«نسخهپیچی در برخی فروشگاههای لوازم آرایشی و بهداشتی تقریبا به امری رایج تبدیل شده است؛ به طوری که یکی از فروشندگان لوازم آرایشی در بازدید میدانی ما ادعا میکند: «نیازی به دکتر پوست نیست. آنجا هم بروید، همین کرمها را به شما میدهند!» همچنین یکی دیگر از فروشندگان صنف لوازم آرایشی و بهداشتی در مراجعه ما، به استفاده از پماد حاوی کورتون توصیه میکند؛ موضوعی که از نظر رئیس اتحادیه این صنف فروش محصولات حاوی کورتون تخلف محسوب میشود. نکته اینجاست که با وجود این مسائل، مسئولان دانشگاه علوم پزشکی توپ نظارت بر این موضوع را به زمین اتحادیه این صنف میاندازند و در پاسخ به سوال ما که در صورت ضعف نظارت اتحادیه چه کسی باید پاسخگو باشد، پاسخی شفافی نمیدهند.
از سوی دیگر، رئیس اتحادیه این صنف نیز، همسو با برخی از فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی در ادعایی عجیب میگوید: «این موارد نیاز به تخصص ندارد و حتی در سوپرمارکتها هم اقدام به فروش کرمهای پوستی میکنند!»
او تا جایی پیش میرود که در بخشی دیگر از گفتگوی خود با ما ادعا میکند که برخی از اعضای این صنف تجربه بیشتری نسبت به داروسازها دارند و در پاسخ به خبرنگار ما مبنی بر اینکه آیا این کار مداخله در کار پزشکی محسوب نمیشود، میگوید: «پس شما به مغازه من نیایید! بروید از داروخانه مشورت بگیرید!»
در حالی که رئیس اتاق اصناف مشهد ادعا میکند که از ابتدای سال تاکنون ۵۳ پرونده تخلف برای این صنف تنظیم شده، رئیس اتحادیه لوازم آرایشی و بهداشتی ادعا میکند که در این بازه زمانی هیچ تخلفی صورت نگرفته است. او همچنین در توجیهی عجیب از موارد تخلف میگوید: «اگر کرم ضد حساسیت میگیرید و به پوست شما نمیافتد، میگویید این کرم خراب است؛ در حالی که این خرابی از پوست شماست.»
نسخهپیچی در میان فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی
وارد یکی از فروشگاههای مطرح شهر در حوزه لوازم آرایشی میشوم. فروشنده که خانم جوانی است، در حال ارائه مشاوره به مشتریان درباره مصرف محصولات خریداریشده است. پس از اینکه چند نفر از مشتریانش را راه میاندازد، نوبت به من میرسد. از او می خواهم یک محصول خوب برای لک زیر چشم به من معرفی کند.
او میگوید: پماد دارم اما ترکیب کورتون دارد. این پماد را با پمادهای سرسوزنی چشمی ترکیب کن و با گوش پاک کن آن را به مقدار خیلی کم روی لک بزن! این پماد لکه بر است و قیمت آن هم ۲۲۷ هزار تومان است. وقتی از وجود ترکیب کورتون در پماد اظهار نگرانی می کنم، می گوید: برای دور چشم خطرناک نیست اما نمی خواهیم سوزش و خارش ایجاد کند. در بقیه موارد می گوییم شب تا صبح روی پوست باشد، اما شما دو تا سه ساعت بگذار. وقتی نگرانی های مداوم مرا می بیند، توصیه می کند از کرم ضد آفتاب کانسیلردار فرانسوی با قیمت ۷۶۷ هزار تومان استفاده کنم.
به او میگویم باید به دکتر پوست مراجعه کنم، می گوید: نیازی به مراجعه به پزشک هم نیست چون فقط چند تا دستگاه برای خالی کردن جیب مردم گذاشتهاند. همین که بروی می گویند باید لیزر کنی که با لیزر هم دوباره برمیگردد. همکارش که مرد میان سالی است وقتی متوجه می شود که اصرارهای همکارش برای فروش محصول به من بیفایده است، برای این که دست خالی از مغازه بیرون نروم، به میان حرف هایمان می آید و میگوید: برای لک زیرچشم باید یک محصول کافئین دار با قیمت ۴۹۹ هزار تومان استفاده کنید.
وارد فروشگاهی دیگر در همان نزدیکی می شوم. وقتی از خانم فروشنده سوال می کنم که برای کبودی زیر چشم چه محصولی دارد، از من سوال می کند، چه مدت این مشکل ایجاد شده است؟ سپس ادامه می دهد: کرم ویتامین سی دارم که قیمت های آن مختلف است. کار ایرانی دارم که ۳۵۰ هزار تومان قیمت دارد و کارهای خارجی هم ۷۵۰ هزار تومان است. از او سوال می کنم، برای خشکی پوست چه محصولی دارد؟ او می گوید: برای خشکی پوست، کرمی دارم که ۸۵۰ هزار تومان قیمت دارد. نیازی به دکتر پوست هم نیست، آن جا هم بروید همین ها را به شما میدهند. یکی دیگر از فروشنده های لوازم آرایشی و بهداشتی می گوید: برای لک زیر چشم باید کرم دور چشم استفاده کنید که قیمت آن ۲۳۴ هزار تومان است و تاثیر خوبی دارد. بعد روی آن ضدآفتاب استفاده کنید چون لایه برداری میکند. اگر ضد آفتاب استفاده نکنید، لک آن بیشتر می شود. ضد آفتاب را هم هر دوساعت یک بار پاک کنید چون اکسیده میشود. برای خشکی پوست هم آبرسان داریم که مارک آلمانی آن بین ۸۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان و برند لهستانی آن هم ۷۵۰ هزار تومان قیمت دارد. در این بین تنها یک فروشنده لوازم آرایشی و بهداشتی بود که پس از مراجعه ام و مطرح کردن مشکلات پوستی مرا راهنمایی میکند که برای این موارد به داروخانه مراجعه کنم.
ادعاهای عجیب و غریب رئیس اتحادیه لوازم آرایشی و بهداشتی
محمد جواد فرزانه، رئیس اتحادیه لوازم آرایشی و بهداشتی در پاسخ به سوال ما درباره این که آیا فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی اجازه مشاوره برای کرم های پوستی را دارند یا خیر، می گوید: این اجازه را دارند چون توسط شرکتهای تولید کننده مشاور از خود شرکت برایشان تعیین می شود. این موضوع اصلا نیازی به مجوز ندارد. من باید بتوانم کالایی را که روی آن خواصش را نوشته به مشتری ارائه بدهم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این کار مداخله در پزشکی محسوب نمی شود، میگوید: خیر، ما پروانه کسب برای لوازم آرایشی و بهداشتی می دهیم. محصولات دارویی نمیآوریم.
فرزانه در پاسخ به این سوال که با استناد به چه قانونی کسی که تخصص ندارد می تواند برای مردم نسخه بپیچد، می گوید: اصلا نیاز به تخصص ندارد. وی در پاسخ به این سوال که با توجه به این که در تعرفه های پزشکی این کار غیرقانونی است، چگونه اجازه می دهید واحدهای صنفی این کار را بکنند، اظهار می کند: اگر دکتر نسخه بدهد، شما با نسخه پیش من نمی آیید.
وی در پاسخ به خبرنگار خراسان درباره متذکر شدن این که این کار کلا مداخله پزشکی است، می گوید: پس شما به مغازه من نیایید، بروید از داروخانه مشورت بگیرید. من میخواهم جنسم را بفروشم، برای دکور که نیاوردهام. مشتری وارد مغازه من می شود و کرم ضد لک مختص پوست چرب می خواهد. دیگر نیاز به متخصص پوست ندارد. اینها کرم های روتین آرایشی است که همه جای دنیا در سوپرمارکتها هم می فروشند. این همکاران ما تجربه دارند و بعضا از یک دکتر داروساز هم شاید به صورت تجربی بیشتر کار کرده باشند. ضمن این که تمام اجناس ما هم در داروخانههاست و داروخانهها دارند در کار ما تداخل میکنند.
خرابی از پوست شماست
وی در پاسخ به این سوال که در واحدهای صنفی شما اجازه فروش چه اقلامی از کرم ها داده نمی شود، می گوید: کرم های ضدقارچ، کورتون دار و ضد خارش کلا نسخه می شود و واحد صنفی ما اجازه فروش آن را ندارد. ما کرم های ضد آفتاب، ضد لک، مرطوب کننده و... را میآوریم.
فرزانه درباره میزان تخلفهای این صنف می گوید: از ابتدای سال تاکنون تخلف نداشتهایم. مگر این که شما به مغازه من میآیید و کرم ضد حساسیت می گیرید، بعد این کرم به پوست شما نمیافتد و میگویید این جنس را نمی خواهم و خراب است. این خرابی از پوست شماست. شما به این کرم حساس هستید، بنابراین دلیل بر خرابی جنس من نیست.
فرزانه درباره میزان نظارت ها میگوید: ما بازرسی داریم، اما اگر الان بگویم ۲ هزار مورد دروغ گفتهام. مملکت ما آماری است و همه فقط آمار می دهند، اما من آمار نمی دهم، بنابراین بسته به نوع فعالیت مغازه ها بازرسی میکنیم. بازرسهای ما هر روز در شهر هستند. از ابتدای سال تخلف هم نداشتیم. اگر هم داشتهایم به گوش من به عنوان مسئول اتحادیه نخورده است. فقط در بحث گران فروشی به گوش اتحادیه رسیده و موارد دیگر نبوده است. اجازه فروش اجناس قاچاق و درجه ۲ را نمی دهیم.
امیر دلداری، مدیر بازرسی و نظارت اتاق اصناف مشهد می گوید: برای این موضوع بخشنامهای نیامده که این کار مداخله در امور پزشکی محسوب شود.
وی در پاسخ به سوال ما درباره تعداد بازرسیها و پرونده های تخلف تشکیل شده از ابتدای سال تاکنون میگوید: در ۹ ماه اول سال ۴۵۰ بازرسی در واحدهای صنفی لوازم آرایشی و بهداشتی داشته ایم که طی شش گشت مشترک ما با دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ۲۰ بازرسی انجام شد. در بازرسیها ۵۳ پرونده تخلف تشکیل شد که عمده آن گران فروشی و تقلب به ارزش ریالی ۵۰۰ میلیون ریال بوده است. از این تعداد حدود ۱۸ پرونده مربوط به تقلب بوده که در گشت های مشترک با علوم پزشکی تنظیم شد.
پاسکاری نظارت ها از سوی مسئولان دانشگاه علوم پزشکی
ناصر وحدتی، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به این سوال که آیا این کار فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی مداخله در کار پزشکی محسوب می شود یا خیر، میگوید: مسئولیت این موضوع با حوزه درمان است و من نباید به آن جواب بدهم، اما قاعدتا کسی جز پزشک حق دخالت در درمان را ندارد، اما اگر فروشندگان لوازم آرایشی این کار را می کنند، ما نباید برخورد کنیم چون تحت نظر ما نیستند. آنها به عنوان دارو نمی فروشند. این توصیه شخصی فروشنده است و ما نمی توانیم بگوییم چرا چنین کاری میکند، مگر این که کار درمانی انجام بدهد. به قسمت درمانی، معاونت درمان باید ورود کند. ما زمانی که داروخانه تخلف میکند، ورود میکنیم. در موضوع لوازم آرایشی و بهداشتی هم زمانی برخورد میکنیم که جنس قاچاق و غیرمجاز بیاورد.
سیدکاظم غفاریان، مدیر نظارت بر درمان دانشگاه علوم پزشکی در پاسخ به این سوال که آیا این کار واحدهای صنف لوازم آرایشی و بهداشتی تخلف محسوب می شود یا خیر، میگوید: اینکه فروشگاه لوازم آرایشی، پماد کورتوندار میفروشد، خود صنف باید برخورد کند. ما در حوزه مطب ها و مراکز درمانی برخورد میکنیم. در حوزه مراکز غیرمجاز هم با هماهنگی اداره اماکن مراجعه می کنیم. اگر قرار است این گونه باشد ما باید در خیلی از حوزه ها بازدید کنیم که نه توان و نه وظیفه چنین کاری را داریم. اینها می توانند مشاوره بدهند چون کرم عوارض چندانی ندارد، اما دارو در کنار اثر خوب، عوارض هم دارد و اجازه ندارند چنین کاری را انجام بدهند. البته این نظر من است.
وی درباره پرونده های تشکیل شده برای مداخلات پزشکی به طور کلی اشاره میکند: ما از ابتدای سال تا الان ۳۰۰ بازدید داشتهایم که ۵۰ فروشگاه پلمب شده است.»