درحالیکه یکسالونیم به انتخابات مجلس باقی مانده است و حداقل در سه ماه گذشته، کشور درگیر مسائل بسیار جدیتری بوده است، اما همه این حواشی باعث توقف جریان اصولگرا برای برنامهریزی انتخابات ۱۴۰۲ نشده است.
چنانچه براساس شواهد و قرائن و اطلاعات بهدست آمده گویا جلسات آنها بهصورت منظم برگزار میشود.
از جمنا تا شانا
دور جدید فعالیتهای اصولگرایان در انتخابات، از سال ۹۵ آغاز شد. در آن زمان ائتلافی جدید برای اصولگرایان شکل گرفت که بهعنوان «جبهه مردمی نیروهای انقلاب رسمیت یافت» که بهصورت مخفف به «جمنا» شناخته میشد.
در اسفند ۹۵ اصولگرایان سه هزار نفر از نیروهای خود را از سراسر کشور در تهران گرد آوردند تا انتخاباتی بزرگ برگزار کنند که شاید بزرگترین کنگره حزبی یک جریان سیاسی در سالهای بعد از انقلاب باشد.
در آن جلسه اعضای شورای مرکزی این تشکیلات انتخاب شدند که در آن بعضی چهرههای مطرح مثل مرضیه وحیددستجردی، غلامعلی حدادعادل، مهدی چمران و. همچنین چند چهره گمنام، در شورای مرکزی این حزب قرار گرفتند.
این تشکیلات جدید، تلاش زیادی کرد که محور انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۹۶ باشد، اما در نهایت با نامزدی چهرههای برجسته جریان اصولگرا یعنی محمدباقر قالیباف و ابراهیم رئیسی، عملا کار مدیریت از دست تشکیلات جمنا خارج شد و فهرستهای معرفیشده برای انتخابات شورای شهر نیز با اقبال مردم مواجه نشد.
یکی دیگر از اتفاقات مهم در آن انتخابات، انصراف قالیباف بود. جبهه متحد نیروهای انقلاب (جمنا) موفق شد با فشار بر قالیباف کاری کند تا او به نفع سیدابراهیم رئیسی از رقابت کنار برود. هرچند که نتایج آن انتخابات هم به نفع اصولگرایان نبود، اما آرای نزدیک به ۱۶ میلیونی رئیسی به آنان نشان داد که رسیدن به کاندیدای واحد میتواند آنها را به پیروزی در انتخابات نزدیک کند.
اما از طرفی قالیباف را نسبت به ترکیب وقت جمنا بدبین کرد و او را تبدیل به یکی از منتقدین جدی جمنا کرد. بعد از این انتخابات، تصمیمات و روندی که در جبهه اصولگرایی به دلیل وجود جمنا انجام گرفت؛ به مرور برخی اختلافات داخلی بهخصوص تلاشهای نزدیکان قالیباف، باعث شد این تشکیلات رو به تعطیلی برود و برای انتخابات مجلس یازدهم، اصولگرایان با پرچم جدیدی وارد انتخابات شدند.
«شورای ائتلاف نیروهای انقلاب» یا «شانا». تشکیلاتی که بهدلیل وجود تعداد بسیاری از چهرههای مشابه با جمنا شروع کار با نام جدید عجیب بود. این تشکیلات در آبان ۹۸ آغاز به کار کرد و در آن زمان اصولگرایان اعلام کردند شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی «جمعی فراگیر از چهرههای ملی، مسئولان احزاب و تشکلها و چهرههای انقلابی با تأکید بر حضور زنان و جوانان است».
درباره فعالیت و همراهی احزاب با این تشکیلات جدید، اما و اگرهای فراوانی وجود داشت. مثلا در جمنا، جبهه پایداری همدلی و همراهی بیشتری داشت، اما موتلفه همراهی نداشت. جبهه پایداری همچنان از ساختار ائتلاف انتقاد میکرد و موتلفه فعلا سکوت کرده بود.
ترکیب رهبران هم مشخص نبود و اگر اعضای شورای سیاستگذاری اصلاحطلبان با نظر سیدمحمد خاتمی انتخاب میشوند، در «شانا»، تصمیمگیرندگان پشت پرده بودند. در آن زمان اینطور گفته شد که شورای ائتلاف نیروهای انقلاب، از یک شورای مرکزی ۴۵نفره و یکسری روندها تشکیل شده است.
تاکنون اسامی همه این ۴۵ نفر اعلام نشده، اما برخی از آنها که نامشان در رسانهها برده شده به این ترتیب هستند: بیاتیان از ادوار دانشگاه، مجتبی ثابتی از ادوار فعالان دانشجویی، محسن پیرهادی، زهره الهیان، خانم رجبیپور، خانم اکبری، خانم قاسمپور از اساتید دانشگاه، دکتر داوری، دکتر مهدیپور، امانی از اصناف، مجتبی شاکری از جانبازان، محمدباقر قالیباف، محمدرضا باهنر، مهرداد بذرپاش، روحالامینی و بوربور. با این حال تا زمانی که تمامی ترکیب اعلام نشود، نمیتوان درباره گرایشهای اصلی شانا تحلیلی ارائه داد.
حذف روحانیت مبارز
در تشکیلات جدید اصولگرایان (شانا)، نکته جالب این بود که چمران گفته بود، روحانیون معتبر هم در سامانه اصولگرایان سهمیه خواهند داشت. جایگزینی کلید واژه «روحانی معتبر» به جای «شورای فقها»، یکی از تغییرات مهم گفتمانی اصولگرایان بود.
از این تغییر کلمات میتوان چنین تحلیل کرد که اصولگرایان حزبی تمایلی ندارند که فعالیت خود را زیر نظر «جامعه روحانیت مبارز» ادامه دهند و از زیر چتر جامعه روحانیت مبارز خارج شدهاند و نقش روحانیت در ساختار جدید اصولگرایان، حضور بعضی از چهرههای سیاسی بوده است. آنها از یک طرف با «جبهه پایداری» و مدرسه «مصباح یزدی» فاصله داشتند و از طرف دیگر، جامعه روحانیت را نمیپسندیدند.
همین مسئله زمینهساز تشکیل ائتلافی جدید به نام «شورای وحدت» بود که از مجموعه اصولگرایانی تشکیل میشد که به شانا نپیوستند. مصطفی پورمحمدی، دبیر عالی جامعه روحانیت مبارز ۱۵ آبان ۹۹ در نشست هماندیشی این تشکل اصولگرا با احزاب و تشکلهای انقلابی، استارت آغاز به کار شورای وحدت اصولگرایان را زد و با بیان اینکه جامعه روحانیت مبارز، میزبانی صادق و امین برای همه احزاب و جریانهای موجود در گفتمان ارزشی و انقلابی است، گفت: «با ساماندهی کار تشکیلاتی و ایجاد ارتباط منسجم، همه اضلاع و جریانهای همسو با نیروهای انقلابی و ولایی و ارزشی را تجمیع میکنیم.»
شورای وحدت در آبان ۹۹ به ریاست محمدعلی موحدیکرمانی و سخنگویی منوچهر متکی با حضور نمایندگان جامعه روحانیت مبارز، احزاب اصولگرا و اقشار اجتماعی، با هدف تقویت همگرایی و همافزایی جریان اصولگرایی در کشور تشکیل شد.
جامعه روحانیت که با ایجاد شورای ائتلاف، مرجعیت خود را در میان اصولگرایان از دست رفته میدید، با جمع کردن ۴۰ تشکل اصولگرا در کنار خود تلاش کرد دوران نفوذ روحانیت را این بار بدون «جامعه مدرسین»، در جناح راست تکرار کند.
در این شورا مصطفی پورمحمدی، سیدرضا تقوی و سیدمحمدحسن ابوترابیفرد بهعنوان نمایندگان جامعه روحانیت مبارز، محمدرضا باهنر، منوچهر متکی، عبدالحسین روحالامینی، سید شهابالدین صدر و اسدالله بادامچیان بهعنوان نمایندگان بلوکهای حزبی (پنج بلوک که هر کدام شامل هشت حزب است) و سیدمحمد حسینی، حسین اللهکرم، متین منتظمی، سیدعلی قریشی، لاله افتخاری و نیره قوی بهعنوان نمایندگان اقشار حضور دارند.
بار دیگر نامزدی ابراهیم رئیسی، امکان ایجاد اختلاف جدی میان اصولگرایان را از بین برد. اما به هر حال اصولگرایان سنتی در شهرهای کوچک و بزرگ دارای نیروهای موثر، حامیانی در بدنه اجتماعی روحانیت سنتی و بازار و البته منابع مالی و تشکیلات هستند و بعید نیست برای انتخابات مجلس دوازدهم هم برنامه داشته باشند.
همینطور که جبهه پایداری هم قطعا برای انتخابات مجلس برنامهریزیهایی خواهد داشت. به جز اینها، اصلاحطلبان هم هنوز اسبهای خود را برای انتخابات زین نکردهاند، اما بعید نیست تحولات یک سال اخیر، بهخصوص ناکارآمدی دولت رئیسی، سبد رای اصلاحطلبان را با اقبال بیشتری مواجه کند. همه اینها باعث نگرانی اصحاب جمنا شده است تا یک سال و نیم مانده به انتخابات مجلس دوازهم، جلسات خود را زودتر از هر تشکیلات دیگری با جدیت دنبال کنند.
اصولگرایان در انتخابات
امیرابراهیم رسولی، بهعنوان سخنگوی شورای ائتلاف گفت: «جلسات این جریان سیاسی بهصورت مرتب و منظم در صحن شورای ائتلاف برگزار میشود. کمیتههای مختلف آن نیز شکل گرفته و در کنار آن حضور دارند. همچنین این دوره نهادی به نام گروه نظارت و ارزیابی تشکیل شده برای ارزیابی نمایندههایی که از فهرست شورای نیروهای ائتلاف وارد مجلس شدند تا افرادی که آمدند را ارزیابی کنند.»
آنها اوایل آذرماه دبیران استانی خود را به تهران فراخواندند و با سخنرانی حداد عادل، محمدباقر قالیباف و حسین طائب و همچنین دیدار با رئیسجمهور، جلسات خود را به پایان رساندند. دیدار رئیسجمهور و رئیس مجلس و رئیس سابق مجلس، با چهرههای استانی جریان اصولگرا که این روزها تحت عنوان شورای ائتلاف نیروهای انقلاب فعالیت میکنند، اتفاق عجیبی نیست.
اما حضور فرمانده سابق اطلاعات سپاه بهعنوان سخنران یک جریان سیاسی، باعث طرح انتقادهایی از طرف برخی سیاستمداران خواهد شد. چنانچه پیش از این هم برخی چهرههای بهخصوص نزدیک به جریان اصلاحطلب، انتقادهایی مبنی بر حضور سازمانیافته نیروهای وابسته به نهادهای نظامی در انتخابات مطرح کرده بودند.
تا امروز جزئیات مسائل مطرحشده در جلسه شورای ائتلاف نیروهای انقلاب منتشر نشده است، اما رسانههای آن سوی آب، ادعا کردهاند که با هک خبرگزاری فارس، به یکی از فایلهای صوتی این نشست دست پیدا کردهاند که در آن مسائلی در ارتباط با حوادث اخیر مطرح شده است.
به جز آن فایل صوتی، در بولتنهای هکشده خبرگزاری فارس بهصورت مرتب، گزارش جلسات شورای ائتلاف اصولگرایان منتشر شده است که بهخوبی نشان میدهد این جلسات تا چه اندازه برای قسمتی از نیروهای حاضر در سپاه اهمیت داشته است.
اخبار غیررسمی در این زمینه گفته میشود که عباس درویشتوانگر این بولتنها را برای «حسین سلامی»، فرمانده کل سپاه پاسداران تهیه کرده است. عباس درویشتوانگر، همزمان با حضور در خبرگزاری فارس، عضو شورای مرکزی جمیت ایثارگران انقلاب اسلامی هم هست.
جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی، حزبی است که از جناح راست سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی در دهه شصت نشأت گرفته (در مقابل سازمان مجاهدین انقلاب که بال چپ آن حزب سیاسی بودند). در ادبیات بولتنهای درویشتوانگر نیز میتوان احترام او را به چهرههای این جریان سیاسی مثل محسن رضایی (عضو سازمان مجاهدین انقلاب دهه شصت) و سایر چهرههای فعلی جمعیت ایثارگران دید.
بسیاری از چهرههای فعلی جمعیت ایثارگران نیز، سابقه فعالیت در نهادهای نظامی بهخصوص سپاه را دارا هستند و در محافل غیررسمی، از این حزب بهعنوان محل فعالیت سیاسی بازنشستههای سپاه یاد میشود.
بولتنها چه میگویند؟
اصولگرایان در انتخابات ۱۴۰۰، تشکیلات شورای ائتلاف نیروهای انقلاب را جایگزین جمنا کردند. در یکی دیگر از بولتنها به تاریخ سیام تیرماه مطلبی از قول حسین فدایی نقل شده است که «در انتخابات جمنا تقلب شده است».
فدایی که در حال حاضر در بازرسی دفتر رهبری مسئولیت دارد و پیش از این مدتی دبیرکل جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی بود، گفته بود تعدادی از نیروهای حزباللهی، برای اینکه به قدرت برسند به راحتی تقلب کردهاند.
پیش از این ۲۶ مردادماه رسانهها نوشته بودند با رأی شورا «پرویز سروری، به سمت نایبرئیس و رضا داوری، بهعنوان دبیر شورای ائتلاف انتخاب شدند». براساس خبری که سوم شهریور در بولتن خبرگزاری فارس منتشر شده، از این زمان جلسات شورای ائتلاف از سر گرفته شده است. براساس اطلاعات و تحلیلهای موجود یکی از مهمترین جلسات شورای ائتلاف اصولگرایان روز چهارشنبه ۲۰ مهرماه برگزار شده است.
در واقع زمانی که بسیاری از نقاط کشور صحنه اعتراضات گروههای مختلف دانشجویی و مردمی بوده است، اصولگرایان همچنان برای حضور در انتخابات مجلس یازدهم در حال برنامهریزی بودهاند. در این جلسه به نقل از بولتن افشاشده، حداد عادل نیز به اعتراضات اخیر اشاره کرده است و گفته: «حداقل کاری که این مجلس کرده است این است که امروز افرادی در مجلس حضور ندارند که در جریان اعتراضات، نفت روی آتش بریزند. فکر نکنید جلسهای که ما تشکیل دادهایم، اتلاف وقت است و همین که نمایندگان مجلس در اعتراضات چنین بحثهایی را مطرح نکنند، بزرگترین خدمت را کردهایم.»
این صحبتها از طرف حداد عادل در حالی مطرح میشود که او یک هفته بعد در مشهد و در جلسه عمومی، تعبیر دیگری درباره معترضان به کار برده و گفته بود: «باید بررسی شود چرا تعدادی از جوانان به خیابانها آمدند. باید ارزیابی شود که اشتباهات ما چه بوده است و نیاز به تغییر روش در چه حوزههایی داریم. حتی کسانی که اعتراض میکردند و دستگیر میشدند هم نیروهای همین کشورند.»
حداد عادل در همین جلسه تشکیل شورایی برای نظارت بر عملکرد نمایندگان را مطرح میکند؛ شورایی که رسولی در گفتگو با هممیهن تشکیل آن را تایید کرده است. در این جلسه همچنین هیئت نظارت مرکزی شورای ائتلاف نیروهای انقلاب با حضور ۱۱ نفر انتخاب میشوند که ظاهرا ۵ نفر از اعضای آن از فهرست ۱۰ نفرهای هستند که حداد عادل به شورا پیشنهاد میدهد.
حداد عادل در این جلسه این ۱۰ نفر را برای حضور در این هیئت نظارت معرفی میکند: حجتالاسلام سعیدی (رئیس دفتر عقیدتی و سیاسی فرمانده کل قوا) چمران، سروری، ترقی، حسین نجابت، عباس سلیمینمین، کمیل خجسته (قائممقام جامعه اسلامی مهندسین) عسگری، کامران دانشجو و فولادگر که در نهایت با رای اعضا آقایان چمران، سعیدی، سروری، نجابت و ترقی بهعنوان اعضای این کمیته انتخاب شدهاند.
حمیدرضا ترقی: تکذیب میکنم
حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی، در پاسخ به این سوال که آیا برنامههای اصولگرایان برای انتخابات مجلس دوازدهم آغاز شده و آیا قرار است برای این مجلس هم لیست واحد از سوی ائتلاف اصولگرایان منتشر شود؟ گفت: «من هنوز اطلاعی از این مسئله ندارم و اگر هم قرار باشد کاری انجام شود، کسی الان نمیگوید که این کار را انجام دادهایم.»
وی در واکنش به منتشر شدن نامش بهعنوان یکی از اعضای اصلی شورای ائتلاف اصولگرایان در بولتنهای لورفته خبرگزاری فارس گفت: «من در این جلسات حضور نداشتم و حضور در این جلسات را تکذیب میکنم. عضو ائتلاف هستم، اما الان که در خراسان هستم و تهران نیامدهام. در ضمن آن بولتن تکذیب شد و درستی و صحت اخبار آن تایید نشده است و من هم تشکیل این جلسه را تایید نمیکنم.»
هرچند زمان زیادی تا انتخابات مجلس باقی مانده است، اما همچنان به نظر میرسد بعضی از جریانهای اصولگرا جایی در این شورای جدید ائتلاف ندارند. رسولی میگوید: «ما به هر حال در ائتلاف شورای نیروهای انقلاب هستیم. در شورای ائتلاف برای همه کسانی که نیروهای ائتلاف و انقلاب را قبول داشته باشند، جا هست و هر کسی تمایل داشته در جلسات این شورا شرکت کرده است. مثلا تقوی نماینده تهران هم عضو جامعه روحانیت مبارز است و در جلسات ما حضور منظمی دارد. خجستهپور، قائممقام جامعه اسلامی مهندسین نیز در این جلسات شرکت میکند و آقای امانی که از چهرههای موثر جمعیت موتلفه هستند تا قبل از اینکه بهعنوان سفیر ایران در لبنان عازم این کشور شوند، در جلسات ما حضور دارند.»
بیانیهها و مواضع
در این یک سال، شورای ائتلاف نیروهای انقلاب بهرغم برگزاری مرتب جلسات خود، بیانیه مهمی منتشر نکرده است. در واقع تنها بیانیه صادرشده از طرف این نهاد، بیانیهای واکنشی به نوشته میرحسین موسوی در تابستان امسال بود که در آن خط و نشانی جدی هم برای جریان اصلاحطلب کشیده بودند: «میرحسین موسوی باید بداند و البته میداند که ملت ایران با تجربه تاریخی از مشروطیت تا پیروزی انقلاب اسلامی و از پیروزی انقلاب تا امروز راه خود را در اعتقاد به حکومت دینی و پیروی از آرمانهای امام خمینی و رهبری آیتالله خامنهای انتخاب کرده است. غرب رسواتر از آن است که بتوان ملتها را از مقاومت در برابر سلطهگری غربیان بازداشت. اصلاحطلبانی که تاکنون از موسوی حمایت کردهاند و در عین حال خود را حامی انقلاب اسلامی و وفادار به امام راحل معرفی میکنند، باید مواضع خود را در برابر میرحسین موسوی روشن کنند. موسوی امروزه آشکارا بلندگوی قاتلان شهید سلیمانی و شهید همدانی و شهید اسکندری و صدها هزار شهید مومن و فداکاری است که در انقلاب اسلامی جان عزیز خود را در راه دین و دفاع از میهن و امنیت مردم ایران فدا کردهاند. سکوت حامیان موسوی قطعا از نظر ملت ایران به معنی رضایت آنان از مواضع موسوی است. آنها نمیتوانند در تاریکخانه سکوت پنهان شوند و از کنار این رسوایی به سادگی بگذرند. میانه حق و باطل راه سومی وجود ندارد.»
مجلس دوازدهم: کدام شعار؟ کدام دستاورد؟
اعتراضات ۷۰ روز اخیر نشان داد اصولگرایان برای ورود به انتخابات مجلس دوازدهم با یک مشکل جدی مواجه هستند. آنها دستاورد قابل عرضهای برای مردم ندارند و بهصورت ذاتی نیز نمیتوانند با مطالبات مردم همراهی داشته باشند. شاید همین که در این مدت حتی یک بیانیه از سوی این جریانهای سیاسی منتشر نشده است و اخبار جلسات این گروه نیز در رسانههای اصلی اصولگرایان بازتاب پیدا نمیکند (هرچند یکی از محورهای اصلی بولتنهای داخلی آنهاست) و البته که بزرگان این جریان مرتب، از سکوت بدنه آن اننقاد میکنند، نشانهای از همین غیبت گفتمان، دستاورد و شعار در جریان اصولگرایی است.
آیا جلسات مرتب و مکرر اصولگرایان و نشست و برخاست آنها با بزرگان کشور، در نهایت منتهی به پیدا کردن راهی برای خروج از بحران مقبولیت این جریان سیاسی خواهد شد؟
هممیهن