بیش از چهار مورد از هر پنج مرگ ناشی از بیماریهای قلبی عروقی ناشی از حملات قلبی و سکته مغزی است و یک سوم از این مرگها در افراد زیر ۷۰ سال پیش از موعد اتفاق میافتد. درواقع؛ بیماریهای قلبی عروقی CVDs عامل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان هستند و تخمین زده میشود که هر سال جان ۱۷.۹ میلیون نفر را میگیرند. CVDها گروهی از اختلالات قلب و عروق خونی هستند که شامل بیماری عروق کرونر قلب، بیماری عروق مغزی، بیماری روماتیسمی قلبی و ... میشوند.
سرلیست بیماریهای کشنده
شاید پیش از این فکر میکردید که نخستین علت مرگومیر در دنیا بعد از کرونا، سرطان باشد. اما باید بگوییم که سخت در اشتباهید؛ طبق آخرین آمارگیری توسط سازمان بهداشت جهانی؛ سکته بیشترین آمار کشنده را به خود اختصاص داد. دومین، سومین و چهارمین علت مرگ در جهان کرونا، سکته مغزی و تصادف مشخص شده است.
سکته در کمین چه کسانی است؟
سیگاریها احتمالا اولین گروهی هستند که باید نگران جان خود باشند؛ چون بیشتر از همه در معرض خطر سکته قلبی قرار دارند. گروه دومی که باید نگران سکته قلبی باشند، احتمالا کسانی هستند که بدون برنامه ثابت ورزش کرده و یا صبحهای زود را برای ورزش خودشان انتخاب میکنند. این افراد درواقع فشار زیادی به قلب وارد کرده و باعث عدم پمپاژ منظم جریان خون در رگها میشوند.
خطر حمله قلبی در شهرهای آلوده جهان
شاید گروه بعدی که باید از سکته قلبی بترسند، ساکنان شهرهای بزرگ و پرترددی باشند که در هوای آلوده تنفس میکنند. شهرهای مانند بمبئی در هند و تهران در این لیست آلودگی هوای جهانی قرار دارند. البته متخصصان معتقدند که داشتن یک برنامه منظم برای زندگی و عدم اضطراب میتواند سطح ابتلا به بیماریهای قلبی را تا حد زیادی کاهش دهد.
اضطراب؛ مهمترین عامل ابتلا به سکته قلبی
اما شاید وسیعترین گروهی که باید هر لحظه نگران ابتلا به امراض قلبی باشند، گروهی هستند که بیشازپیش در معرض ناراحتیهای روحی، تنشها و دغدغههای دنیای امروزی هستند. «اضطراب» را شاید بتوان مهمترین عامل ابتلای افراد به سکته قلبی دانست؛ استرس، نگرانی، دغدغه و تنشهای دنیای امروز تا حد زیادی ایجادکننده و البته تشدیدکننده ناراحتی قلبی برای افراد هستند.
نکته: تا آنجایی که میتوانید استرس خود را کنترل کرده و از ناراحتی خود را دور نگاه دارید.
چه زمانی دچار سکته قلبی میشویم
سکته قلبی دقیقا زمانی ایجاد میشود که رگهای قلبی توانایی انتقال خون به نواحی مختلف بدن را ندارد.
نشانه های سکته قلبی
از مهمترین نشانههای سکته قلبی میتوان به:
درد قفسه سینه
تنگی نفس
درد دست چپ و نواحی گردن اشاره کرد.
هر مقدار این درد شدت یابد، نگرانی پزشکان و احتمال سکته قلبی فرد هم بالاتر میرود.
مهمترین عوامل خطرناک رفتاری در سکته
مهمترین عوامل خطر رفتاری بیماری قلبی و سکته مغزی، رژیم غذایی ناسالم، کم تحرکی، مصرف دخانیات و مصرف مضر الکل است. اثرات عوامل خطر رفتاری ممکن است در افراد به صورت افزایش فشار خون، افزایش گلوکز خون، افزایش چربی خون و اضافه وزن و چاقی ظاهر شود. این "عوامل خطرات میانی" را میتوان در مراکز مراقبت اولیه قلبی مانند اورژانسها اندازهگیری کرد. این حملات نشان دهنده افزایش خطر حمله قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلبی و سایر عوارض است.
به آهستگی شما را درگیر میکند
اغلب کسانی که دچار سکته قلبی میشوند، از مدتی قبل درگیر آن بودهاند؛ به این صورت که درد خفیفی در ناحیه قفسه سینه خود احساس میکردند و این درد رفتهرفته شدت میگرفته است. بیشتر ما وقتی دردی در ناحیه قفسه سینه خود احساس میکنیم، گمان میکنیم که دچار سرماخوردگی شدهایم و درد را جدی نمیگیریم. شاید نخستین قدم برای پیشگیری از سکته قلبی همین جدیگرفتن دردها و ناراحتیهایی باشد که مدتی است ما را درگیر کردهاند.
مهمترین توصیه سازمان جهانی بهداشت برای بیماران قلبی
توصیه جدی سازمان جهانی بهداشت این است که در هنگام ناراحتی قلبی این کارها را انجام دهید: حتما روی نزدیکترین صندلی بنشینید و اصلا فشار اضافی به قلب خود وارد نکنید. البته تماس با اورژانس هم مهمترین کاری است که باید در حالت نشسته انجام دهید.
چه کارهای باید برای بیماران قلبی انجام داد
قطع مصرف دخانیات، کاهش نمک در رژیم غذایی، مصرف بیشتر میوه و سبزیجات، فعالیت بدنی منظم و پرهیز از مصرف مضر الکل نشان داده است که خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش میدهد. شناسایی افرادی که در معرض بالاترین خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی هستند و اطمینان از دریافت درمان مناسب میتواند از مرگهای زودرس جلوگیری کند. دسترسی به داروهای بیماریهای خاص قلبی و فنآوریهای بهداشتی پایه در تمام مراکز مراقبتهای بهداشتی اولیه برای اطمینان از دریافت درمان و مشاوره افراد نیازمند ضروری است.
سکته را با ایست قلبی اشتباه نگیریم
سکته قلبی زمانی ایجاد میشود که حجم زیادی خون بهصورت ناگهانی وارد ماهیچه قلب میشود. اختلال در عروق کرونری ماهیچه قلب هم از دیگر عللی است که ما را دچار حمله قلبی میکند. اما ایست قلبی دقیقا زمانی ایجاد میشود که قلب، خون را به سایر نواحی بدن پمپاژ نکند. افرادی که دچار این عارضه میشوند، نمیتوانند نفس بکشند و بیهوش میشوند. احتمال بازگشت به زندگی فردی که به ایست قلبی دچارشده، با انجام فرآیند احیای قلبی یا «سیپیآر» زیاد است.
چه کنیم تا دچار سکته قلبی نشویم؟
توصیههای پزشکان را جدی بگیرید، فشار خون خود را هر چند وقت یکبار اندازه بگیرید، ضربان قلبتان را کنترل کنید و تا جایی که برایتان امکان دارد، بهطور منظم به پزشک مراجعه کنید. اگر در خانوادهتان بیماری قلبی موروثی است، بیش از باقی افراد به تغذیه و سبک زندگیتان توجه کنید و از انجام ورزشهای سنگین در ابتدای روز خودداری کنید. وزنتان را کنترل کنید، وزن بالا هم جزو ریسکهای ابتلای افراد به سکته قلبی است، پس تا جایی که میتوانید وزنتان را پایین نگهدارید.