از جام جهانی تا جام ملت‌ها؛ تغییر نسل یا قهرمانی در آسیا؟
با اتمام جام جهانی که با خروج ایران مرحله گروهی این رقابت‌ها به علت ناکامی در صعود به مرحله بعد همراه بود، کارشناسان فوتبال و هواداران تیم ملی میانگین سنی بالای این تیم را یکی از عوامل در حذف ایران قلمداد کردند.
ایران در حالی وارد جام جهانی ۲۰۲۲ قطر شد که پیرترین تیم حاضر در این رقابت‌ها بود و تعداد زیادی از بازیکنان تیم ملی بیش از ۳۲ سال سن داشتند و در ترکیب اصلی هم بازیکنان در محدوده ۳۰ سال بودند.
به علت حفظ بدنه اصلی تیم ملی فوتبال ایران از جام جهانی گذشته تاکنون، کمتر بازیکن جوانی توانست راه خود را به تیم ملی باز کند و جوان‌ترین بازیکن تیم کی‌روش حدود ۲۵ سال داشت؛ در حالی که در اکثر تیم‌های ملی بازیکنان ۱۹، ۲۰ ساله به میدان رفتند.
با توجه به این اوضاع، اکنون مسئولان فدراسیون فوتبال اعم از مهدی تاج، رئیس این فدراسیون نیست یکی از مطالبات خود را از سرمربی بعدی ایران که شاید کی‌روش باشد، جوانگرایی را تا سال ۲۰۲۴ مطالبه می‌کند.
نگاهی به ترکیب تیم ملی ایران نشان می‌دهد این تیم کاملا در مرحله گذار وجود دارد و فوتبالیست‌های مختلفی در اواخر دوره حرفه‌ای خود قرار دارند. در نتیجه در صورت وجود بازیکنان جوان و آینده‌دار، سرمربی بعدی تیم ملی ایران ناچار به جوانگرایی تا جام جهانی خواهد بود اما هنوز مشخص نیست که آیا سرمربی بعدی تا جام ملت‌ها این تغییرات را کلید خواهد زد؟
با توجه به اینکه مطالبه اصلی فوتبال ایران از سرمربی تیم ملی قهرمانی و موفقیت در آسیا است، باید دید کی‌روش یا گزینه‌هایی مانند برانکو، دایی، مجیدی یا گزینه‌های آتی می‌توانند بازیکنان باتجربه و تکامل یافته خود را در فاصله یک سال تا قهرمانی آسیا کنار بگذارند.
نگاهی به ادوار گذشته حضور ایران در جام جهانی که معمولا یک تا دو سال قبل از جام ملت‌های آسیا برگزار می‌شود، نشان می‌دهد معمولا در جام ملت‌هایی که ۷ ماه بعد از جام جهانی برگزار می‌شود، چندان تغییرات زیادی رخ نمی‌دهد و مربیان با شاکله اصلی تیم خود در جام جهانی به جام جهانی می‌روند و سپس تغییرات را کلید می‌زنند.
اما نگاهی به جام ملت‌هایی که در گذشته در فاصله دو سال تا جام جهانی برگزار می‌شد، نشان می‌دهد، که مربیان حتی بیشتر از دو سوم تیم خود را تغییر داده‌اند.
دوره بعدی جام ملت‌های آسیا با توجه به انصراف چین و انتخاب یک کشور دیگر (قطر) با فاصله یک سال و نیم تا جام جهانی اخیر برگزار می‌شود و شاید مانند دو، سه دهه گذشته مربیان فرصت اعمال تغییرات را داشته باشند. درست مانند آنچه در جام ملت‌های ۱۹۸۰ و ۲۰۰۰ رقم خورده است که تغییرات نسبت به جام جهانی قبل بسیار بوده است.
در زیر اسامی بازیکنانی که در جام جهانی بازی کردند اما در جام ملت‌های آتی از تیم ملی جدا شده‌اند آمده است:
جام جهانی ۱۹۷۸ تا جام ملت‌های ۱۹۸۰
بهرام مودت، رسول کربکندی، جواد الله‌رودی، علیرضا قشقاییان، حسن نظری، آندرانیک اسکندریان، حسین کازرانی، حسین نایب آقا، علی پروین، ابراهیم قاسم‌پور، محمد صادقی، علی شجاعی، مجید بیشکار، حسین مجدتیموری، ناصر نورایی (۱۶ بازیکن)
(با توجه به انقلاب ایران و خروج چهره‌های مخالف با حاکمیت از کشور و محرومیت و ممنوعیت برای برخی‌ها، تغییرات در تیم ملی بیش از هر دوره دیگری بود.)
جام جهانی ۱۹۹۸ تا جام ملت‌های ۲۰۰۰
احمدرضا عابدزاده، نیما نکیسا، نعیم سعداوی، محمد خاکپور، افشین پیروانی، نادر محمدخانی، علی‌اکبر استاداسدی، رضا شاهرودی، جواد زرینچه، مهدی پاشازاده، علیرضا منصوریان، سیروس دین‌محمدی، علی لطیفی، بهنام سراج (۱۴ بازیکن)
جام جهانی ۲۰۰۶ تا جام ملت‌های ۲۰۰۷
ابراهیم میرزاپور، سهراب بختیاری‌زاده، یحیی گل‌محمدی، محرم نویدکیا، علی دایی، آرش برهانی (۶ بازیکن)
جام جهانی ۲۰۱۴ تا جام ملت‌های ۲۰۱۵
رحمان احمدی، دنیل داوری، حسین ماهینی، پژمان منتظری، احمد آل نعمه، هاشم بیک‌زاده، استیون بیت‌آشور، رضا حقیقی، قاسم حدادی‌فر، بختیار رحمانی (۱۰ بازیکن)
جام جهانی ۲۰۱۸ تا جام ملت‌های ۲۰۱۹
رشید مظاهری، محمدرضا خانزاده، سعید عزت‌اللهی، رضا قوچان نژاد (۴ بازیکن)
