دروغ بزرگ: ترک اعتیاد در سه روز!
«تبلیغش را پشت در کمپ ترک اعتیاد دیده بود: «تنها در سه روز هر گونه موادی را ترک کنید.» همانجا به ذهنش رسید که هر جور شده اعتیاد را ترک کند. با ذوق و شوق سراغ مادرش رفته و به او قول داده بود که این بار دیگر قطعی می‌تواند ترک کند. دیگری با اینکه می‌دانست زمستان در سرما می‌مانند اما تنها بخاری خانه‌شان را فروخته بود تا هزینه ترک اعتیاد شوهرش را جور کند که بتواند کاری پیدا کند و نانی برای بچه‌ها بخرد. این یکی حتی چوب‌های سقف خانه‌شان را فروخته بود تا مواد بکشد و زن و بچه‌اش بی‌سرپناه و آواره آمده بودند کمپ و التماس می‌کردند که بستری‌اش کنند. تبلیغ «ترک در سه روز» را پشت در یکی از کمپ‌های ترک اعتیاد چسبانده بودند و در همین کمپ بود که خبر فوت یکی از مراجعه‌کننده‌ها مانند بمب صدا کرد.
سه روز که سهل است، کسی که ترک می‌کند تا پایان عمرش خطر بازگشت به مواد در کمین‌اش است. او کسی بود که ۱۰ سال تمام پاک مانده بود و از افراد الهام‌بخش و حامی برای ترک در کمپ بود. می‌گویند این اواخر دیگر به کمپ سر نمی‌زد و ارتباطش را با مشاوران قطع کرده بود. یک شب همراه دوستانش به خاطر یک هوس زودگذر مقاومتش شکسته می‌شود، دوباره مصرف می‌کند و همان شب در نتیجه سوء مصرف مواد از دنیا می‌رود. بسیاری از فعالان اجتماعی در حوزه اعتیاد و مواد مخدر پروسه ترک را فرآیندی مادام‌العمر می‌دانند؛ چرا که اعتیاد در اصل ریشه در روان دارد تا جسم. این روزها در گوشه و کنار سایت‌ها، فضای مجازی و حتی در بخش پیام زیر پست‌هایی که در اینستاگرام منتشر می‌شود، تبلیغات مختلفی برای ترک اعتیاد دیده می‌شود. از سم‌زدایی سریع و فوق سریع گرفته تا انواع و اقسام کلینیک‌های تخصصی و خانواده‌هایی مستاصل از درمان که به دنبال نتیجه کوتاه‌مدت، سریع و کم‌هزینه‌اند. آنها در دام مراکزی گرفتار می‌شوند که با انواع و اقسام شگردها سعی در جلب مشتری دارند.
گل در کمین نوجوانان
رامین وردانی، روانشناس و درمانگر اعتیاد، با اشاره به افزایش آمار اعتیاد در نوجوانان می‌گوید: «متأسفانه بر اساس آمارهای رسمی، از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴ تعداد مصرف‌کنندگان از سه میلیون و ۷۶۰ هزار نفر به چهار میلیون و ۴۰۰ هزار نفر رسیده است که تعداد افراد جدیدی که به مصرف‌کنندگان اضافه شده است جوانان و نوجوانان‌اند. این موضوع تبعات جبران‌ناپذیری برای آینده کشور دارد. مسئله اعتیاد به مواد صنعتی و محرک به علت ارزان‌قیمت‌بودن و تأثیر مستقیم‌اش روی مغز از بحران‌های آینده ایران است.»
او توضیح می‌دهد: «کسی که به مدت شش‌ماه هرگونه موادی را مصرف کند دیگر به حالت عادی برنمی‌گردد و تا زمانی که فوت کند این شوق مصرف در وجودش زنده است. بسیاری از افرادی که ترک کردند حتی در خواب می‌بینند که مواد مصرف می‌کنند و این لذت تا همیشه در وجودشان می‌ماند.»
او با اشاره به شیوع بسیار زیاد گل در میان نوجوانان و جوانان می‌گوید: «گل ماده‌ای بسیار عجیب و غریب است. قسمت‌هایی که مرکز توجه، تمرکز و تصمیم‌گیری در مغز است را فلج می‌کند و بیمار بسیار سخت می‌تواند آن را ترک کند. به طور مثال ما بیمار ۴۵ سالهای داشتیم که اعتیاد به گل و حشیش داشت و در این سن دچار بی‌اختیاری در ادرار و مدفوع شده بود. مضرات این ماده تا حدی است که تنها در برخی کشورها برای افرادی تجویز می‌شود که روزهای آخر زندگیشان را می‌گذرانند، افرادی که به سرطان یا تومورهای مغزی بدخیم دچارند یا به درمان آنها امیدی نیست و برای تحمل درد یا بالارفتن خلق، پزشک برایشان این گیاه را تجویز می‌کند.»
سوءاستفاده از خانواده معتادان
در شرایطی که بسیاری از افراد جامعه و به‌ویژه جوانان درگیر افسردگی و اضطراب‌اند، تفریح ندارند، نمی‌توانند انرژی‌هایشان را تخلیه کنند و آموزش مهارت‌های زندگی را هم نمی‌دانند، برای بالارفتن خلق‌شان یا درمان افسردگی به این مواد محرک روی آورده‌اند و این در حالی است که از عواقب و خطرات آن بی‌اطلاع‌اند. رامین وردانی می‌گوید: «درمان خاصی برای ترک موادی مثل گل و حشیش وجود ندارد. تنها روش‌هایی مثل درمان‌های روانشناختی، ورزش‌کردن یا دوری از افرادی که مصرف می‌کنند، می‌تواند کمک‌کننده باشد ولی درمان قطعی نیست، چون این ماده تأثیر مستقیمی روی مغز دارد و اکثر افرادی که این مواد را مصرف کرده‌اند در بلندمدت حافظه‌شان دچار مشکل می‌شود. به طور نمونه بیماری که ترک کرده بعد از یک هفته یا یک ماه با توجه به میزان و مدت زمان مصرف‌اش دچار اضطراب و استرس شدید می‌شود و مجبور است برای اینکه آرامش‌اش برگردد دوباره مصرف کند. در واقع مصرف مواد از آنجایی وارد مرحله بحرانی می‌شود که فرد دیگر لذت روزهای اول مصرفش را از دست می‌دهد و تنها به این دلیل مصرف می‌کند که یک آدم عادی باشد. ماهیت تمام مواد مخدر همین است که بعد از مدتی فرد مجبور می‌شود ماده‌ای قوی‌تر و محرک‌تر مصرف کند تا بتواند آن لذت را دوباره تجربه کند. پس بهتر است حتی برای تفریح، لذت یا شادی هم از این مواد استفاده نشود.
این شعار بسیار تکراری ولی حیاتی است: بهترین درمان پیشگیری است، چون فردی که درگیر اعتیاد شود همان طور که گفتم مراحل سختی برای ترک در پیش دارد و باید با یک اراده آهنین و تصمیمی جدی نسبت به آن اقدام کند ولی این روزها متأسفانه برخی سودجویان از سردرگمی و استیصال خانواده فرد درگیر اعتیاد استفاده می‌کنند و با تبلیغات فریبنده‌ای چون ترک در سه روز با روش سم‌زدایی، پول‌های گزافی به دست می‌آورند. به این صورت که به بیمار اعلام می‌کنند ۲۴ ساعت قبل از مراجعه مواد مصرف نکند و با حالت خماری مراجعه کند و تنها با زدن یک سرم تقویتی با ریختن مواد مسکن داخل آن به اصطلاح سم‌زدایی انجام می‌دهند. در صورتی که سم‌زدایی عملی کاملا پزشکی و در اتاق عمل و تحت نظر پزشک متخصص باید انجام شود و بین ۱۰ تا ۱۵ روز بیمار باید بستری شود. توصیه من به همه افرادی که به هر نحوی درگیر با یک فرد معتاد و بیمار هستند این است که در مرحله اول تنها برای مشاوره مراجعه کنند تا اطلاعات بیمارشان با توجه به سن، جنسیت، میزان مصرف، نوع مصرف و مدت زمان مصرف مورد بررسی قرارگیرد و بهترین روش ترک برای بیمار تجویز شود.»
سم‌زدایی، شبی سه میلیون!
هم‌اکنون با توجه به تحقیقات انجام‌شده، سم‌زدایی به شیوه درست و تحت نظر پزشک به دو روش سریع و فوق سریع انجام می‌شود؛ سم‌زدایی سریع و سم‌زدایی فوق سریع که در بین عموم مردم به تصفیه یا عوض‌کردن خون از مواد مشهور است. بسیاری از مردم سم‌زدایی را همان ترک اعتیاد تصور می‌کنند و ذهنیت آنها اینگونه است که با سم‌زدایی مشکل شخص معتاد برای همیشه حل می‌شود. در صورتی که فرد باید حداقل تا شش ماه داروهای نگهدارنده مصرف کند و تا مدت‌ها هم ارتباطش را با روانپزشک و روانشناس حفظ کند.
رامین وردانی درباره این روش توضیح می‌دهد: در روش فوق سریع بیمار در یک مرکز ترک اعتیاد به صورت موقتی بستری می‌شود و روند درمان در یک محیط کاملا ایزوله و بدون هیچ‌گونه موادی شروع می‌شود که در موارد شدید از داروهای کمکی نیز برای تسریع روند و تخفیف علائم ترک استفاده می‌شود. چهار تا هشت ساعت قبل از عمل آزمایشات مختلف پزشکی روی بیمار انجام و وضعیت سلامتی بیمار چک می‌شود، سپس به مدت هشت ساعت بیمار در حال نیمه‌هوشیار قرار می‌گیرد و عمل سم‌زدایی انجام می‌شود. ممکن است با توجه به میزان مصرف بیمار، عمل سم‌زدایی برای دو تا سه بار دیگر هم تکرار شود که این بستگی به نظر پزشک دارد. این روش درمان به‌علت گران‌قیمت‌بودن برای بسیاری از خانواده‌ها قابل انجام نیست. هم‌اکنون شبی بین یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا سه میلیون تومان با توجه به وضعیت بیمار و امکانات مرکز را باید در نظر گرفت. البته روش‌های مختلفی برای ترک وجود دارد که هر فردی با توجه به شرایط اقتصادی و مشاوره با متخصص می‌تواند آن را به کار ببرد.»
