نگرانی آیت‌الله سیستانی از وقایع ایران
بیش از دو ماه و نیم از شروع اعتراضات در کشور که در پی فوت خانم مهسا امینی شروع شد، می‌گذرد. در این مدت اتفاقات تلخی نیز همچون بروز خشونت در کنار تجمعات خیابانی، دستگیری‌ها و... رخ داده است که موجب نگران و آشفتگی بیشتر در جامعه شده است.
در خصوص این اتفاقات با حجت الاسلام و المسلمین محمد اشرفی اصفهانی فرزند شهید محراب آیت الله اشرفی اصفهانی گفت و گویی داشتیم.
در ادامه گفتگو با محمد اشرفی اصفهانی را می‌خوانید:
جنابعالی اولین نفری بودید که چند ماه قبل نسبت به عملکرد گشت ارشاد اعتراض کردید و خواستار جمع‌آوری گشت ارشاد شدید. اخیراً دادستان کل کشور خبر از تعطیلی گشت ارشاد داده است. در این زمینه چه نظری دارید؟
به نظرم ضمن تحلیل ریشه‌های ناآرامی‌های اخیر در کشور، مسئولان کشور را باید در برخی روش‌ها و قوانین تجدیدنظر کنند. باید این مشکل و معضل که خطری جدی برای نظام جمهوری اسلامی محسوب شود، از جوانب مختلف بررسی و در راستای رفع آن اقدامی صورت گیرد.
زمانی که خانم مهسا امینی فوت کرد، بنده با جماران مصاحبه‌ای داشتم. در آن مصاحبه صریحاً اعلام کردم من با وجودی که در حال حاضر سمتی در جمهوری اسلامی ایران ندارم، اما اگر از من خواسته می‌شد در این ماجرا ورود پیدا کنم، حقیقتاً وارد می‌شدم و اجازه نمی‌دادم این مسائل سخت و ناگوار رقم بخورد و سبب شود نظام تهدید شود و خون شهدای فراوان و شخصیت‌های بزرگی مثل شهدای محراب زیر سؤال رود و خدای‌ناکرده موجب تضعیف نظام شود.
مرگ خانم مهسا امینی بهانه‌ای شد تا مردم به کف خیابان‌ها بریزند و خواسته‌های خود را مطرح کنند
شاید خواسته آشکار معترضان در این مقطع، مسئله حجاب و انعطاف بیشتر نظام در این موضوع باشد، اما مطالبه مردم صرفاً این نیست. در جامعه ما فقر و نابرابری، بیکاری و انواع تبعیض غوغا می‌کند. جامعه انباشته از برخی مشکلات است. مرگ خانم مهسا امینی بهانه‌ای شد تا مردم به کف خیابان‌ها بریزند و خواسته‌های خود را مطرح کنند. در این میان عده و عواملی سوءاستفاده کردند و اغتشاشات را به وجود آوردند. از دو طرف عده‌ای کشته شدند که هیچ توجیهی ندارد؛ مخصوصاً کشته شدن دختران نوجوان.
در حال حاضر جمع کردن این مسائل به آسانی ممکن نیست
همّ و غم دشمن و شبکه‌های خارجی دامن زدن به این مشکلات و مسائل است‌ای کاش عقلا و بزرگان مملکت جلساتی را ترتیب می‌دادند و مسائل را بررسی می‌کردند؛ اما در حال حاضر جمع کردن این مسائل به آسانی ممکن نیست. دشمن در کمین است. مهم‌ترین امید دشمن برای ضربه زدن به کشور، امید بستن به اعتراضات مردمی است. دشمن امیدوار است که بتواند مردم را در مقابل نظام اسلامی و جمهوری اسلامی قرار دهد. ما نباید به دشمنان اجازه میدان‌داری بدهیم.
متأسفانه زحمات امام خمینی و خون شهدای عظیم‌الشأن زیر سؤال رفته است. شرایط، شرایط حساسی است و هر کدام از ما به عنوان یک فرد مسلمان و یک ایرانی باید در جهت حل این معضل بزرگ تلاش کنیم و در راستای حل این مشکلات به نفع اسلام، انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران اقدامی انجام دهیم.
متأسفانه همّ و غم دشمن و شبکه‌های خارجی دامن زدن به این مشکلات و مسائل است. دشمن همواره درصدد افروختن آتش اختلاف و تفرقه بین ماست. دشمن بر آن است که با افروختن آتش اختلاف و تفرقه به نظام مقدس جمهوری اسلامی خدشه وارد کند.
امر به معروف و نهی از منکر با گشت ارشاد زیر سؤال رفته است
در مصاحبه‌ای که با جماران داشتم به صراحت عرض کردم که عملکرد نادرست گشت ارشاد به هیچ وجه قابل توجیه نیست و نباید دوام پیدا کند و هرچه سریع‌تر باید این گشت ارشاد منحل شود. امر به معروف و نهی از منکر با این گشت ارشاد زیر سؤال رفته است. امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد. امر به معروف و نهی از منکر دو فریضه بزرگ الهی است که هر کدام جایگاه و شرایط خاصی دارند. اگر من احساس کردم نهی از منکر من به جایی نمی‌رسد، نباید نهی از منکر کنم.
من به صراحت نظر خودم را نسبت به گشت ارشاد بیان کردم و اخیراً دادستان کل کشور نیز خبر از منحل شدن گشت ارشاد داد. وزیر کشور اعلام کرد در این حوادث اخیر دویست کشته داشتیم. این آمار حداقلی است.
رسانه‌های خارجی این آمار را دو یا سه برابر اعلام می‌کنند. ما همان آمار حداقلی را در نظر می‌گیریم. کشته شدن دویست نفر انسان، دویست دختر و پسر جوان از دو طیف چه موافق و چه مخالف هیچ توجیهی ندارد. ما باید در روز قیامت پاسخگو باشیم. در فرانسه حدود هفت یا هشت ماه هر روز تظاهرات بود. در مجموع این تظاهرات پنج نفر کشته شدند. در ایران آمار کشته‌شدگان دویست نفر اعلام شده که آمار کمی نیست.
بنده در جلسه شورای عالی امنیت ملی که هفته گذشته برگزار شد شرکت داشتم. در جلسه دیگری هم که هفته آینده برگزار خواهد شد، اعلام خواهم کرد که آحاد مردم و مخصوصاً افراد صاحب‌نظر، اندیشمند، متفکر و اساتید حوزوی و دانشگاهی ما وظیفه دارند که برای حل این مسائل و مشکلات کاری انجام دهند.
بحث امر به معروف و نهی از منکر را برای مردم تبیین کنند. در بحث امر به معروف و نهی از منکر نباید احساسی عمل کنیم. این مسائل احساسی نیست؛ بلکه وظیفه شرعی و الهی است و ما باید به وظایف شرعی و الهی خودمان عمل کنیم. این مسائل باید حل‌وفصل شود.
آیت‌الله سیستانی فرمود: من در جریان کامل اتفاقات ایرانم؛ بسیار نگران هستم
ایشان به صراحت نسبت به «اوضاع ایران و مذهب تشیع» اظهار نگرانی کردند. من عرض کردم اگر مصلحت می‌دانید پیام یا تذکری بدهید. فرمودند، «من در مناسبت‌هایی پیام دادم، اما متأسفانه گوش شنوایی نیافتم». ایشان فرمودند، «من در جوار حرم امام علی (ع) دعا می‌کنم و از خداوند می‌خواهم هر چه زودتر این مسائل به نفع اسلام، تشیع و روحانیت فیصله یابد».
شما اخیرا در سفر به عراق با آیت‌الله سیستانی دیدار کردید. لطفا در این باره برای ما توضیحاتی ارائه دهید.
در مهرماه پس از سه و چهار سال سفر به عتبات عالیات و دیدار با آیت‌الله‌العظمی سیستانی توفیق بنده شد. البته ایشان ملاقات‌های محدودی دارند؛ اما این توفیق نصیب بنده شد و خدمت ایشان رسیدم. آیت‌الله سیستانی نسبت به بنده و پدر بزرگوارم شهید محراب لطف فوق‌العاده‌ای داشتند و از ایشان بسیار تجلیل کردند. به ایشان عرض کردم آیا از اخبار ایران مطلع هستید؟ فرمودند، «بله. من در جریان کامل اتفاقات ایران هستم و مطالب سایت‌ها را بررسی و مطالعه می‌کنم و نسبت به اوضاع ایران بسیار نگران هستم». ایشان به صراحت نسبت به «اوضاع ایران و مذهب تشیع» اظهار نگرانی کردند.
من عرض کردم اگر مصلحت می‌دانید پیام یا تذکری بدهید. فرمودند، «من در مناسبت‌هایی پیام دادم، اما متأسفانه گوش شنوایی نیافتم». ایشان فرمودند، «من در جوار حرم امام علی (ع) دعا می‌کنم و از خداوند می‌خواهم هر چه زودتر این مسائل به نفع اسلام، تشیع و روحانیت فیصله یابد».
باید بررسی کرد که چرا مردم به کف خیابان‌ها ریختند و تظاهرات کردند
فوت خانم مهسا امینی بهانه‌ای برای اغتشاشات بود. ساده‌لوحانه است که فکر کنیم مرگ خانم مهسا امینی باعث این اغتشاشات شده است. باید بررسی کرد که چرا مردم به کف خیابان‌ها ریختند و تظاهرات کردند. هر چند برخی از مطالبات تظاهرکنندگان حق است، اما دشمن از آن سوءاستفاده و مردم را به سمت اغتشاش هدایت کرد.
ساختارشکنی مردم برای نظام بسیار سنگین است. ساختارشکنی و توهین هیچ توجیهی ندارد. باید ریشه‌یابی کرد. حتماً باید اعتماد مردم به حاکمیت بازسازی شود. مردم زمانی به نظام اعتماد خواهند داشت که صاحبان قدرت پاسخگوی نیاز‌های واقعی مردم باشند و از فریب و دروغ هم اجتناب کنند.
چند درصد از وعده‌هایی که به مردم داده می‌شود، تحقق پیدا می‌کند؟
من فکر می‌کنم یکی از عوامل اصلی این ماجرا مشکلات اقتصادی مردم است. اغلب جوانانی که در خیابان‌ها حاضر شدند و شعار دادند جوانان بیست ساله، بیست پنج ساله دانشجو و دانش‌آموزی هستند که خواسته‌های آن‌ها محقق نشده است.
انتخابات هر چهار سال یک‌بار برگزارمی شود؛ رئیس‌جمهوری می‌آید و رئیس‌جمهوری می‌رود، اما چند درصد از وعده‌هایی که به مردم داده می‌شود، تحقق پیدا می‌کند؟ کارنامه دولت قبلی‌های و دولت فعلی را بررسی کنید. کدام یک موفق بوده‌اند؟ باید بررسی کرد که چرا مردم این‌گونه ساختارشکنی می‌کنند.
بازداشت نوجوان و جوانان اصلاً به مصلحت نیست
نوجوان شانزده، هفده‌ساله‌ای که به چهار یا پنج سال زندان محکوم می‌شود، بدون تردید زندگی او ساقط و نابود خواهد شد
به نظرم باید این قضیه کاملاً تجزیه، تحلیل و ریشه‌یابی شود و سریعاً در جهت رفع و درمان آن اقدامی صورت پذیرد. یکی از نگرانی‌های توده مردم دستگیری و بازداشت گسترده نوجوانان و جوانان است که ظاهراً آمار بالایی دارد. من از آمار دقیق آن اطلاع ندارم. رسانه‌های خارجی آمار بالایی را گزارش می‌کنند. بازداشت نوجوان و جوانان اصلاً به مصلحت نیست.
به نظرم باید روسای سه قوه سریعاً بررسی کنند و گزارش خود را خدمت مقام معظم رهبری ارائه دهند و از ایشان خواهش کنند که ایشان عفو عمومی اعلام کنند. علیرغم آنکه نسبت به ایشان و جایگاه رهبری بعضاً اهانت و توهین شده است، اما ایشان ببخشند.
من چنین پیشنهادی دارم و اگر خدمت ایشان برسم تقاضای خود را به عنوان یک روحانی و فرزند شهید محراب بیان می‌کنم. اگر ایشان مصلحت می‌دانند، عفو عمومی بدهند و نگذارند نوجوانان و جوانان در بازداشت بمانند. نوجوان شانزده، هفده‌ساله‌ای که به چهار یا پنج سال زندان محکوم می‌شود، بدون تردید زندگی او ساقط و نابود خواهد شد.
اگر مقام معظم رهبری مصلحت بدانند، دست پدری بر سر همه این مردم بکشند و قطعاً این مسئله تأثیر بسزایی در بهبود شرایط خواهد داشت و همچون آبی آتش فتنه را خاموش خواهد کرد. مقام معظم رهبری عفو عمومی بدهند. البته نباید در مجازات عاملین و کسانی که در قتل مردم مشارکت داشتند کوتاهی شود. بسیاری از نوجوانان و جوانانی که بازداشت شده‌اند حتی قادر به تجزیه و تحلیل مسائل سیاسی نیستند چه برسد که بخواهند وارد آن شوند.
با زور و اجبار کاری از پیش نمی‌رود؛ آیا رضاخان در کشف حجاب موفق بود؟
چندوز قبل یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی از مسدودسازی حساب بانکی افراد بی‌حجاب به عنوان یکی از گزینه‌های احتمالی برای برخورد با آن‌ها یاد کرد. همچنین روابط عمومی ستاد امر به معروف و نهی از منکر همدان خبر داد که مدیر یک فروشگاه زنجیره‌ای در همدان به دلیل سهل‌انگاری و عدم رسیدگی به شکایت آمر به معروف، به ستاد امر به معروف و نهی از منکر همدان احضار شده است. هفته گذشته نیز مدیر یک شعبه بانکی به دلیل عدم ارائه خدمات بانکی به یک فرد بی‌حجاب عزل شد. با توجه به سه موردی که بیان کردم در خصوص آثار و تبعات این تقابل‌های اجتماعی چه دیدگاهی دارید؟
من به عنوان یک شهروند ایرانی و یک روحانی که از پانزده خرداد سال ۴۲ در تمام صحنه‌های انقلاب حضور داشته‌ام فکر می‌کنم هر گونه اظهارنظری دراین‌باره عوارض تلخی را به دنبال خواهد داشت. هرگونه اظهارنظری تحت هر عنوانی اشتباه است. خانم مهسا امینی را کسی نمی‌شناخت و بعد از گذشت چندین ماه هنوز مردم دقیقه نمی‌دانند که ایشان به چه دلیل فوت کرد؟ ما هشت، نه میلیون ایرانی داریم که در خارج از کشور سکونت دارند. با ورود این چنینی به مسائل نمی‌توان شرایط را آرام کرد. این گونه اقدامات و اظهارنظر‌هایی کاملاً اشتباه است.
باید این مملکت آرام شود. باید یک سلسله جلساتی ترتیب داده شود. باید نظرات و دیدگاه‌های بزرگانی مثل آیت‌الله مطهری درباره حجاب بررسی شود. ما نیازمند کار‌ها و اقدامات فرهنگی هستیم. صداوسیما باید برنامه‌هایی را ترتیب دهد. مشارکت همه اقشار مردم از جمله روحانیت و اساتید دانشگاهی در این گفتگو‌ها ضروری است.
ما باید شرایطی را فراهم سازیم که مردم پذیرای این مسائل شوند. با زور و اجبار کاری از پیش نمی‌رود. آیا رضاخان در کشف حجاب موفق بود؟ در اوایل پیروزی انقلاب تظاهرات شد. در آن زمان امام از فرانسه به ایران تشریف نیاورده بودند.
من در آن تظاهرات و متن جامعه حضور داشتم. علمای بزرگ تهران مثل آیت‌الله بهشتی، آیت‌الله مطهری، آیت‌الله منتظری، آیت‌الله طالقانی و شهید محراب همگی تحصن کردند. دختران بدحجابی که در تظاهرات آن روز شرکت کرده بودند خودشان با میل قلبی از حجاب استقبال کردند و محجبه شدند، بدون آنکه کسی آن‌ها را مجبور به حجاب کند.
بدحجاب‌ها با میل و رغبت خودشان محجبه شدند. داستان خانم مهسا امینی باعث شد حجاب معنا و مفهومی نداشته باشد. ما باید کار‌های فرهنگی، عقلانی و منطقی انجام دهیم که رضایت خدا و پیامبران خدا در آن است و جوانان ما آن را خواهند پذیرفت؛ البته نه با زور، تهدید، قلدری و باطوم.
واقعیت این است که در این دو ماه اخیر بسیاری از خانم‌ها کشف حجاب کردند. با این قشر چگونه باید برخورد کرد؟ آیا رفتار‌های انتظامی و نظامی جوابگوست؟
خیر. این‌گونه رفتار‌ها نتایج معکوسی را به دنبال خواهد داشت. با لج و لجبازی کار به جایی نمی‌رسد. باید عقل و منطق حاکم شود. ما بیش از چهارده آیه در باب حجاب داریم. این آیات باید برای مردم تبیین شود. باید به این نکته اذعان داشت که حجاب و تعصب خانم‌های محجبه نسبت به حجاب بیشتر شده است. انسان‌های اصیل و ریشه‌دار پوشش خود را کاملاً رعایت کردند. عده‌ای با لج و لجبازی می‌خواهند در مقابل نظام دهن‌کجی کنند و این کار‌ها را انجام می‌دهند و ممکن است بعد‌ها پشیمان و خودشان را اصلاح کنند.
شخصیت‌هایی مثل آقای خاتمی که از محبوبیت بالایی برخوردار بوده و هستند باید در این اتفاقات وارد شوند
به جلسه شورایعالی امنیت ملی اشاره کردید. اصل این جلسه با چه رویکردی و به دستور چه کسی برگزار شد؟
جلسه بسیار خوبی برگزار شد و این جلسات ادامه خواهد داشت. همه آقایان به عنوان مادر انقلاب نسبت به این اتفاقات نگران هستند و به دنبال راه‌حل هستند. در جلسه شورای عالی امنیت ملی نظرات آقایان تبیین، جمع‌آوری، عملی و اجرایی می‌شود. گزارش‌ها جلسه به مقام معظم رهبری منتقل خواهد شد. البته آقایان مقداری دیر به فکر افتادند.
به نظرم شخصیت‌هایی مثل آقای خاتمی که از محبوبیت بالایی برخوردار بوده و هستند باید در این اتفاقات وارد شوند. اگر ایشان را ملاقات کنم به ایشان عرض خواهم کرد که شما نباید صحنه را ترک می‌کردید، کار اجرایی شما تمام شد، اما کار اجرایی و اجتماعی شما به قوت خودش باقی هست. مردم از آقای خاتمی، آقای روحانی و آقای احمدی‌نژاد انتظار دارند. مردم از آقای ناطق نوری که چندین دوره رئیس مجلس و وزیر کشور بودند و دیگر شخصیت‌ها مثل آقای مهندس موسوی و آقای کروبی انتظار دارند.
به نظرم آزادی آقای مهندس موسوی و آقای کروبی از حصر خانگی در آرام کردن اوضاع و خنثی‌سازی نقشه دشمنان تأثیرگذار خواهد بود. دشمن با سوءاستفاده از اختلافات است که بذر نفاق و دشمنی را در این کشور پخش می‌کند. آقای مهندس موسوی از سال ۸۸ در حصر هستند. نباید سوابق و خدمات آقای موسوی در دوران دفاع مقدس را فراموش کنیم. خواسته اساسی امام، حفظ نظام جمهوری اسلامی بود. امام در فیضیه فرمودند نظام ما یک نظام جمهوری اسلامی است. این نظام باید حفظ شود و پایدار بماند.
