید؟ آیا در اجرای این اصل یا اصول توفیقاتی که داشته اید، پیشنهاد و نظراتی برای اجرای کامل و متوازن وجود دارد یا نه؟ و سوم اینکه آیا با موانع و مشکلاتی در اجرا برخوردید مراتب را اعلام می‌کنید. دانشگاه، نخبگان، خبرگان و صاحبنظران به کمک بیایند و مسئولان و دست اندرکاران در این هیات پیگیری قانون اساسی پیگیری کنند که هیچ اصلی از قانون اساسی با تعطیلی و اجرای آن با کندی مواجه نشود.
وی با اشاره به مردمی کردن قانون اساسی گفت: مردمی کردن قانون اساسی یعنی همه مردم را با آموزش حقوق و اصول قانون اساسی در همه رسانه‌ها مشارکت دهیم. مردم اگر به حقی که دارند آشنا شوند مرحله بعد مطالبه حق است. اصل هشتم قانون اساسی امر به معروف و نهی از منکر که امر به همه خوبی‌ها و نهی از همه پلشتی‌ها است باید شناخته شود و معروف‌ها و منکر‌ها در همه حوزه‌ها باید شناخته شود و مردم باید خود را متعهد و مسئول بدانند و اینجا امر به معنای غیر توصیه است و معنای مخصوص به خود دارد.
عدالت اصل لایتغیر است
رئیسی ادامه داد: در این صورت مردم خود را در جایگاه کسی می‌بیند که حقی ادا نمی‌شود و باید احساس مسئولیت کند، امر به معروف و نهی از منکر جای تهمت، دروغ، غیبت و پچ پچ کردن ها، ناسزا گفتن‌ها و بسیاری از نباید‌ها را سد می‌کند ودر هر سازمان به جای هر کاری که کمکی نمی‌کند و بلکه جو بدبینی و تهمت را رواج می‌دهد به اصل امر به معروف و نهی از منکر توجه می‌شود. این نظارت همگانی برای اجرای قانون اساسی، دین و عدالت است. عدالت اصل لایتغیر است.
رئیس جمهور با اشاره به آیه‌ای از قرآن کریم، گفت: مردم قرار است اقامه کننده قسط باشند یعنی اگر آموزش و پرورش، آموزش عالی و فرهنگ سازان در کشور مردم را به کیفیت در عقل دعوت کنند، خود مردم اقامه و مطالبه قسط عدل خواهند کرد و بعد جامعه‌ای ایجاد می‌شود که شاهد فقر، بی‌عدالتی است، فساد نخواهیم بود.
وی با بیان اینکه بعد از توحید هیچ مفهومی گسترده‌تر و فراگیرتر از عدالت وجود ندارد، ادامه داد: عدالت اصل لایتغیر قانون اساسی است. عدالت امری فطری پسند است که در قانون اساسی ما به آن تاکید شده و مشارکت عمومی را در بر دارد.
رئیسی اظهار کرد: مطالبه گری اجرای قانون اساسی نه فقط در نخبگان، چهره ها، اساتید و صاحبان قلم بلکه همه باید در میان همه اقشار جامعه وجود داشته باشد همه باید مطالبه گر اجرای اصول مترقی قانون اساسی باشند. فرهنگ سازی، مطالبه گری، آموزش و پاسخگویی از همه صاحبان تکلیف و مسئولیت، در برابر خداوند، شهروندان، ارباب رجوع و سلسله مراتب اداری باید شکل بگیرد.
ایران قوی در پرتو اجرای قانون اساسی شکل می‌گیرد
رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه تفاوت ما دیگر نظام‌های دنیا این است که قبل از هرچیز باید در برابر خداوند خود را پاسخگو بدانیم، اضافه کرد: همه صاحبنظران اجرای قانون اساسی می‌توانند در این باره اعلام نظر کنند و برای اجرا سنجش داشته باشند و بسیاری از عقب ماندگی‌ها را با نگاه درستی که امروز اساتید دانشگاه‌ها و همه حق شناسان، حق دانان و حق خواهان دارند، جبران کنند.
خود را مدافع همه اقوام، گروه‌ها، دسته‌ها و مذاهب در کشور عزیزمان جمهوری اسلامی ایران می‌دانم
رئیس‌جمهور گفت: بنده به عنوان جایگاه اداری خود در مقام رئیس جمهور مسئولیت اجرای قانون اساسی را برعهده دارم و خود را مدافع همه اقوام، گروه‌ها، دسته‌ها و مذاهب در کشور عزیزمان جمهوری اسلامی ایران می‌دانم ومعتقدم شکل گرفتن ایران قوی در پرتو اجرای قانون اساسی خواهد بود. اگر ایران قوی می‌خواهیم باید بدانیم که رمز حقد و کینه دشمن دقیقا به دلیل این قدرت جمهوری اسلامی و شکل گرفتن ایران قوی به دست باکفایت مردم و با تدبیر برای اجرای قانون اساسی است.
رئیسی گریزی هم به مسأله انتخابات در کشور زد و گفت: کشور ما کشور انتخابات است؛ هر گاه دسته، فکر و جریانی در دولت و بخش‌های دیگر می‌آید با همین قانون اساسی با شکل گیری سازوکار‌های حکومت و نظام پیش می‌رود. به تعداد سال بعد از پیروزی انقلاب انتخابات داشتیم و جای شگفتی دارد که کسانی که دم از حقوق بشر و لیبرال دموکراسی می‌زنند چطور از کشوری در منطقه که یک انتخابات در آن برگزار نشده جمایت می‌کنند و به کشوری که به تعداد سال‌های شکل‌گیری اشت انتخابات داشته حقد و کینه می‌ورزند؛ آن‌هم کشوری که امروز جزو آزادترین کشور‌ها از نظر مراجعه آرای مردمی است، اما دیکتاتورترین و مستبدترین کشور‌های منطقه مورد حمایت هستند، چطور این را باور کنیم؟ از جلوه‌های روشن برای حقوق بشر و انسان، قانون اساسی ما است.
رئیسی با استناد به سخن حضرت علی (ع) به مالک اشتر که مردم یا مسلمان و هم کیش تو هستند یا مثل تو انسانند، گفت: در کشوری که اساس آن بر انتخابات است باید همه گروه‌ها، احزاب ومذاهب دراجرای قانون توافق کنند، چون می‌خواهیم عدالت اجرا شود و بهترین ملاک برای اجرای عدالت، توافق برای اجرای قانون اساسی است.
کارآمدی در اجرای قانون اساسی است
وی افزود: باید بر اجرای قانون توافق کنیم و بگوییم همه گروه‌های سیاسی، احزاب و دسته‌ها بر اجرای قانون توافق کرده و قانونمداری یک اصل باشد و هیچ کس خلاف قانون عمل نکند و هیچ کس در هیچ جایگاهی به خود اجازه دور زدن و نقض قانون را ندهد. در جایی اگر امر فوری و اضطراری پیش آمد، خود انجام دادن یک کار فوری هم قانون دارد. مثلا زمان جنگ یا شرایط خاصی باشد، انجام یک کار در شرایط خاص هم ضابطه دارد و این امر همه را مقید می‌کند که محور، قانون است و کارآمدی در اجرای قانون اساسی خواهد بود.
وی افزود: معتقدیم با توجه به اصول مترقی قانون اساسی و تقید همه بخش‌ها در نظام، اگر بر اساس قانونمداری، اجرای عدالت و اجرای قانون اساسی حرکت کنیم، کارآمدی نظام اداری کشور در اجرا، قضا و مجلس و همه بخش‌های حکومت اتفاق خواهد افتاد، همگان ثمره نقض یا اجرای قانون را دیدیم. همایش امروز نماد و نمود توجه به قانون اساسی و آغاز همکاری باشد نه پایان آن. توافق همگان بر یک اصل و آن اصل اجرای قانون اساسی با همه حقوق و تکالیفی که در این قانون وجود دارد، حفظ حقوق شهروندی با مطالبه‌ای که مردم و نخبگان دارند، توجه به اصل پاسخگویی، احیای اصل مترقی امر به معروف و نهی از منکر ضروری است. همه باید‌ها و معروف‌ها در نظامات سیاسی، اجتماعی فرهنگی باید لیست و روشن شود.. وی گفت: گروه‌های همکاری باید شکل بگیرد و این همکاری و مشارکت صاحبنظران در اجرای قانون اساسی کمک کند و بنده به عنوان طلبه می‌گویم که دیدگاه‌های صاحبنظران کمک به سزایی است و مصمم هستم در این دوره از مسئولیت در اجرای اقانون اساسی از هیچ تلاشی فروگذار نکنم و همه تلاش خود را برای اجرای آن به کار بگیرم. کمک شما، رهبر معظم انقلاب، حمایت‌های مردم و هدایت‌های صاحبنظران حتما کمکی خواهد بود تا قانون اساسی به تمام و کمال اجرایی شود.
